Amsterdam Monumentenstad

Damrak 26-27

Naam: De Utrecht
Adres: Damrak 26-27
Oud adres: 26: ('t Water) L133, wijk 18, klein nr. 80, kadaster F4398, verponding 1432
27: ('t Water) L132, wijk 18, klein nr. 79, kadaster F4399, verponding 1432
Postcode: 1012LJ
Gebouwtype: Winkel/warenhuis
Geveltype: Tuitgevel
Bouwjaar: 1904-1906
Architect: A.J. Kropholler en J.F. Staal
Opdrachtgever: N.V. Levensverzekering Maatschappij Utrecht
Restauratie: 2014

(4 afbeeldingen)

Damrak 26-27

Op de hoek van Damrak en Karnemelksteeg werd in 1905 voor de levensverzekeringsmaatschappij 'Utrecht' een winkelmagazijn gebouwd naar ontwerp van Staal en Kropholler. De tuitgevel met schouders doet nog traditioneel aan. Maar verder is hier sprake van een eigentijds, modern winkelpand met een skelet van ijzeren kolommen en betonnen vloeren. Het gebouw heeft een zeer open karakter door het weinige muurwerk en de ruime, horizontale vensterpartijen. De gevel van Italiaans graniet is spaarzaam versierd met gestileerd reliëfwerk. Nog steeds niet te missen is het oranjekleurig tegeltableau waarin met witte letters de naam van de opdrachtgever staat vermeld.

Zie ook: Damrak 28-30.

Gebruikte literatuur:

• Vincent van Rossem. 'Jan Frederik Staal (1879-1940)'. Binnenstad 271 (juli/augustus 2015)
• Website van Bureau Monumenten & Archeologie

[Overige literatuur]

MIP-nummer: 13004
Functie: Kantoor, magazijn
Architect: Staal, J.F. en A.J.Kropholler
Jaartal: 1905
Bouwstijl: Berlagiaanse vormentaal
MIP-nummer: 13006
Functie: Kantoor
Architect: Kropholler, A.J. en J.F.Staal
Jaartal: 1902-1905
Bouwstijl: Enigszins Amerikaans geori?nteerd
MIP-nummer: 13006
Functie: Kantoor
Architect: Kropholler, A.J. en J.F.Staal
Jaartal: 1902-1905
Bouwstijl: Enigszins Amerikaans geori?nteerd

Het Monumenten Inventarisatie Project, afgekort MIP, is een landelijk project van de Nederlandse Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed dat tussen 1986 en 1995 werd uitgevoerd. In de MIP-database zijn cultuurhistorische gegevens opgenomen van 152.400 waardevolle Nederlandse gebouwde objecten uit de periode 1850-1940. Het inventarisatieproject leidde tot de aanwijzing van rijksmonumenten: het Monumenten Selectie Project (MSP). Niet alle MIP-panden werden beschermde rijksmonumenten. Meer informatie: www.nationaalgeoregister.nl.

Monumentenstatus: RM
Monumentennummer: 518300
Adres: Damrak 26-27
Adressen: Damrak 26
Inschrijvingsdatum: 12-12-2001
Redengevende omschrijving: Omschrijving. Winkelmagazijn in 1904-1906 gebouwd naar ontwerp van Kropholler & Staal, deel uitmakend van het complex "De Utrecht". Op een rechthoekige plattegrond gerealiseerd winkelmagazijn bestaande uit een begane grond en drie verdiepingen onder een zadeldak met pannen. Het pand bestaat uit een geraamte van getrokken ijzeren kolommen met gietijzeren opleggingen en is bekleed met blokken grijskleurige natuursteen. De gevel eindigt in een tuit waarvan de schuine zijden zijn voorzien van vlechtwerk en een halverwege geplaatste uitkraging. De drie verdiepingen liggen iets teruggerooid achter verticaal geplaatste doorlopende kolommen. De daartussenliggende vlakken zijn geheel opgevuld met vensterpartijen. Boven deze verdiepingen een oranjekleurig tegeltableau waarin met witte letters UTRECHT. De geveltop is voorzien van drie gekoppelde vensters tussen natuurstenen stijlen. Ter hoogte van de vliering een diepliggende rondboogvormige vensteropening. Gevel aan de Karnemelksteeg voorzien van doorlopende kolommen over alle verdiepingen. Smalle venstertravee doorbreekt de uitkragende gootlijst en eindigt in een vierkante dakkapel. Onder de gootlijsten een oranjekleurig tegelfries. De natuursteen van de gevel is plaatselijk voorzien van eenvoudig gestileerd reliefwerk. Waardering. Winkelmagazijn behorend bij het complex 'De Utrecht' van algemeen belang vanwege cultuurhistorische waarde als uiting van het opkomend verzekeringswezen en tegelijk als exponent van het transformatieproces van het Damrak dat rond de eeuwwende in een snel tempo van een woonbuurt veranderde in een winkel- en kantoorstraat. Van architectuurhistorische belang als voorbeeld van een in hoofdopzet traditionele vormgeving met moderne accenten (b.v. grote glasoppervakken.) Verder van belang als onderdeel van het complex.

RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.

[Toon locatie op historische kaarten]