Binnen Brouwersstraat 2 
Adres: Binnen Brouwersstraat 2
Oud adres: TT196, wijk 52, klein nr. 39, kadaster D5880, verponding 1670
Postcode: 1013EG
Gebouwtype: Woonhuis
Geveltype: Lijstgevel
Bouwjaar: 18de eeuw, 1ste helft 19de eeuw
Eigendom: Stadsherstel 1990
Restauratie: 1993
(7 afbeeldingen)
Woonhuis, in de kern 18de-eeuws met lijstgevel uit 1ste helft 19de eeuw, een rechte kroonlijst met consoles, puntdak, houten onderpui. In jaren '80 afgebrand. Na aankoop door Stadsherstel in 1990 gedemonteerd en in 1993 herbouwd. Nieuwe gevelsteen CASTOR TENAX 1993 onthuld op 21 okt. 1993.
Het lukte Brinkgreve niet altijd een pand te restaureren. Een voorbeeld is het smalle 18de-eeuws pand Binnen Brouwersstraat 2. Het was in gebruik als Turks pension, de woonomstandigheden waren verschrikkelijk en brandgevaarlijk en het pand brandde dan ook in de jaren tachtig af. De bovenstaande verdieping en de kap waren uitgebrand, de onderverdieping was dichtgemetseld en het pand stond gestut en ingepakt. In deze troosteloze toestand bleef het pand jarenlang staan. Bouw- en Woningtoezicht had het pand opgegeven en wilde het laten slopen maar dat kon niet want het was een beschermd monument. De straat had, dankzij de aankopen en restauratieactiviteiten van Stadsherstel en Diogenes een gave gevelwand en daarin was dit pand een ruïneuze dissonant. In 1986 werd - ondanks de monumentenstatus - door de Dienst Volkshuisvesting een sloop/nieuwbouwplan gemaakt, samen met het pand in de Haarlemmerstraat 95 dat aan de achterzijde met het pand in de Binnen Brouwersstraat grensde. Snel werd het pand gekocht door de St. Jan Pietersz. Huis en een herbouwplan gemaakt voor HAT-eenheden voor de huisvesting van muziekstudenten. Op advies van BMZ werd snel een subsidieaanvraag gedaan, maar de ambtelijke projectgroep Gouden Reael was het daar niet mee eens: hun sloop/nieuwbouwplan voor gesubsidieerde sociale woningbouw moest uitgevoerd worden. Er volgde een impasse die werd opgelost door Stadsherstel. Deze instelling, die immers een toegelaten volkshuisvestingscorporatie is, kocht het pand van de St. Jan Pietersz. Huis en restaureerde het pand, waarna het pand werden verhuurd door de St. Jan Pietersz. Huis aan vier muziekstudenten.
Ter nagedachtenis aan deze geschiedenis werd in de gevel een gevelsteen geplaatst, gemaakt door Hans ’t Mannetje in 1993, voorstellende een bever die een dam bouwt, met de tekst ‘Castor Tenax’: de hardnekkige bever. Geurt Brinkgeve gaf zelf de volgende uitleg: “Dit ter ere van de restaurerende instellingen die samen dammen bouwen tegen sloopzieke bureaucraten. Binnen Brouwersstraat 2 sluit aan bij de andere gerestaureerde panden in de straat. Op de hoek Vinkenstraat staat een karakterloos stuk modernistische narigheid, als visitekaartje van de ambtelijke projectgroep”. Het paradoxale is dat de stadsvernieuwing met een eigentijds gezicht nu alweer verouderd is, terwijl de restauratie duurzaam is gebleken.
Gebruikte literatuur:
- Geurt Brinkgreve. 'Stadsvernieuwing onder het vergrootglas'. Binnenstad 121 (juni 1990)
- Geurt Brinkgreve. 'Binnen Brouwersstraat 2. De hardnekkige knager.' Binnenstad 143 (dec. 1993)
- Geurt Brinkgreve. Mozaïek van mijn leven. Herinneringen 1917-2005. Apeldoorn, 2006: p. 119-120
- Marlin Burkunk. 'Toets en proef der loffelijker bouwkonst'. Stadsherstel op de Wallen en in de Haarlemmerbuurt. Open Monumentendag 1996, Amsterdam, 1996: p. 148
Monumentenstatus: RM
Monumentennummer: 838
Adres: Binnen Brouwersstraat 2
Adressen: Binnen Brouwersstraat 2 A B C D
Inschrijvingsdatum: 22-04-1970
Redengevende omschrijving: Gehele sloopvergunning verleend. Kadastraal onderzocht op 06-08-1990, niet gesloopt, is wel gestart. Gecontroleerd 22-09-92: pand NIET gesloopt.
RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.
Laatste wijziging: april 2021
