Amsterdam Monumentenstad

Keizersgracht 573-575

Naam: Nederlandsch-Indische Escompto Maatschappij
Adres: Keizersgracht 573-575
Oud adres: 575: X635, wijk 57, klein nr. 96, kadaster I4396, verponding 3861
Gebouwtype: Handelsgebouw/kantoor
Geveltype: Lijstgevel
Bouwstijl: Traditionalisme
Bouwjaar: 1909-1910
Architect: J.A. van Straaten jr.
Opdrachtgever: N.V. Nederlandsch Indische Escompto Maatschappij

(7 afbeeldingen)

Keizersgracht 573-575

In 1910 voltooid bank- en kantoorgebouw in een historiserende neoclassicistische stijl op rechthoekig grondplan. Bestaat uit begane grond, beletage, twee minder hoge verdiepingen en een zolderverdieping ter hoogte van de langskap aan de grachtzijde. Vijf venstertraveeën, waarbij de buitenste twee dubbel zo breed zijn. Klassieke uitdrukking door vier kolossale pilasters en een groot driehoekig fronton. (Eén van de 200 nieuwe Rijksmonumenten uit de periode 1850-1940, in 2001 op de monumentenlijst geplaatst.)

N.B. Deze beschrijving is zo kort omdat wij nog niet de kans hebben gehad dit pand te bezoeken en te beschrijven. Als u vindt dat wij snel langs moeten komen, laat het ons weten!

Gebruikte literatuur:

• Sjaak Priester. 'Bouwmeester De Bijenkorf eindigde in de goot'. Ons Amsterdam 62 (2010), nr. 5: p. 213-215
• Hannah Schoch. 'Kantoorbouw in de binnenstad.' In: Vincent van Rossem (red.). Amsterdam maakt geschiedenis. Amsterdam, 2004: p. 213-233
• Walther Schoonenberg. 'De nieuwe Rijksmonumenten in de Amsterdamse binnenstad. De 'jongere bouwkunst' opnieuw bekeken'. Binnenstad 185 (nov. 2000)

[Overige literatuur]

MIP-nummer: 13376
Functie: Kantoor
Jaartal: 1909
Bouwstijl: Neoclassicisme

Het Monumenten Inventarisatie Project, afgekort MIP, is een landelijk project van de Nederlandse Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed dat tussen 1986 en 1995 werd uitgevoerd. In de MIP-database zijn cultuurhistorische gegevens opgenomen van 152.400 waardevolle Nederlandse gebouwde objecten uit de periode 1850-1940. Het inventarisatieproject leidde tot de aanwijzing van rijksmonumenten: het Monumenten Selectie Project (MSP). Niet alle MIP-panden werden beschermde rijksmonumenten. Meer informatie: www.nationaalgeoregister.nl.

Monumentenstatus: RM
Monumentennummer: 518346
Adres: Keizersgracht 573-575
Adressen: Keizersgracht 575
Inschrijvingsdatum: 12-12-2001
Redengevende omschrijving: Inleiding. Een in 1909-1910 tot stand gekomen KANTOORGEBOUW. Inpandig verder een conciërgewoning. Opdrachtgever was de N.V. Nederlandsch Indische Escompto Maatschappij, gevestigd te Batavia. Het betrof hier het agentschap Amsterdam. Architect was J.A. van Straaten. Het was zijn opdracht de percelen/herenhuizen Keizersgracht 573-575 te veranderen, uit te breiden en te verenigen. Bij de bouw was verder de Amsterdamsche Fabriek van Cementijzerwerken (Wittenburg, systeem Monier) betrokken. Ontworpen en gebouwd in de stijl van het Neo-Hollands-Classicisme. Omschrijving. Op een rechthoekig grondplan ontworpen kantoorgebouw met vijf bouwlagen: ee lage begane grond en drie verdiepingenen, waarvan de eerste als bel etage is opgevat. Het geheel wordt gedekt door een opgaand dakschild aan de voorzijde. Hierachter een neergaande overgang naar een plat dak. Het opgaande dakschild wordt gedekt met blauwe leien in Maasdekking. Nokrand afgedekt met zinken versteviging. Op de nokrand verder vier in evenredige verdeling geplaatste gemetselde schoorstenen. Deze schoorstenen hebben een natuurstenen opbouw met geprofileerde banden en een uitkraging waarop op posten rustende dekplaat met metalen tentvormige dakvorm en piron als bekroning. Zowel aan de rechter- als aan de linkerzijde een brede natuurstenen band ter afsluiting van het dakschild. Aan de voorzijde ter afsluiting van de gevel een natuurstenen borstwering met uitgespaarde velden. Links en rechts een dakkapel met houten kozijn met hierin een dubbel zesruits geleed raam. Verder kroonlijst en segmentvormig fronton met hijsbalk in het timpaan. De voorgevel verder opgebouwd uit lichtrode baksteen en natuursteen. De voorgevel heeft een middenrisaliet met Ionische pilasters in de kolossale orde. Uiterst links en rechts springt de gemetselde gevel iets in. De gehele voorgevel rust op een natuurstenen sokkel. In deze sokkel een centrale toegangspartij met eenvoudige dubbele houten en beglaasde deur. Zowel aan de linker- als aan de rechterzijde nog een eenvoudige enkelvoudige deur met lichten. Tussen de deuren brede vierkante vensters met zowel brede als smalle geleding en traliewerk. Boven deze sokkel een eenvoudig uitkragende cordonlijst. Hierop rusten de geprofileerde basementen van de vier kolossale pilasters van de middenrisaliet. Deze pilasters hebben een gemetselde schacht die tegen een natuurstenen achtergrond is geplaatst en eindigen in een laag Ionisch kapiteel. Deze kapitelen dragen weer het deels Dorische hoofdgestel, opgebouwd uit architraaf, fries en kroonlijst. Het fries boven de middenrisaliet heeft zeven trigliefen. Boven het middenrisaliet een groot fronton met omlopende lijst en twee in cirkelvorm gevatte florale decoratieve ornamenten in het timpaan; tussen de verdiepingen natuurstenen platen met festoenen. Op de hoofdverdieping tussen de pilasters een drietal vensters met verhoogd kruiskozijn. De onderste ramen hebben een tienruits roedenverdeling. De bovenste ramen een vierruits roedenverdeling. Zowel het linker- als het rechterdeel van de gevel hebben een brede erkerachtige vensterpartij met vier tienruits ramen beneden de horizontale geleding en vier vierruits ramen boven deze geleding in een eenvoudige natuurstenen enkadrering. Op de twee verdiepingen tussen de pilasters elk een drietal vensters met kruiskozijn. De onderste ramen hebben een zesruits roedenverdeling. De bovenste ramen een vierruits roedenverdeling. Links en rechts op beide verdiepingen erkerachtige vensterpartijen met vier zesruits ramen beneden de horizontale geleding. Waardering. Pand van algemeen belang vanwege de architectuurhistorische waarde. Verder van belang als bijzondere uitdrukking van een sociaal-economische ontwikkeling, mede in verband met de vroegere koloniën. Situationele waarde.

RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.

[Toon locatie op historische kaarten]