Berichten
Alliantiewapen Huis met de Hoofden ingeschilderd
Bij de restauratie van de monumentale gevel van het Huis met de Hoofden (Keizersgracht 123) zijn een paar geveldetails in kleur gebracht. De meest opvallende verandering betreft het inschilderen van de familiewapens boven het toegangspoortje. Maar ook andere details kregen kleur, zoals een leeuwenkopje boven de ingang en de bol bovenop de gevel.
Het Huis met de Hoofden werd gebouwd in 1622 en is één van drie overgebleven grote dubbele huizen die begin zeventiende eeuw in de Derde Uitleg werden gebouwd (de andere zijn het Huis Bartolotti op de Herengracht en het huis De Dolfijn op het Singel). De opdrachtgever was de kousenhandelaar en kunstverzamelaar Nicolaas Sohier. Het is niet bekend waarom hij de grote godenbustes in de gevel liet aanbrengen, waaronder die van Mercurius en Minerva aan weerszijden van de entree. Wel weten we dat Sohier contact had met - en enige werken bezat van - de schilder Peter Paul Rubens, die in de tuin van zijn huis in Antwerpen ook een poort met beelden van Mercurius en Minerva had laten oprichten.
In 1634 verkocht Sohier het huis aan de schatrijke wapenhandelaar Louis de Geer, waarna het nog vele generaties in diens familie bleef. De zoon van Louis, Laurens de Geer, liet de Moravische vrijdenker Jan Amos Comenius enige tijd bij hem inwonen. Het Huis met de Hoofden was toen een verzamelplaats van vrijdenkers – en is dat sinds 2017 opnieuw.
Tot de gemeente Amsterdam in 2007 besloot om het monumentale pand te verkopen, was hier het bureau Monumentenzorg gehuisvest. Het huis werd gekocht door Joost Ritman, die beloofde er een publieke functie aan te geven. In 2017 werd in het pand het museum de Embassy of the Free Mind geopend, waar als collectie van het museum onder meer de bekende Bibliotheca Philosophica Hermetica werd ondergebracht, een verzameling van christelijke, mystieke, alchemistische, hermetische en ook vrijzinnige boeken.
De restauratie van de gevel vond plaats onder leiding van architect Hans Vlaardingerbroek. Behalve noodzakelijk bouwkundig herstel van het houtwerk en de zandstenen gevelornamenten door Tobias Snoep, werd aandacht besteed aan het schilderwerk. Kleurdeskundige Olga van 't Klooster adviseerde over het aanbrengen van enkele accenten. Het maken van kleurtrapjes was niet mogelijk omdat de gevel in 1909 al grondig was aangepakt waarbij onder meer de ramen werden vervangen door historiserende kruiskozijnen. Wel waren er enkele historische bronnen, zoals een aquarel van Cornelis Springer. Er is voor gekozen een viertal accenten aan te brengen: de bol bovenop de gevel kreeg een kleurstelling die een hemelglobe suggereert. Een ander voorbeeld van zo'n wereldbol is die op Singel 390, maar die dateert van 1699. Het meest prominente leeuwenkopje, boven de ingang, werd verguld, evenals de gevelsteen van Comenius. Daarnaast werden de familiewapens bovenin de monumentale entree ingekleurd naar voorbeeld van de schouw in de Grote Sael, die Louis de Geer in 1634 had laten maken. Links boven de entree staat het familiewapen van Adrienne Gérard en rechts dat van Louis de Geer (gebruikelijker is overigens andersom).
De kleine wijzigingen geven de fraaie renaissancegevel een extra bekoring en onderstrepen tevens de herbestemming van het belangrijke monument.
Met dank aan de Embassy of the Free Mind.
De restauratie werd mede mogelijk gemaakt door het Prins Bernhardcultuurfonds, waartoe het speciale gevelrestauratiefonds werd aangesproken. Zie ook: Walther Schoonenberg, 'Fondsen voor particulier herstel van het Amsterdamse stadsgezicht', in: Binnenstad 281 (mei/juni 2017).
(7 februari 2020)
