Amsterdam Monumentenstad

Herengracht 426-430

Naam: Kreymborg & Co
Adres: Herengracht 426-430
Leidsestraat 1
Oud adres: 426: X434, wijk 56, klein nr. 533, kadaster I925, verponding 3071
428: X435, wijk 56, klein nr. 534, kadaster I926, verponding 3072
430: X436, wijk 56, klein nr. 535, kadaster I927, verponding 3073
Gebouwtype: Winkel/warenhuis
Geveltype: Lijstgevel
Bouwstijl: Art Nouveau
Bouwjaar: 1904-1905
Architect: P.A. Weeldenburg
Opdrachtgever: Levensverzekering Maatschappij Dordrecht

(12 afbeeldingen)

Herengracht 426-430

Warenhuis op de hoek van de Leidsestraat en de Herengracht opgetrokken in witte en gekleurde gladde baksteen bestaande uit vier bouwlagen onder een pyramidaalvormig dak. Het gebouw heeft een deels in het zicht gelaten ijzerconstructie waardoor de begane grond en de twee daarboven gelegen verdiepingen nagenoeg geheel van glas konden worden opgetrokken. De verdiepingen worden van elkaar gescheiden door zware horizontale ijzeren balken gedragen door slanke gietijzeren sierzuiltjes. Op de afgeschuinde hoek is een erker als hoekaccent geplaatst voorzien van smalle vensters met glas-in-lood. Het bovenliggend balkon heeft een sierijzeren borstwering. Bovenin de gevel zijn tegeltableaus aangebracht. In 1909 werd Herengracht 432 bij het confectiemagazijn getrokken. (Eén van de 200 nieuwe Rijksmonumenten uit de periode 1850-1940, in 2001 op de monumentenlijst geplaatst.)

N.B. Deze beschrijving is zo kort omdat wij nog niet de kans hebben gehad dit pand te bezoeken en te beschrijven. Als u vindt dat wij snel langs moeten komen, laat het ons weten!

MIP-nummer: 13336
Functie: Kledingmagazijn
Architect: Weeldenburg, P.A.
Jaartal: 1904
Bouwstijl: Sobere Art Nouveau

Het Monumenten Inventarisatie Project, afgekort MIP, is een landelijk project van de Nederlandse Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed dat tussen 1986 en 1995 werd uitgevoerd. In de MIP-database zijn cultuurhistorische gegevens opgenomen van 152.400 waardevolle Nederlandse gebouwde objecten uit de periode 1850-1940. Het inventarisatieproject leidde tot de aanwijzing van rijksmonumenten: het Monumenten Selectie Project (MSP). Niet alle MIP-panden werden beschermde rijksmonumenten. Meer informatie: www.nationaalgeoregister.nl.

Monumentenstatus: RM
Monumentennummer: 518332
Adres: Herengracht 426-430
Adressen: Herengracht 430 2,3;Leidsestraat 1
Inschrijvingsdatum: 12-12-2001
Redengevende omschrijving: Inleiding. Op de hoek van Herengracht en Leidsestraat in 1904-1905 tot stand gekomen 'MAGAZIJN en WINKEL voor den verkoop van Heeren-, Jongeheeren- en Kinderkleding en Modeartikelen' naar een ontwerp in Art Nouveau-stijl van P.A. Weeldenburg. Het winkelpand werd gebouwd in opdracht van de Levensverzekering Maatschappij 'Dordrecht' die het verhuurde aan A. Kreymborg. Deze vestigde hier de firma Kreymborg & Co. In 1909 werd Herengracht 432 bij het confectiemagazijn betrokken. In 1919 kwam het pand in handen van de Eerste Nederlandsche Verz. Mij NV, die in datzelfde jaar de aandelen van de Dordrechtse in handen kreeg. In 1929 werd het pand veranderd. De oorspronkelijk op het dak gesitueerde beeldengroep is in 1960 verdwenen. Omschrijving. Op een nagenoeg rechthoekige plattegrond in witte en gekleurde gladde baksteen opgetrokken winkelpand bestaande uit vier bouwlagen onder een pyramidaalvormig dak bedekt met shingles. De dakranden zijn afgezet met een koperen deklaag. In de kap een aantal kleine dakkapellen. Het gebouw heeft een deels in het zicht gelaten ijzerconstructie waardoor de begane grond en de twee daarboven gelegen verdiepingen nagenoeg geheel van glas konden worden opgetrokken. De verdiepingen worden van elkaar gescheiden door zware horizontale ijzeren balken gedragen door slanke gietijzeren sierzuiltjes. De ramen zijn gevat in dunne ijzeren roeden. Op de hoeken van het gebouw zware natuurstenen pilasters. De etalagevensters op de begane grond zijn naar binnen geplaatst en zijn thans voorzien van traliewerk. Daarboven een breed fries van matglazen, door ijzeren roeden onderverdeelde, vierkante raampjes bij wijze van bovenlichten. De ingang bevindt zich in de afgeschuinde hoek die de overgang vormt van Herengracht naar Leidsestraat. Boven de portiek met tochtportaal een groot vlak van matglazen ruitjes onderverdeeld door ijzeren roeden. De erboven gelegen halfronde erker heeft aan de benedenzijde drie beschilderde vlakken. In het linkervlak staat: 'NEDERLANDSCHE INDUSTRIE'; in het rechter valt te lezen: 'HOFLEVERANCIER van HM de KONINGIN'. De erker is voorzien van smalle vensters voorzien van glas-in-lood. Het bovenliggend balkon heeft een sierijzeren borstwering. De uitgewerkte top van de ingangstravee bevat een halfrond tegeltableau met daarin, naast een aantal sjabloonversieringen, de tekst 'ANNO 1905'. Het tegeltableau wordt omringd door een natuurstenen band. De twee toppilasters zijn voorzien van natuurstenen klauwstukken. De twee ter weerszijden van de ingangstravee, geheel vanaf de grond, omhoog lopende pilasters zijn voorzien van gefantaseerde natuurstenen kapitelen. De vensters op de derde verdieping zijn geplaatst tussen pilasters met gestileerde kapitelen. De ruimte tussen deze rij vensters en de overstekende dakgoot wordt opgevuld door tegeltableaus voorzien van sjabloonmotieven. Onder de tableaus een tandlijstfries. Waardering. In 1904-1905 in Art Nouveau-stijl opgetrokken kledingwinkel van belang vanwege de architectuurhistorische waarde. Tevens van belang vanwege het innovatieve karakter van het gebouw voor wat betreft de ijzeren constructie die bewust in het zicht is gelaten. Alsmede van belang vanwege de situationele waarde als markering van de hoek Leidsestraat en Herengracht.

RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.

[Toon locatie op historische kaarten]