Amsterdam Monumentenstad

Herengracht 390-392

Adres: Herengracht 390-392
Oud adres: 390: HH519, wijk 33, klein nr. 515, kadaster E4049, verponding 5955
392: HH520, wijk 33, klein nr. 516, kadaster E4050, verponding 5956
Postcode: 1016CJ
Gebouwtype: Woonhuis
Geveltype: Halsgevel
Bouwstijl: Hollands Classicisme
Bouwjaar: 1665
Architect: Justus Vingboons ?
Opdrachtgever: Jan Teeringh (huizen), Bruijn Abrahamsz. (1719-1769) (interieur van 390)
Restauratie: 1960

(18 afbeeldingen)

Herengracht 390-392. Halsgevels met mannen- en vrouwenfiguren in de klauwstukken.

Deze zandstenen halsgevel-tweeling uit 1665 is gebouwd in de stijl van het Hollands classicisme en wordt soms toegeschreven aan Justus Vingboons. De klauwstukken zijn in hetzelfde materiaal uitgevoerd als de rest van de gevel, nl. zandsteen, maar omdat de gebeeldhouwde klauwstukken zich duidelijk aftekenen, kan toch gesproken worden van een halsgevel. De twee huizen zijn gebouwd in opdracht van Jan Teeringh.

De klauwstukken bestaan uit een mannen- en vrouwenfiguur met lege wapens. Bij Herengracht 390 houden deze figuren een koord vast (de huwelijksband symboliserend); bij het buurhuis is dit koord verdwenen. De gevels worden bekroond met een driehoekig topfronton. Verder zien we hangende festoenen. In de 19de eeuw (1855?) is de stoep van Herengracht 390 gesloopt en de ingang naar straatniveau gebracht.

Herengracht 392 is na een brand in 1969 uitwendig hersteld en heeft geen oud interieur meer.

Herengracht 390 heeft wel nog een fraai interieur. Dit grachtenhuis is in ±1760 verbouwd voor Bruijn Abrahamsz. (1719-1769). Van deze verbouwing dateert een interieur in Lodewijk XV-stijl. De gang heeft vier fraai gesneden deuren met kuif. In de zaal bevinden zich zes beschilderde behangsels van Johan Bolderer (in 1960 ontdekt). Boven de deur is een witje aangebracht met twaalf putti. De zaal heeft een fraaie betimmering, een roodmarmeren schouw en een stucplafond met de vier seizoenen.

Gebruikte literatuur:

• Hans Tulleners. De Gouden Bocht. 21 monumenten aan de Amsterdamse Herengracht. Open Monumentendag 1989. Amsterdam, 1989: p. 45
• Hans Tulleners en Peter Quatfass. Amsterdamse stijlkamers binnen de Singelgracht. Verborgen interieurs van werelderfgoedstad Amsterdam. Amsterdam, 2023: p. 44-45
• H.J. Zantkuijl. Bouwen in Amsterdam. Amsterdam, 1993: p. 313

[Overige literatuur]

Monumentenstatus: RM
Monumentennummer: 1830
Adres: Herengracht 390-392
Adressen: Herengracht 390
Inschrijvingsdatum: 21-05-1970
Redengevende omschrijving: Pand met zandstenen halsgevel met menselijke figuren in de vleugelstukken (XVIIc/d).
Monumentenstatus: RM
Monumentennummer: 1831
Adres: Herengracht 390-392
Adressen: Herengracht 392 A B C D E
Inschrijvingsdatum: 21-05-1970
Redengevende omschrijving: Pand met zandstenen halsgevel met menselijke figuren in de vleugelstukken (XVIIc/d); gebeeldhouwde stoep en kelderpui (XVIIb).

RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.

[Toon locatie op historische kaarten]