Herengracht 368 
Cromhouthuizen
Huisnaam: Cromhouthuizen
Adres: Herengracht 368
Oud adres: HH508, wijk 33, klein nr. 504, kadaster E4038, verponding 5943
Postcode: 1016CH
Gebouwtype: Woonhuis
Geveltype: Halsgevel
Bouwstijl:
Hollands Classicisme
Bouwjaar: 1660/62
Architect: Philips Vingboons
Opdrachtgever: Jacob Cromhout & Margaretha Wuytiers
Eigendom: Stadsherstel 2020
Restauratie: 1966, 1998-1999
(13 afbeeldingen)
Eén van de Cromhouthuizen: Zandstenen vierling (368-370 kleiner, bouw 368 later begonnen omdat Cornelis Jansz. Kerfbijl niet wilde verkopen), middenrisaliet, driehoekig topfronton, kleiner fronton en lijsten boven ramen, fruitmotief langs klauwstukken, gevleugelde oeil-de-boeuf''s, festoenen, jaartalsteen, brede gemeensch. achtergevel met rechte lijst met adelaar op lijst. Interieur: moer- en kinderbalkenplafonds, antieke keuken in het achterhuis.
Achter de in 1662 tot stand gekomen gevel, identiek aan die van de buurpanden, bevindt zich een ouder huis, het vroeg-17de-eeuwse woonhuis van timmerman en houtkoper Cornelis Jansz Kerfbijl die zijn kavel niet aan Jacob Cromhout wilde verkopen. Toen dat uiteindelijk toch gebeurde, was de bouw van de andere huizen al begonnen. Het huis van Kerfbijl bestaat uit een voorhuis met moer- en kinderbalkenplafonds en een klein achterhuisje waarin zich de oudste keuken van Amsterdam bevindt (ontdekt in de 20ste eeuw). Hierin is nog de waterkelder aanwezig, met een rond gat in de marmeren vloer afgesloten met een ijzeren plaat. Het pand van Jacob Cromhout, Herengracht 366, is om dit huisje heen gebouwd.
Monumentenstatus: RM
Monumentennummer: 1820
Adres: Herengracht 368
Adressen: Herengracht 364-370
Inschrijvingsdatum: 29-02-1972
Redengevende omschrijving: Pand met zandstenen halsgevel met oeils-de-boeuf, frontons enz., in 1622 gebouwd door Philips Vingboons, later gewijzigd. Empire deur en snijraam.
RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.
Laatste wijziging: september 2023