Groenburgwal 42 
Engelse Episcopale Kerk
Naam: Engelse Episcopale Kerk
Adres: Groenburgwal 42
Gebouwtype: Kerk
Geveltype: Puntgevel
Bouwstijl:
Neostijlen
Bouwjaar: 1827
Architect: J.J. Janssen (?)
(13 afbeeldingen)
Kerk met één van de vroegste neogotische gevels in Nederland, opgetrokken in zacht rode geslepen baksteen met zeer fijne voegen, vensters en de ingang hebben spitsbogen, de dakrand is versierd met hogels, terwijl de gevel is geleed door vier steunberen die in pinakels uitlopen (vervangen eind 19de eeuw door de huidige torentjes). Interieur: vier gebrandschilderde in 1929-1931 vervaardigd door de firma W. Bogtman in Haarlem, naar ontwerpen van F.H. Abbing (1901-1955); orgel uit 1829 vervaardigd door Leonard van de Brink (1761-1833).
In 1771 gaf de stad Amsterdam de English Episcopal Congregation in Amsterdam de Lakenhal om daar hun kerkdiensten te houden. Het gebouw, waar op de verdieping de zaal was de Staalmeesters van Rembrandt hing, staat er eigenlijk nog: in 1829 werd alleen de voorgevel van het gebouw vernieuwd en het interieur aangepast om de Lakenhal meer het karakter te geven van een kerk. De gevel is een goed voorbeeld van de Willem-II-gotiek (1830-1860): de eerste neogotiek in ons land. Bijzonder fraai is de gotische betimmering aan de oostzijde waarop ondermeer de Tien Geboden zijn afgebeeld. Het Britse wapen met de twee paarden werd geplaatst in 1830. Ook de originele kerkbanken zijn bewaard gebleven. De gebrandschilderde ramen zijn gemaakt door de firma W. Bogtman in Haarlem naar ontwerpen van F.H. Abbing (1901-1955). Ze tonen taferelen uit het leven van Willem III en Mary Stuart. In één van de vensters zijn de heiligen Willibrordus en Bonifatius uitgebeeld. Zij brachten immers in de 7de en 8ste eeuw het evangelie van Engeland naar de Nederlanden.
De kerk is nog steeds in gebruik door de Engelse (en Amerikaanse) gemeenschap in Amsterdam.
Monumentenstatus: RM
Monumentennummer: 1269
Adres: Groenburgwal 42
Adressen: Groenburgwal 41
Inschrijvingsdatum: 28-04-1970
Redengevende omschrijving: Engelse Episcopale Kerk (1827) met neogotische voorgevel van geslepen baksteen (ongeveer de vroegste in Nederland). Van oorsprong eenklaviers orgel, in 1829 gemaakt door L. van den Brink. In 1952 door Flentrop Orgelbouw uitgebreid met een Bovenwerk en een vrij Pedaal. Alleen het Hoofdwerk valt binnen de bescherming.
RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.
Laatste wijziging: maart 2025