Korte Leidsedwarsstraat 69 
Adres: Korte Leidsedwarsstraat 69
Oud adres: CC191, wijk 56, klein nr. 71, kadaster I3023, verponding 3679
Gebouwtype: Woonhuis
Geveltype: Halsgevel
Bouwstijl:
Lodewijk XIV
Bouwjaar: ±1700Â
Restauratie: 1955?
(6 afbeeldingen)
Halsgevel met doorboord bloemmotief-klauwstukken, gevelsteen De Vergulde Wagen. Onderzijde gewijzgd. Fronton gereconstrueerd.
Dit pand is één van de weinige overgebleven oorspronkelijke panden van het Leidseplein, al staat het eigenlijk al in de Korte Leidsedwarsstraat. Het heeft een halsgevel met klauwstukken met doorboord bloemmotief, een veel toegepast motief rond 1700. De afsluiting met het segmentvormige fronton was in die tijd al vrij ouderwets en is dan ook niet origineel: het fronton is nieuw gemaakt of herplaatst van elders. Het huis zal een stoep hebben gehad maar die is niet langer aanwezig. De gehele onderzijde is verbouwd ten behoeve van een café.
Het Leidseplein was het in de Vierde Uitleg (1662) aangelegde wagenplein aan de Leidsepoort. Het was het aankomst- en vertrekpunt van veel (post)koetsdiensten. De koetsen mochten niet de stad inrijden en het plein was dus een 17de-eeuwse 'Park and Ride'. Deze fraaie gevelsteen (55 x 110 cm) met een, door twee paarden, getrokken reiskoets herinnert daaraan. Deze mooi gedetailleerde reiskoets zal niet in werkelijkheid verguld zijn. Er waren in Amsterdam zelfs maatregelen van het stadsbestuur tegen overmatig versierde koetsen. De aanduiding 'verguld' is daarom eerder op te vatten als een concurrerende slogan.
Monumentenstatus: RM
Monumentennummer: 3266
Adres: Korte Leidsedwarsstraat 69
Adressen: Korte Leidsedwarsstraat 69
Inschrijvingsdatum: 01-07-1970
Redengevende omschrijving: Pand met halsgevel (begin XVIIIa), met fraaie gevelsteen.
RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.
Laatste wijziging: februari 2024