Keizersgracht 164 
Adres: Keizersgracht 164
Oud adres: RR186, wijk 45, klein nr. 472, kadaster D5398, verponding 3448
Postcode: 1015CZ
Gebouwtype: Woonhuis (dubbel huis)
Geveltype: Lijstgevel
Bouwstijl:
Lodewijk XVI
Bouwjaar: 1ste kwart 17de eeuw, 3de kwart 17de eeuw, 3de kwart 18de eeuw, 1800±
(17 afbeeldingen)
Laat-18de-eeuwse vier-raams brede gevel, dwarsdak, deuromlijsting met Ionische pilasters uit bouwperiode, frontale stoep met stoephek. Interieur: gang, trapbalusters en deuren in Lodewijk XV-stijl, links-achter ('zweetkamertje' VU) eind-19de-eeuws. Het tuinhuis is gebouwd als een klaslokaal voor de VU in 1956.
Dit vroeg-17de-eeuwse dubbel huis is meerdere keren verbouwd. In de late 18de eeuw, of rond 1800, krijgt de gevelbeëindiging, die eind 17de eeuw al was gewijzigd in een rechte kroonlijst, een vormgeving in de Lodewijk XVI-stijl. Wanneer het buurpand, Keizersgracht 162, wordt verbouwd tot Vrije Universteit, wordt ook dit pand gewijzigd. Zo worden er doorbraken tussen beide panden gemaakt. Ook bevat de linker achterkamer van Keizersgracht 164 een fraai laat-19de-eeuws interieur in neorenaissance, met een plafond en een schouw in stucwerk, voorzien van een houtimitatie, en een houten betimmering met leeuwenkoppen. Dit was in de tijd van de VU het zogenaamde ‘zweetkamertje’, waar de studenten moesten wachten op de uitslag van hun afstudeerexamen.
Na het vertrek van de VU naar Buitenveldert in 1968 worden de doorbraken tussen beide panden weer dichtgemaakt en krijgt het grachtenhuis een nieuwe bestemming als Hotel Toren. Het gebouw werd wel opgeknapt, maar tegelijkertijd ingedeeld in kleine hotelkamers. Zo werd de zaal vertimmerd tot drie hotelkamers. Het klaslokaal dat de VU in 1956 in de tuin bouwde, is thans in gebruik als woning van de hoteleigenaar. Daartegenaan zit de muur met het Broodpoortje van Prinsengracht 239.
In 2017 werd de dubbele kap, waarvan alleen nog een dwarsdakje aan de overzijde over was, in volume teruggebouwd. Daarbij werd ook een nieuwe attiek gemaakt die in vorm doet terugdenken aan de eerdere toestand afgebeeld in het Grachtenboek. Het ontwerp daarvan was gemaakt door architect Sjoerd Soeters in opdracht van Hotel Toren.
Gebruikte literatuur:
- Walther Schoonenberg. 'Einde aan bijna twintig jaar juridische strijd. Oplossing voor Hotel Toren'. Binnenstad 276 (mei/juni 2016)
- Paul Spies e.a. Het Grachtenboek. Den Haag, 1991: p. 176
Monumentenstatus: RM
Monumentennummer: 2512
Adres: Keizersgracht 164
Adressen: Keizersgracht 164
Inschrijvingsdatum: 09-06-1970
Redengevende omschrijving: Vierraamshuis onder rechte lijst met consoles (XVIIId/plm 1800), met gesneden deuromlijsting en stoephekken uit dezelfde tijd.
RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.
Laatste wijziging: oktober 2017