Keizersgracht 210 
Adres: Keizersgracht 210
Oud adres: LL260, wijk 41, klein nr. 496, kadaster E3584, verponding 2234
Postcode: 1016DX
Gebouwtype: Woonhuis
Geveltype: Halsgevel
Bouwjaar: 1709
Architect: Anthonie Turck
(7 afbeeldingen)
Vroeg-18de-eeuwse halsgevel met klauwstukken met bladerenmotief, gebogen lijstvormig fronton met vulling, weinig aan veranderd, versierde deuromlijsting uit 1790.
In 1616 werd Keizersgracht 210 gebouwd voor Dr. Nicolaes Tulp (1593-1674), geboren als Claes Pietersz op de Nieuwendijk. In 1611 vertrok hij naar Leiden om geneeskunde te studeren. In 1614 keerde hij als medicinae doctor terug om zich in Amsterdam als arts te vestigen. In 1617 trad hij in het huwelijk met Eva Egbertsdr. van der Voech. Toen hij in 1622 schepen werd, koos hij als wapen voor zijn schepenzegel een tulp. Het motief gebruikte hij ook op het uithangbord aan zijn huis (tijdelijk verwijderd tijdens de Tulpenmanie) met daarbij de tekst 'Wandelt met God'. Rond dezelfde tijd ging hij zichzelf Nicolaes Tulp noemen. De Tulp gold als een symbool voor eruditie; een arts werd geacht op de hoogte te zijn van de nieuwste ontwikkelingen in de wereld van geneeskundige kruiden. Tulp verwijderde het huisteken tijdens de Tulpenmanie in 1637, maar behield daarna zijn naam. Tulp was decennialang een geliefd dokter. Hij maakte geen onderscheid tussen arm en rijk en volgens de overlevering stond de gang van zijn huis dagelijks vol volk dat vroeg om hulp en goede raad. Als één van de eersten gebruikte hij voor zijn visites een koets getrokken door paarden, een opzienbarende nieuwigheid in Amsterdam waar vrijwel iedereen te voet ging. Tulp droeg zijn praktijk in de jaren veertig over aan zijn schoonzoon Arnout Tholinx (1607-1679), die in 1640 was getrouwd met zijn dochter Catharina en naast hem woonde op Keizersgracht 208, dat Tulp in 1630 had gekocht. Zijn andere dochter, Margaretha, trouwde in 1655 met Jan Six I (zie Herengracht 619). Een reden voor het overdragen van zijn praktijk was zijn bestuurlijke carrière die steeds meer tijd vroeg. Hij zat veertig jaar in de Vroedschap, maar werd pas in 1654 tot burgemeester gekozen vanwege zijn orthodoxe opvattingen. Tulp is vooral bekend van het beroemde schilderij 'Anatomische les van Dr. Nicolaes Tulp' van Rembrandt uit 1632.
Gebruikte literatuur:
De Grachten van Amsterdam: p. 238
Monumentenstatus: RM
Monumentennummer: 2531
Adres: Keizersgracht 210
Adressen: Keizersgracht 210 1,2A,2V,3,H
Inschrijvingsdatum: 09-06-1970
Redengevende omschrijving: Pand met halsgevel (XVIIIa); gesneden deuromlijsting (XVIIId) waarin deur en snijraam uit midden XIX.
RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.
Laatste wijziging: september 2016