Keizersgracht 374 
Adres: Keizersgracht 374
Oud adres: KK447, wijk 35, klein nr. 564, kadaster E3367, verponding 34
Postcode: 1016GA
Gebouwtype: Woonhuis
Geveltype: Lijstgevel
Bouwstijl:
Empire
Bouwjaar: 17de eeuw, 1710, 1803
Opdrachtgever: Aroldus van Graven (1710), A. van Balkenschoten (1803)
Eigendom: Stadsherstel 2016
Restauratie: 2023/24
(26 afbeeldingen)
Woonhuis, in de kern 17de-eeuws, verbouwd in 1710 en opnieuw in 1803 met lijstgevel in Empire-stijl, ook de deur is in Empire-stijl. Bestaat alleen uit een voorhuis, met de trap op de oude locatie tussen voor- en achterkamer. Interieur: Fraaie trapbaluster, kamers beletage in Empire-stijl. Bijzonder is het twee verdiepingen tellende tuinhuis in Lodewijk XVI-stijl uit het einde van de 18de eeuw, met interieur uit de bouwperiode.
In de Derde Uitleg werd hier een trapgevelhuis gebouwd. Dit 5,71 meter brede huis - dat alleen bestond uit een voorhuis - werd omstreeks 1710 verbouwd in opdracht van Aroldus van Graven als woonhuis met halsgevel, vleugelstukken, een getoogd fronton en met een stoep met onderingang. In 1803 werd het pand in opdracht van A. van Balkenschoten opnieuw verbouwd en met een verdieping verhoogd en kreeg het de huidige rechte kroonlijst met trigliefen. De fraaie empire deur is van rond 1800. Het interieur is uitgevoerd in Lodewijk XVI-stijl, waarvan het plafond en gedeeltelijk ook de wandbespanning nog oorspronkelijk is.
In de periode 1970-1986 werden het woonhuis en tuinhuis gefaseerd opgeknapt, waarbij een groot deel van het interieur werd aangevuld met historische interieuronderdelen van elders en eigen reconstructies (naar voorbeeld van het houten plafond in Lodewijk XVI-stijl in het tuinhuis en de trapbaluster in het voorhuis). De voorgevel, de bel-etagegang en het trappenhuis zijn van hoge cultuurhistorische waarde.
De laatste eigenaar-bewoner was kunstenaar Clemens Merkelbach van Enkhuizen die in 2016 zijn huis aan Stadsherstel schonk, onder de voorwaarde dat hij er kon blijven wonen en dat het na zijn overlijden bestemd zou worden voor kunstenaars. In 2017 vond funderingsherstel aan het pand plaats. Clemens Merkelbach van Enkhuizen overleed in 2023.
Monumentenstatus: RM
Monumentennummer: 2585
Adres: Keizersgracht 374
Adressen: Keizersgracht 374
Inschrijvingsdatum: 17-06-1970
Redengevende omschrijving: Pand met gevel onder triglyfenlijst (XIXa ?, onderhanden genomen XIX B); empire deur.
RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.
[Grachtenboek van Caspar Philips]
Laatste wijziging: januari 2024