Amsterdam Monumentenstad

Prins Hendrikkade 159

Naam: Stoomvaart Maatschappij Nederland
Adres: Prins Hendrikkade 159
Peperstraat 1
Postcode: 1011TB
Gebouwtype: Handelsgebouw/kantoor
Geveltype: Puntgevel
Bouwstijl: Art Nouveau
Bouwjaar: 1902-1903
Architect: Gebr. van Gendt

(3 afbeeldingen)

Prins Hendrikkade 159

Kantoorgebouw Stoomvaart Maatschappij Nederland, opgetrokken in een Nederlandse versie van de Art Nouveau of Jugendstil. In 1916 vertrok de maatschappij samen met vijf andere rederijen naar het toen juist voltooide Scheepvaarthuis. (Eén van de 200 nieuwe Rijksmonumenten uit de periode 1850-1940, in 2001 op de monumentenlijst geplaatst.)

N.B. Deze beschrijving is zo kort omdat wij nog niet de kans hebben gehad dit pand te bezoeken en te beschrijven. Als u vindt dat wij snel langs moeten komen, laat het ons weten!

Gebruikte literatuur:

• David Keuning en Lydia Lansink. A.L. van Gendt (1835-1901), J.G. van Gendt (1866-1925), A.D.N. van Gendt (1870-1932), Architecten in zaken. Rotterdam: 1999
• Theo Rouwhorst. 'XXXIII. Natuurstenen onderpuien'. Binnenstad 250 (maart 2012)

[Overige literatuur]

MIP-nummer: 12816
Functie: Kantoor rederij
Architect: Gendt, Gebr. van
Jaartal: 1902
Bouwstijl: Nederlandse Jugendstil

Het Monumenten Inventarisatie Project, afgekort MIP, is een landelijk project van de Nederlandse Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed dat tussen 1986 en 1995 werd uitgevoerd. In de MIP-database zijn cultuurhistorische gegevens opgenomen van 152.400 waardevolle Nederlandse gebouwde objecten uit de periode 1850-1940. Het inventarisatieproject leidde tot de aanwijzing van rijksmonumenten: het Monumenten Selectie Project (MSP). Niet alle MIP-panden werden beschermde rijksmonumenten. Meer informatie: www.nationaalgeoregister.nl.

Monumentenstatus: RM
Monumentennummer: 518429
Adres: Prins Hendrikkade 159
Adressen: Peperstraat 1 ;Prins Hendrikkade 159 A B C D E F
Inschrijvingsdatum: 11-12-2001
Redengevende omschrijving: Inleiding. Een in 1902-1903 tot stand gekomen SCHEEPVAARTKANTOOR. Gebouwd in opdracht van de Stoomvaart Maatschappij Nederland. Het ontwerp was van de Gebr. van Gendt ALzn. Gebouwd in een stijl waarbij zowel invloeden van het rationalisme als de Art Nouveau herkenbaar zijn. In een later stadium vestigde de Holland West Afrika Lijn zich in het pand. Er zijn diverse verbouwingen geweest. Bij de gevel aan de zijde van de Peperstraat is duidelijk het niveauverschil te zien tussen de hoger gelegen Prins Hendrikkade en de lager gelegen gebieden daarachter. Omschrijving. Op een ongelijkvormig rechthoekig grondplan tot stand gekomen scheepvaartkantoor van een kleder, drie bouwlagen, en een samengestelde kap met onder meer ingestoken zadeldaken en gedekt met rode pannen. Aan de zijde van de Peperstraat vier dakkapellen met dubbele zesruits draairamen. De gevels zijn opgetrokken in licht-roodbruine baksteen op een natuurstenen sokkel met lijst. Centraal in de gevel aan de Prins Hendrikkade bevindt zich de hoofdtoegang. In ondiep en licht getoogd portiek gelegen bevindt zich een dubbele eikenhouten deur met lichten en origineel beslag en traliewerk. Links en rechts van de toegangspartij is een gevelsteen van graniet met een gepolijste rand aangebracht. Hierin de tekst 'Holland West Afrika Lijn'. Twee vensters met achtruits roedenverdeling aan weerszijden van de toegang. Twee vensters met zesruits roedenverdeling boven de toegang. Geaccentueerde beneden- en bovendorpels en een fries met geometrische motieven. Natuurstenen cordonlijst waarboven gemetseld gevelvlak. Zowel op de hoofd- als tweede verdieping een groot venster met natuurstenen dorpels en zesvlaks verdeling. Bovenlichten met meerruits roedenverdeling. In de geveltop een driedelige getrapte vensterpartij. Hierboven een hijsbalk waarboven een driehoekige en afgeknotte natuurstenen gevelsteen met decoratie. Rechte natuurstenen gevellijst. Vlechtingen in het metselwerk. Links en rechts grote ronde sterk geprofileerde en van verdere decoratie voorziene vergaarbakken voor de hemelwaterafvoer. Hieronder verdere afvoer met bevestigingsklampen op natuurstenen blokken. Geaccentueerde overgang van de regenpijp in gevelwand op de begane grond. Aan de zijde van de Peperstraat aan de linkerzijde een puntgevel met op de begane grond een viertal smalle en gekoppelde vensters met geleding en sierlijk traliewerk aan de onderzijde. Geheel rechts een eenvoudige toegangsdeur onder meer naar de inpandige conciërgewoning. Hiernaast en -boven eenvoudige vensters. Het overige deel van deze zone toont vensters met schuiframen met zestienruits geleding in het bovendeel. Sierlijk traliewerk schermt de benedenzijde af. In het midden een brede erker op een zevental op de muurdammen van de sokkelzone geplaatse consoles. De linkerzijde van de erkeruitbouw strekt zich uit over een verdieping en heeft een breed venster met natuurstenen geleding. Zeven vensters met evenzoveel bovenlichten met zestienruits roedenverdeling. Hierboven een gootlijst op klossen en een kort schuingeplaatst dakschild met rode pannen. Aan de rechterzijde strekt de erkeruitbouw zich over twee verdiepingen uit en bevat op elke verdieping een venster met geleding en meerruits gelede bovenlichten. Dit hogere deel van de erkerpartij wordt afgesloten met een klein en schuingeplaatst dakschild met rode pannen. De gemetselde zijwanden van dit hogere deel onderbreken de gootlijst en hebben een natuurstenen afsluiting. Klokgevel met eenvoudig venster en natuurstenen lijst. Boven het dakschild van het lagere deel van de erkeruitbouw een tweetal vensters met drievoudige geleding aan de onderzijde en meerruits gelede bovenlichten. Hierboven een natuurstenen fries met decoratie. Hierboven natuurstenen gootlijst op klossen. Ook aan de rechterzijde van deze gevel op de hoofd- en verdere verdieping een tweetal vensters met drievoudige geleding aan de onderzijde en meerruits gelede bovenlichten. Gootlijst met klossen boven fries als omschreven. Geheel rechts en aan de rechterzijde van de puntgevel een regenpijp met vergaarbak voor hemelwater als omschreven. Het interieur heeft nog verschillende oorspronkelijke onderdelen. Het tochtportaal voorbij de ingangspartij heeft nog het originele beslag. Tegellambrizering in hal en gang. Fraai trappenhuis met sierlijk gesmeed hekwerk. Glas-in-lood-ramen met bloemmotieven. Waardering. Vroeg-20ste-eeuws scheepvaartkantoor met bijbehorende interieuronderdelen van algemeen belang wegens architectuur- en cultuurhistorische waarde. Tevens van belang wegens situationele en ensemblewaarde als onderdeel van het gefaseerd tot stand gekomen IJ-front.

RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.

[Toon locatie op historische kaarten]