Amsterdam Monumentenstad

Gasthuispoort

Naam: Gasthuispoort
Adres: Oudezijds Achterburgwal bij 231
Gebouwtype: Poortje
Bouwstijl: Lodewijk XIV
Bouwjaar: 1732, 1736
Architect: Jan van Logteren
Eigendom: Universiteit van Amsterdam
Restauratie: 2011

(7 afbeeldingen)

Gasthuispoort

Het poortje naar het Sint Pietersgasthuis werd gemaakt in 1732 en verving een 17de-eeuws poortje met stadswapen. De opdracht voor het beeldhouwwerk erop ging naar beeldhouwer Ignatius van Logteren, maar die kwam in dat jaar te overlijden. Het duurde nog tot 1736 totdat zijn zoon Jan het beeldhouwwerk voor het poortje afleverde: een stadswapen met daarnaast een liggende man en vrouw die de ouderdom en de ziekte verbeelden. Het is het enige voorbeeld waar Jan van Logteren niet de geïdealiseerde schoonheid toont, die al zijn andere werk kenmerkt. De gelaatsuitdrukking van de figuren spreken boekdelen. Het poortje wordt beschreven door Wagenaar die ook de kunstenaar noemt.

Gebruikte literatuur:

• P.M. Fischer. Ignatius en Jan van Logteren, Beeldhouwers en stuckunstenaars in het Amsterdam van de 18de eeuw. Alphen aan de Rijn, 2005: p. 400-401

[Overige literatuur]

Monumentenstatus: RM
Monumentennummer: 77
Adres: Oudezijds Achterburgwal 231
Adressen: Oudezijds Achterburgwal 231
Inschrijvingsdatum: 26-03-1970
Redengevende omschrijving: Poortje met figuren door Jan van Logteren (1736).

RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.

[Toon locatie op historische kaarten]