Bloemstraat 191 
School voor Haveloozen
Naam: School voor Haveloozen
Adres: Bloemstraat 191
Oud adres: DD327, wijk 41, klein nr. 102, kadaster E553, verponding 2431
Postcode: 1016LA
Gebouwtype: Onderwijs/wetenschap
Bouwjaar: 1854
Schoolgebouw. (Eén van de 200 nieuwe Rijksmonumenten uit de periode 1850-1940, in 2001 op de monumentenlijst geplaatst.)
N.B. Deze beschrijving is zo kort omdat wij nog niet de kans hebben gehad dit pand te bezoeken en te beschrijven. Als u vindt dat wij snel langs moeten komen, laat het ons weten!
MIP-nummer: 12776
Functie: School
Jaartal: 1854
Bouwstijl: Neoclassicisme XIXB
Het Monumenten Inventarisatie Project, afgekort MIP, is een landelijk project van de Nederlandse Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed dat tussen 1986 en 1995 werd uitgevoerd. In de MIP-database zijn cultuurhistorische gegevens opgenomen van 152.400 waardevolle Nederlandse gebouwde objecten uit de periode 1850-1940. Het inventarisatieproject leidde tot de aanwijzing van rijksmonumenten: het Monumenten Selectie Project (MSP). Niet alle MIP-panden werden beschermde rijksmonumenten. Meer informatie: www.nationaalgeoregister.nl.
Monumentenstatus: RM
Monumentennummer: 518376
Adres: Bloemstraat 191
Adressen: Bloemstraat 191 A B C
Inschrijvingsdatum: 11-12-2001
Redengevende omschrijving: Inleiding. Een in 1854 tot stand gekomen SCHOOL gebouwd in eclectische stijl, in oorsprong bestemd als 'School voor Haveloozen', ook 'Eben/Haëzer-school'. De opdracht tot de bouw werd verleend door het bestuur van genoemde school, bij monde van de voorzitter M. Wilgand en secretaris M. Lasthuis. In 1887 werd vergunning verstrekt tot de verbouw van het portiek. In 1914 werd in opdracht van 'De Inrichting voor Havelooze Kinderen' door de bouwmeester- en aannemersfirma O. Bunjes en Zoon een verbouwing doorgevoerd. Als functie-aanduiding werd nu 'schoolgebouw en een afzonderlijke onderwijzerswoning' gegeven. Op het open erf achter het schoolgebouw werd een kleine badkamer bijgebouwd.
Op de plattegrond werd de begane grond zowel voor als na de verbouwing van 1914 grotendeels door het speellokaal ingenomen. Op de verdieping oorspronkelijk drie grote schoollokalen en de bovenwoning. Na de verbouwing van 1914 werden op de verdieping de lokalen door plaatsing van tussenwanden vermeerderd en werden op de begane grond utilitaire ruimtes eveneens verbouwd tot schoollokaal. Een tweetal lantaarns of lichtkoepels zorgden voor een betere verlichting van de lokalen op de verdieping.
Omschrijving. Op een in hoofdzaak vliegervormig grondplan ontworpen en symmetrisch ingedeeld schoolgebouw met op de afgeschuinde hoek een hoog opgetrokken tuitgevel ter breedte van drie vensterassen, waarin de hoofdingang zich bevindt, geflankeerd door drie-assige lijstgevels. In het gebouw bestaat uit twee bouwlagen onder een combinatie van dakvormen gedekt met shingles. De gevels zijn overwegend witgepleisterd en hebben verschillende kleuraccenten. Gevels rusten op een omlopende hardstenen plint.
De gevel aan de zijde van de Lijnbaansgracht (ongd.) heeft aan de rechterzijde een licht risalerende muurdam over twee bouwlagen; in deze muurdam twee rechthoekige spaarvelden. Op de begane grond een drietal verdiept geplaatste vensters met zesruits schuifraam en tweeruits bovenlicht. Benedendorpel en lichte toging van een veld aan de bovenzijde. Over drie gevelvlakken omlopende geprofileerde en uitkragende cordonlijst; deze cordonlijst is in bruine kleur geschilderd. Boven deze cordonlijst zeer geringe enkelvoudige insnoering. Op het niveau van de verdieping een drietal vensters met zesruits benedenraam met vierruits tuimelraam boven het kalf, eveneens verdiept in een licht getoogde nis geplaatst. Benedendorpel. Kozijnen en roedenverdeling zijn groen geschilderd. Gevelbeëindiging met geprofileerde en in bruine kleur geschilderde uitkragende gootlijst. De in de gevelwand van de Bloemstraat geplaatste gevel is vrijwel identiek aan die aan de Lijnbaansgracht. Aan de linkerzijde is hier echter in de licht risalerende muurdam een eenvoudige en smalle houten toegangsdeur met lichten geplaatst. Verder in de muurdam geen spaarvelden.
Het afgeschuinde geveldeel op de hoek van de Lijnbaansgracht en de Bloemstraat is sterk symmetrisch en toont links en rechts een licht risalerende muurdam met verdiepte spaarvelden. Op de begane grond bevindt zich de centrale en iets verdiept geplaatste toegangspartij met dubbele houten paneeldeur met boven het kalf een dubbel bovenlicht met diagonale roedenverdeling. Links en rechts van deze toegang een groot schuifvenster in iets verdiepte nis. Benedendorpel, negenruits benedenraam en drieruits bovenlicht; verder een licht getoogd en geprofileerd veld aan de bovenzijde. Cordonlijst heeft boven de centrale toegangspartij een extra accentuering in de vorm van een verder uitkragende kroonlijst. Op de verdieping een tripartite vensterpartij opgebouwd uit een hoog toogvenster met een iets lager toogvenster aan weerszijden. Centrale venster heeft een 25- ruits roedenverdeling en een halfrond bovenlicht boven het kalf. Bovenlicht met gebogen en radiërende roedenverdeling. Vensters aan weerszijden hebben een 15-ruits roedenverdeling en een halfrond bovenlicht boven het kalf. Bovenlicht met gebogen en radiërende roedenverdeling. Gevelbeëindiging met stompe puntgevel met afgevlakte hoekpunten. Geprofileerde en uitkragende gootlijst. Hierop een geringe in de lijn van de gevelbeëindiging geplaatste voortzetting van het gevelvlak. Deze wordt met zink afgesloten en heeft in het midden een zeer lage tuit. In het gevelvlak boven de getoogde ramen van de verdieping verder nog een brede gevelsteen met tekst: Eben- Haëzer (=tot hiertoe heeft ons de Heer geholpen).
Waardering. Vroeg eclectisch schoolgebouw van algemeen belang vanwege de architectuur- en cultuurhistorische waarde. Tevens van belang wegens de sociaal-historische en typologische waarde als vroeg pioniersproject in het kader van de volksverheffing en verbetering van het onderwijs. Voorts van belang wegens situationele waarde.
RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.
Laatste wijziging: augustus 2016