Singel 468 
Nieuw Engeland
Naam: Nieuw Engeland
Adres: Singel 468
Koningsplein 2-6
Oud adres: II454, wijk 33, klein nr. 493, kadaster F24, verponding 6102
Postcode: 1017AW
Gebouwtype: Winkel/warenhuis
Geveltype: Lijstgevel
Bouwstijl:
Art Nouveau
Bouwjaar: 1899, 1913/14
Architect: A. Jacot en W. Oldewelt
Restauratie: 2021
(14 afbeeldingen)
Warenhuis op de hoek van Singel en Koningsplein met gevels in een mengeling van neo-barok en Art Nouveau met een opvallend hoekaccent met koepel en opengewerkte lantaarn. Gevels geleed door kolossale pilasters over twee verdiepingen voorzien van decoratieve smeedijzeren muurankers. De deels in zicht gelaten ijzeren constructie maakt grote vensteropeningen mogelijk. Aan beide zijden is het winkelpand in 1913/14 uitgebreid met extra traveeën (drie aan de Singelzijde, één aan het Koningsplein). (Eén van de 200 nieuwe Rijksmonumenten uit de periode 1850-1940, in 2001 op de monumentenlijst geplaatst.)
N.B. Deze beschrijving is zo kort omdat wij nog niet de kans hebben gehad dit pand te bezoeken en te beschrijven. Als u vindt dat wij snel langs moeten komen, laat het ons weten!
Gebruikte literatuur:
- Vincent van Rossem. 'Amsterdam 1900. A. Jacot (1864-1927), W. Oldewelt (1865-1906).' Binnenstad 228/229 (juni 2008)
MIP-nummer: 13406
Functie: Kantoor/handelsonderneming (?)
Architect: Jacot, A. en W.Oldewelt
Jaartal: 1899
Bouwstijl: Traditionalisme
Het Monumenten Inventarisatie Project, afgekort MIP, is een landelijk project van de Nederlandse Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed dat tussen 1986 en 1995 werd uitgevoerd. In de MIP-database zijn cultuurhistorische gegevens opgenomen van 152.400 waardevolle Nederlandse gebouwde objecten uit de periode 1850-1940. Het inventarisatieproject leidde tot de aanwijzing van rijksmonumenten: het Monumenten Selectie Project (MSP). Niet alle MIP-panden werden beschermde rijksmonumenten. Meer informatie: www.nationaalgeoregister.nl.
Monumentenstatus: RM
Monumentennummer: 518360
Adres: Singel 468
Adressen: Koningsplein 6 ;Singel 468
Inschrijvingsdatum: 11-12-2001
Redengevende omschrijving: Inleiding. Op de hoek van Singel en Koningsplein in 1899 in een mengeling van Neo-Barokke en Art Nouveau-stijl opgetrokken WARENHUIS met magazijnen, ateliers en een kantoor, genaamd Nieuw Engeland, naar een ontwerp van A. Jacot en W. Oldewelt in opdracht van de N.V. Maatschappij Exploitatie Engros- en Detailzaken 'Nieuw Engeland'. N.B. Het warenhuis strekte zich uit over beganegrond, eerste en tweede verdieping.
In 1913-1914 werd het pand voor een deel vernieuwd en volgde de samenvoeging van Koningsplein 4 en 6 met Singel 468 met bestemming daarvan tot winkel, kantoor, magazijn en ateliers door A. Jacot in opdracht van de fa. H. Meyer bij monde van J.G. Bol.
In 1990 begane grond verbouwd ten behoeve van Albert Heyn waarbij de winkelpui ingrijpend werd veranderd. Daarbij is de ingang, oorspronkelijk in de afgeronde hoek, verplaatst naar het Koningsplein.
Omschrijving. Op een trapeziumvormige plattegrond opgetrokken warenhuis, in oorsprong genaamd Nieuw-Engeland, bestaande uit een deels in het zicht gelaten ijzeren constructie opgevuld met grote gietijzeren etalageramen en natuursteen. Voor de natuursteen is gebruik gemaakt van hardsteen en Oberkirchner-zandsteen. Het hoekpand bestaat uit een begane grond en drie verdiepingen onder een afgeknot schilddak bedekt met shingles. De koepel is bedekt met leisteen.
De eerste twee verdiepingen worden van elkaar gescheiden door grote, in het zicht gelaten horizontale ijzeren balken. Op de eerste verdieping zijn de tussen slanke natuurstenen pilasters geplaatste vensters rechthoekig met verticaal onderverdeelde bovenlichten. De kolossale pilasters over twee verdiepingen zijn voorzien van decoratieve smeedijzeren muurankers. De vensterassen op de tweede verdieping zijn voorzien van decoratieve gietijzeren balustraden. De segmentvormige, in Nieuwe Kunst-stijl vormgegeven bovenlichten zijn verticaal onderverdeeld. Aan de Koningspleinzijde, in de meest links gelegen vensteras, bevindt zich een driehoekige erker waarboven een balcon met opengewerkte balustrade. De overgang van tweede naar derde verdieping wordt gevormd door een breed fries met een uitkragende, van klossen voorziene cordonband. De in verdiepingshoogte lagere derde verdieping heeft aan beide zijden van de afgeronde hoek twee gekoppelde, rondboogvormig gesloten vensters met zware natuurstenen omlijstingen op consoles. De overige vensters zijn rechthoekig en van elkaar gescheiden door natuurstenen pilasters.
De drie buitenste traveeen aan de Singelzijde alsmede de buitenste travee aan het Koningsplein behoren tot de uitbreiding van 1913-1914 en hebben een extra verdieping. De buitenste travee aan het Singel is over twee verdiepingen voorzien van een erker.
De koepel heeft aan de voorzijde een rondboogvormig venster tussen twee blinde nissen. De koepel is verder voorzien van pilasters en een zowel aan de onder- als bovenzijde geplaatst fries. In de kap van de koepel vier kleine dakkapellen. De koepel wordt bekroond door een opengewerkte lantaarn met decoratieve gietijzeren balustrade. Aan beide zijden van de koepel segmentvormige decoratief vormgegeven dakkapellen met diepgelegen vensters.
Waardering. Voormalig warenhuis van algemeen belang vanwege architectuurhistorisch waarde als voorbeeld van een mengeling van historisme en Nieuwe Kunst alsmede van cultuurhistorisch waarde als reminiscentie aan de opkomst van het grote warenhuis vanaf het eind van de 19de eeuw. Bovendien vervult het pand samen met het tegenoverliggende Speyergebouw binnen het stedebouwkundig geheel een sterk beeldbepalende funktie aan het Koningsplein.
RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.
Laatste wijziging: juni 2022