Amsterdam Monumentenstad

Oude gevel van het 17de-eeuwse Spinhuis, onderdeel van het voormalige Politiebureau.

Naam: Spinhuis
Adres: Spinhuissteeg 1
Postcode: 1012CJ
Gebouwtype: Bestuurs-/openbaar gebouw
Geveltype: Lijstgevel
Bouwjaar: 1645
Eigendom: Universiteit van Amsterdam

(18 afbeeldingen)

Oude gevel van het 17de-eeuwse Spinhuis, onderdeel van het voormalige Politiebureau.

Dankzij de Bond Heemschut bleef een restant van het 17de-eeuwse Spinhuis - een vrouwengevangenis - behouden als onderdeel van het politiebureau dat hier in 1920 werd gebouwd. De classicistische gevel uit 1645 aan de gracht heeft festoenen en een groot driehoekig fronton. Helaas is de monumentale binnenplaats verloren gegaan. Deze binnenplaats had een classicistische gevel met een kolossale Korinthische orde (een verwijzing naar het stadhuis op de Dam?). Gelukkig wel bewaard is het fraaie poortje met een reliëf waarop gevallen vrouwen zijn afgebeeld (de poes is een verwijzing naar het beroep van de vrouwen en de oorzaak van hun veroordeling tot gevangenisstraf). Het poortje was terecht gekomen in de Nieuwe Kerkstraat maar keerde terug naar zijn oorspronkelijke plaats en werd opgenomen in de gevel van de nieuwbouw van 1920. Bij de restauratie in 2011 werd de keizerskroon op het stadswapen teruggeplaatst. Het kleurschema werd bepaald aan de hand van de tekening van H.P. Schouten uit 1783.

Gebruikte literatuur:

• G.S. Hoogewoud. 'Het Spinhuis: Het behoud in handen van de vernieuwers in een periode van architectonische reactie.' Amsterdam. Het beschouwen waard. Amsterdam, 1993: p. 155-169

[Overige literatuur]

Monumentenstatus: RM
Monumentennummer: 5543
Adres: Spinhuissteeg 1
Adressen: Spinhuissteeg 1
Inschrijvingsdatum: 06-10-1970
Redengevende omschrijving: Spinhuis. Deel uitmakend van een nieuw kantoorgebouw, is van het Spinhuis overgebleven. a) het in 1645 opgetrokken hoekpand aan de O.Z. Achterburgwal, met een vierraamsgevel onder zandstenen lijst met fronton. Festoenen; schilddak. b) In een moderne muur in de Spinhuissteeg een gebeeldhouwd poortje met reliëf door Hendrik de Keyser (1607).

RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.

[Toon locatie op historische kaarten]