Amsterdam Monumentenstad

Keizersgracht 716. Eén van de eerste klokgevels.

Huisnaam: In de Krol
Adres: Keizersgracht 716
Oud adres: Z696, wijk 59, klein nr. 734, kadaster I1432, verponding 5249
Postcode: 1017EW
Gebouwtype: Winkel-woonhuis
Geveltype: Klokgevel
Bouwjaar: 1671
Restauratie: 1950

(15 afbeeldingen)

Keizersgracht 716. Eén van de eerste klokgevels.

Dit huis staat op een fraai punt in de stad, op de kruising van de Keizersgracht en de Reguliersgracht. Het hoekhuis stond ooit bekend als het huis "waar de krol (dat wil zeggen krul) in de gevel staat". De inmiddels verdwenen gevelsteen van een krul was een verwijzing naar het beroep van de bouwheer, een houtkoper. Het huis heeft één van de eerste, misschien zelfs de oudste klokgevel van Amsterdam. De gevel doet nog sterk aan een halsgevel denken. Het is een eenvoudige maar fraaie klokgevel met gebogen topfronton, zoals gangbaar in de 17de eeuw. De hoge houten onderpui duidt erop dat het een winkel/woonhuis is geweest, zoals vaak het geval was op hoeken. De huidige onderpui dateert overigens uit de late 18de eeuw. Aan de zijgevel bevindt zich een gecombineerd stoeppothuis met houten trapje.

In 1940 was het pand sterk in verval geraakt. Architect K.P. Tholens maakte een herbouwplan, waarbij een extra verdieping werd toegevoegd. Het plan werd gelukkig niet uitgevoerd. In 1950 werd het pand grondig gerestaureerd. Het Bureau Monumentenzorg heeft in ruime mate in de kosten bijgedragen. Bij de restauratie is nagestreefd de oorspronkelijke bestemming van winkel- en woonhuis te behouden. In het interieur werd het hoge voorhuis hersteld.

We weten overigens het bouwjaar van dit huis, omdat het huis in het Grachtenboek van Caspar Philips (1768) staat afgebeeld met een jaartallint. Uit het Grachtenboek blijkt ook dat er oorspronkelijk precies zo'n gevel naast stond, met hetzelfde bouwjaar (Keizersgracht 718). Beide klokgevels hadden voor de tijd typerende afdekbanden. Thans zijn het sobere banden zonder enige versiering.

Bij de restauratie in 1950 werd het vijf meter (!) hoge voorhuis in ere hersteld. Een vorige generatie had de insteek tot aan de voorgevel doorgetrokken, waardoor een halve verdieping ontstond, ten koste van het hoge voorhuis. Deze veel voorkomende wijziging werd ongedaan gemaakt. Het voorhuis had in de 17de en 18de eeuw doorgaans een bedrijfs- of winkelfunctie. Het is een overgangsgebied tussen het huis en de straat; vandaar de dubbele pui die het winkelhuis kenmerkt, een buiten- en een binnenpui. Vanuit de insteek kan men in de gaten houden wat er in de winkel gebeurt. Vanuit de insteek hebben de bewoners een weergaloos uitzicht op de twee grachten.

Gebruikte literatuur:

[Overige literatuur]

Monumentenstatus: RM
Monumentennummer: 2716
Adres: Keizersgracht 716
Adressen: Keizersgracht 716
Inschrijvingsdatum: 17-06-1970
Redengevende omschrijving: Hoekhuis (1671) met later versoberde klokgevel. Houten pui (plm 1800); pothuis.

RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.

[Toon locatie op historische kaarten]