Herengracht 34 
Burchtschool
Naam: Burchtschool
Adres: Herengracht 34
Oud adres: SS262, wijk 50, klein nr. 335, kadaster D5779, verponding 5398
Postcode: 1015BL
Gebouwtype: Onderwijs/wetenschap
Geveltype: Lijstgevel
Bouwstijl:
Hedendaags
Bouwjaar: 1963/67
Architect: ir. H. 't Hoen
Opdrachtgever: Publieke Werken
(6 afbeeldingen)
Schoolgebouw uit 1963-1967: een moderne lijstgevel met een balk als kroonlijst en daarachter een dakvorm die wel wat op een fronton lijkt. School de Burght bestond al vanaf 1870 toen een pakhuis werd vervangen door een schoolgebouw. Dat verdween voor de nieuwbouw uit de jaren zestig.
Op de erven 18 en 19 van de stadsuitleg van 1613, de huidige panden nr. 30, 32 en 34, werd door Jacob Pietersz Nagtglas in de zomer van 1615 een mouterij gebouwd, 'Mijn Glas loopt ras'. Dit werd niet op prijs gesteld door de buren die overlast vreesden en stond haaks op het streven van de stad dat de nieuwe grachtengordel een prestigieuze woonomgeving voor de rijke burgerij moest bieden. Hij werd door het stadsbestuur gesommeerd de bouw te staken, maar weigerde dat te doen: er was namelijk nergens bepaald dat er op de Herengracht geen bedrijf mocht worden gevestigd. Er was bij de Derde Uitleg geen algemene maatregel van kracht die overlastgevende bedrijvigheid weerde. Aan de regel dat vanaf 110 voet achter de rooijlijn slechts met een hoogte van 10 voet mocht worden gebouwd werd voldaan. De mouterij stond vóór de hoogtescheidingslijn. De mouterij stond dwars achter twee ondiepe huizen aan de Herengracht. Een poortje leidde naar de mouterij (de toegang is nog zichtbaar op de tekening van het Grachtenboek). De mouterij heeft gefunctioneerd tot 1645. Eén van de achterburen aan de Keizersgracht wist het gebouw te kopen en nam het gebouw in gebruik als pakhuis. Het feit dat er van oudsher bebouwing was in het bouwblok achter de nrs. 30 t/m 34 verklaart dat het schoolgebouw diep in de keurtuin doordringt en achter de nrs. 32 en 30 langs loopt.
De mouterij van Nagtglas toont aan dat de regelgeving in de Derde Uitleg van 1613 nog niet waterdicht was. Het stadsbestuur verklaarde naar aanleiding van de kwestie-Nagtglas "dat de erven op de Heerengracht gelegen, souden mogen worden betimmert met schoone woningen ende huysen voor den rentenierenden ende andere vermogende luyden". Het was dus niet de bedoeling "dat op dezelfde Heerengracht brouwerijen, zeeperijen, mouterijen ende andere diergelijcke huysen ende neringen getimmert zouden worden". Pas bij de Vierde Uitleg van 1662 zou de stad overlastgevende bedrijvigheid verbieden. Als grens gold de Kerkstraat. Buiten deze concentrische straat was overlastgevende bedrijvigheid toegestaan. De regeling werd zowel privaat- als publiekrechtelijk dichtgetimmerd: in de verkoopcondities en per keur.
[Grachtenboek van Caspar Philips]
Laatste wijziging: september 2019