Koningsplein 11
Adres: Koningsplein 11
Oud adres: X432, wijk 33, klein nr. 12, kadaster I838, verponding 6066
Postcode: 1017BB
Gebouwtype: Handelsgebouw/kantoor
Geveltype: Tuitgevel
Bouwstijl:
Traditionalisme
Bouwjaar: 1911, 1935
Architect: Gebr. van Gendt (1911, 1935)
Opdrachtgever: De Naamlooze Vennootschap De Nationale Levensverzekerings-Bank
(4 afbeeldingen)
Hoekpand gebouwd in de stijl van de zogenaamde Heroriëntatie op traditionele bouwwijzen met twee forse topgevels met daartussen op de hoek een vrijstaand beeld voorstellende een vrouw met wapenuitrusting, vaandel en liggende leeuw, precies boven de op de hoek geplaatste ingang met aan weerszijden van het afgeschuinde geveldeel een serie van vier gekoppelde vensters. Boven de ingang twee gebeeldhouwde draken met schilden. In de linkergevel het jaartal 1853, in de rechtergevel 1911. In 1935 nieuwe winkelpui gemaakt. (Eén van de 200 nieuwe Rijksmonumenten uit de periode 1850-1940, in 2001 op de monumentenlijst geplaatst.)
N.B. Deze beschrijving is zo kort omdat wij nog niet de kans hebben gehad dit pand te bezoeken en te beschrijven. Als u vindt dat wij snel langs moeten komen, laat het ons weten!
MIP-nummer: 13326
Functie: Bankgebouw
Architect: Gendt, Gebr. van
Jaartal: 1911
Bouwstijl: Traditioneel bouwen
Het Monumenten Inventarisatie Project, afgekort MIP, is een landelijk project van de Nederlandse Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed dat tussen 1986 en 1995 werd uitgevoerd. In de MIP-database zijn cultuurhistorische gegevens opgenomen van 152.400 waardevolle Nederlandse gebouwde objecten uit de periode 1850-1940. Het inventarisatieproject leidde tot de aanwijzing van rijksmonumenten: het Monumenten Selectie Project (MSP). Niet alle MIP-panden werden beschermde rijksmonumenten. Meer informatie: www.nationaalgeoregister.nl.
Monumentenstatus: RM
Monumentennummer: 518373
Adres: Koningsplein 11
Adressen: Koningsplein 11 ;Reguliersdwarsstraat 2 1,2,3,4
Inschrijvingsdatum: 11-12-2001
Redengevende omschrijving: Inleiding. Een in 1911 tot stand gekomen WINKEL en KANTOORGEBOUW. Gebouwd in opdracht van 'De Naamlooze Vennootschap De Nationale Levensverzekerings-Bank'. Ontworpen door de Gebr. van Gendt A.L.zn. Gebouwd in de stijl van de zogenaamde Heroriëntatie op traditionele bouwwijzen.
NB. In 1935 werd door architecten van het bureau Gebr. van Gendt A.L.zn. i.c. Theodor Nager en W.J. Klok, in opdracht van 'Die Schweizerische Bundesbahnen' - het reisbureau op de begane grond - en de 'Nationale Levensverzekerings-Bank N.V.' een verbouwing doorgevoerd. De etalageramen en de pui bij de entree en een straatluik werden gewijzigd. Roeden en een deel van de pui van de entree werden in brons uitgevoerd. Er kwam een natuurstenen omlijsting van rood gepolijst Zweeds graniet 'als het bestaande ondergedeelte'. Ook de kelder, de begane grond en de eerste verdieping werden gewijzigd. De bestemming bleef winkel en kantoorgebouw. Op de begane grond was destijds achter de vestibule een kwartronde balie.
Omschrijving. Op een onregelmatig vierhoekig grondplan tot stand gekomen winkel en kantoorgebouw met vijf bouwlagen: kelder, begane grond en drie verdiepingen onder een kap. De kap is door de aanwezigheid van twee forse topgevels nagenoeg als een volwaardige verdieping op te vatten. Gevels zijn opgebouwd uit overwegend in staand verband gemetselde roodbruine baksteen en uit natuur- en hardsteen. Het geheel wordt gedekt door een samengesteld dak gedekt met leien of shingles in Maasdekking. Bovenzijde van de kappen is plat of afgeknot. Nokribben met zink versterkt. De gevel aan het Koningsplein geldt als rechterdeel, de gevel aan de Reguliersdwarsstraat als linkerdeel. Op de begane grond uiterst links de hoofdtoegang tot de bovengelegen kantoorverdiepingen. Vrijwel geheel in rood graniet uitgevoerd kader waarin de centrale toegangsdeur met ovaal licht. Deur in portiek met lichte toging. Kleine stoep met twee treden. Zijlichten met lichte toging. Serie van vijf bovenlichten met halfronde spaarvelden. Onder een donkere cordonlijst een serie van vijf ronde ornamenten. De rest van de gevel wordt ingenomen door de winkelpui. Links en rechts van de pui een muurdam van gestapelde blokken natuursteen, afgesloten met een korte geprofileerde lijst. Brede natuurstenen bovendorpel van de pui bestaande uit een kwartronde overgang met driehoekige accenten, uitkragende cordonlijst en onbewerkt fries. Op de eerste verdieping geheel links een venster met raam met vierkant bovenlicht. Natuurstenen beneden- en bovendorpel en kalf. Rechts hiervan een dubbelvenster in dergelijke uitvoering, nu ook met natuurstenen stijlen. Aan weerszijden van het afgeschuinde geveldeel een serie van vier gekoppelde vensters in dergelijke uitvoering. Op het afgeschuinde deel een dubbelvenster in dergelijke uitvoering. Natuurstenen fries boven de twee series van vier vensters en boven het afgeschuinde geveldeel. Op de tweede verdieping een gelijke opbouw en indeling. Het afgeschuinde geveldeel is verder teruggezet en heeft een geringe driezijdige uitbouw met enkelvoudig venster met raam en bovenlicht. Natuurstenen onder- en bovendorpel, kalf en zijposten. Door de terugzetting van het afgeschuinde deel ontstond aan de zijde van de series van vier vensters een smalle zijwand. In de benedenhoek, aan weerszijden van het venster van het afgeschuinde deel, een bouwbeeldhouwwerk bestaande uit een natuurstenen kader waarin draak met wapenschild. Boven de series van vier vensters een concaaf uitkragend fries met ronde ornamenten en natuurstenen dekplaat. Boven het afgeschuinde deel een geometrisch bewerkt fries met profiel en verdieping.
Op het niveau van de derde verdieping soortgelijke vensterindeling en opbouw en uitvoering. Boven de series met vier vensters een licht uitkragende geprofileerde lijst met vlakke consoles. Boven het venster van het afgeschuinde geveldeel een soortgelijke lijst met natuurstenen hoekstenen en driehoekig accent in het midden. Boven de vensters van het linker-geveldeel een metalen hijsbalk met haak. Hierboven de rechte gevelbeëindiging van dit geveldeel. Boogfries met segmentbogen en gemetselde kraagstenen. Natuurstenen consoles waarboven gootlijst. Gemetselde flankering als afsluiting ten opzichte van de eenvoudige zijgevel. Links en rechts van het afgeschuinde geveldeel beëindiging in een tuitgevel. In beide geveltoppen een drievoudig geleed venster met natuurstenen beneden- en bovendorpel en natuurstenen posten. Vensters met achttienruits roedenverdeling. Uitkragende lijst met vlakke consoles. In de linker-geveltop een gevelsteen met rankwerk en jaartal '1853'. In de rechter-geveltop gevelsteen met rankwerk en jaartal '1911'. Lijst van de beide geveltoppen, inclusief overgang naar de overige geveldelen, de inzwenking, de tuit en de segmentvormige kuif, wordt afgedekt met natuurstenen lijst. In de segmentvormige kuif een uitwaaierend geometrisch motief. Boven het venster van de derde verdieping van het afgeschuinde geveldeel een tweetal bolvormige dragers van een dekplaat waarop een driezijdig gemetselde post. Op deze posten een natuurstenen brede geprofileerde console. Hierop staat een vrijstaand beeld voorstellende een persoon met wapenuitrusting, vaandel en liggende leeuw.
Waardering. Winkel en kantoorgebouw van algemeen belang vanwege de architectuur- en cultuurhistorische waarde. Verder van situationele waarde als sterk beeldbepalend element op een hoek van het Koningsplein. Gevel is goed bewaard gebleven.
RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.
Laatste wijziging: augustus 2018