Herengracht 399 
Adres: Herengracht 399
Oud adres: II418, wijk 33, klein nr. 115, kadaster F85, verponding 5975
Postcode: 1017BP
Gebouwtype: Woonhuis
Geveltype: Lijstgevel
Bouwstijl:
Lodewijk XIV
Bouwjaar: 1725
Architect: Gerrit van Emmerik (meester-metselaar)
(6 afbeeldingen)
Vroeg-18de-eeuws huisje, sobere houten lijst uit bouwtijd [?], dwarsdak. In 19de eeuw top gewijzigd (dakkapel aangebracht). Fraaie deuromlijsting in Lodewijk XIV-stijl uit bouwtijd met gebogen fronton. Interieur: voorkamer in Lodewijk XIV-stijl: lambrizering met Ionische pilasters, roodmarmeren schouw met spiegel en schoorsteenstuk, stucplafond en plafondstuk.
Dit pand lijkt door zijn hoogte een groot grachtenhuis, maar schijn bedriegt: het is 7,7 m breed, maar slechts 5 m diep. Meester-metselaar Gerard van Emmerik bouwde hier voor zichzelf een voornaam ogend grachtenhuis met een ingangsportaal dat gezien kan worden als een navolging in hout van de monumentale ingangspartij van Herengracht 520, waar eveneens de deuromlijsting wordt afgesloten door een gebogen lijstvormig fronton (wat Fischer de Van Logteren-boog noemt), een fronton dat tot dan nog alleen bovenop een gevel werd toegepast. De imitatie reikte ook naar het interieur: de kleine voorkamer heeft een overladen decoratie aan de betimmeringen, de schouw en het plafond. Het plafondstuk toont de bouwkunst, gepersonificeerd door een vrouw met schietpotlood en bouwtekening, omringd door putti met passer, winkelhaak, meetlat en troffel. Dit plafond werd toegeschreven aan Antonie Elliger, maar waarschijnlijk is dat niet: de kwaliteit van het schilderwerk is matig.
Gebruikte literatuur:
- P.M. Fischer. Ignatius en Jan van Logteren, Beeldhouwers en stuckunstenaars in het Amsterdam van de 18de eeuw. Alphen aan de Rijn, 2005: p. 204-205
- Hans Tulleners. De Gouden Bocht. 21 monumenten aan de Amsterdamse Herengracht. Open Monumentendag 1989. Amsterdam, 1989: p. 11
Monumentenstatus: RM
Monumentennummer: 1625
Adres: Herengracht 399
Adressen: Herengracht 399 A B
Inschrijvingsdatum: 26-05-1970
Redengevende omschrijving: Pand met gevel (XVIII A) onder rechte lijst (XIX A), met deurpartij (XIX A) in gesneden omlijsting (XVIII A). Gevellantaren (XIX).
RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.
Laatste wijziging: januari 2020