Leidsestraat 26 
Adres: Leidsestraat 26
Oud adres: II376, wijk 55, klein nr. 13, kadaster E4141, verponding 3002
Postcode: 1017PB
Gebouwtype: Winkel-woonhuis
Geveltype: Halsgevel
Bouwjaar: 1680±, 1880±, 1940
Architect: Gerrit Rietveld (1940)
(11 afbeeldingen)
Klein winkelhuis, gebouwd als tweeling met Leidsestraat 28, met halsgevel met klauwstukken met fruitmotief en zeer grote voluten. Sobere gebogen lijstvormig fronton en vensters in de 18de eeuw gewijzigd. Heeft een achterhuis, evenals Leidsestraat 28, met een gemeenschappelijke achtergevel. Verbouwd ca. 1880. Pand is ingepakt en gaat binnenkort gerestaureerd worden (vergunning verleend in augustus 2020). Interieur: Balklagen met kwartronde profilering uit bouwtijd.
Dit winkelhuis is in de Vierde Uitleg van 1663 gelijktijdig gebouwd met het buurpand op nummer 28 en is dus oorspronkelijke bebouwing. De gevel is nog gedeeltelijk uit de bouwtijd: zie de kwartklezoortjes op de 2de verdieping). In de 18de eeuw vond de eerste verbouwing plaats, waarbij onder meer de raamverdeling werd gewijzigd. Ook in de 19de eeuw is het pand verbouwd. In 1940 ontwierp Gerrit Rietveld (1888-1964) voor de chocoladewinkel Dauphine een pui met bronzen kozijnen en winkeldeur en spiegelvlak aan de bovenzijde. De pui werd pas in 1946 geplaatst, afwijkend van het ontwerp met een granieten borstwering. Deze pui bestaat nog steeds maar is sinds 2008 onzichtbaar verstopt achter natuurstenen platen. De pui behoort tot de zeldzame, bewaard gebleven ontwerpen van de internationaal gerenommeerde architect Rietveld.
Gebruikte literatuur:
- Marieke Küper en Ida van Zijl. Gerrit Th. Rietveld 1888-1964. Het volledige werk. Utrecht, 1992
- Dennis de Rond en Annemiek Terstal. Rietveld in Amsterdam. Alle uitgevoerde en niet uitgevoerde projecten. Rotterdam, 1988
Monumentenstatus: RM
Monumentennummer: 3423
Adres: Leidsestraat 26
Adressen: Leidsestraat 26
Inschrijvingsdatum: 07-07-1970
Redengevende omschrijving: Pand met halsgevel (XVIII) met oudere vleugelstukken (XVII B).
RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.
Laatste wijziging: december 2020