Nieuwezijds Voorburgwal 226 
Geldkantoor
Naam: Geldkantoor
Adres: Nieuwezijds Voorburgwal 226
Spuistraat 175
Oud adres: G95, wijk 24, klein nr. 222, kadaster F1830, verponding 2908
Gebouwtype: Handelsgebouw/kantoor
Geveltype: Lijstgevel
Bouwjaar: 1924, 2014
Architect: J. Crouwel (1924)
Opdrachtgever: Geld- en Telefoonbedrijf (1924)
(8 afbeeldingen)
Het voormalige Geldkantoor maakt een zeer sobere, zware en stevige indruk door het vele ongedecoreerde metselwerk en het platte volume met de horizontale geleding. De vormgeving doet met zijn horizontale geledingen en uitkragingen en zijn plastische opzet wat denken aan het werk van de Amerikaanse architect Frank Lloyd Wright, maar door het gebruik van baksteen heeft het pand toch een typisch Nederlandse uitstraling. In 2014 werd een verdieping toegevoegd.
Voor dit gebouw ontworpen door rijksbouwmeester Joseph Crouwel (1885-1962) werd een geheel bouwblok tussen de NZ Voorburgwal en de Spuistraat vrijgemaakt. Het is een typisch voorbeeld van de schaalvergroting in het stadshart die in de 19de eeuw begon en tot de Tweede Wereldoorlog doorliep. In 2003 pleitte Vincent van Rossem in Binnenstad nog voor de sloop van deze kolos achter het Paleis op de Dam: "Er moeten misschien nog een paar kanjers en knoepers gesloopt worden om her en der het beeld te herstellen. Te beginnen met de oude telefooncentrale tussen de Spuistraat en de Nieuwezijds Voorburgwal." Toch werd het pand in 2005 op de gemeentelijke monumentenlijst geplaatst. Er is even sprake van geweest dat overwogen werd er een stadsdeelkantoor van te maken, maar uiteindelijk werd het een hotel. Het wat grauwe gebouw kreeg bij de herbestemming in 2014 een flinke opknapbeurt en zelfs een extra verdieping die gelukkig nauwelijks opvalt.
Gebruikte literatuur:
- Vincent van Rossem. 'Lof der Koekoeksjongen'. Binnenstad 199 (april 2003)
- Walther Schoonenberg. 'Nieuw stadsdeelkantoor naar Food Plaza?' Binnenstad 221 (april 2007)
MIP-nummer: 12945
Functie: Geldkantoor
Jaartal: 1924-1927
Bouwstijl: Nieuwe Zakelijkheid
Het Monumenten Inventarisatie Project, afgekort MIP, is een landelijk project van de Nederlandse Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed dat tussen 1986 en 1995 werd uitgevoerd. In de MIP-database zijn cultuurhistorische gegevens opgenomen van 152.400 waardevolle Nederlandse gebouwde objecten uit de periode 1850-1940. Het inventarisatieproject leidde tot de aanwijzing van rijksmonumenten: het Monumenten Selectie Project (MSP). Niet alle MIP-panden werden beschermde rijksmonumenten. Meer informatie: www.nationaalgeoregister.nl.
Monumentenstatus: GM
Monumentennummer: 207033
Adres: Nieuwezijds Voorburgwal 226
Adressen: Nieuwezijds Voorburgwal 226 ;Raadhuisstraat 11 ;Spuistraat 175
Inschrijvingsdatum: 04-10-2005
Redengevende omschrijving: geen beschrijving
RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.
Laatste wijziging: april 2023