Herengracht 211 
Adres: Herengracht 211
Oud adres: LL118, wijk 30, klein nr. 211, kadaster F364, verponding 5276
Postcode: 1016BE
Gebouwtype: Woonhuis
Geveltype: Halsgevel
Bouwstijl:
Lodewijk XIV
Bouwjaar: 1725±
Opdrachtgever: Dirk van Santen
Restauratie: 1959, 1994
(14 afbeeldingen)
Hoekhuis, fraaie halsgevel met gedeelde klauwstukken, lijstvormig topfronton met vulling en hoekvazen in Lodewijk XIV-stijl, deuromlijsting uit de bouwtijd. In de zijgevel gebeeldhouwde omlijstingen van trapvensters uit de bouwtijd. Interieur: Smalle gang met stucwerk, aan de wanden reliëfs. In 1993 gekraakt en in 1994 ontruimd waarna het opnieuw moest worden gerestaureerd.
De oorspronkelijke bebouwing op de hoek van de Herengracht en de Warmoesgracht uit de Derde Uitleg had trapgevels aan de voor- en zijkant en behoorde aan spekkoper Jacobus Lievens. In 1624 kocht Abraham Anthonisz of Anthonissen uit Antwerpen het pand. Hij was kaarsenmaker en een overtuigend remonstrant. Blijkbaar woonde hij er al in 1622, want toen plaatste hij een beeld van Van Oldenbarnevelt in de kelderboog en bood onderdak aan Arnoldus Geesteranus, waardoor hij in grote problemen kwam. Abraham Anthonisz was bovendien in 1633 de opdrachtgever van het beroemde portret van ds. Johannes Wtenbogaert van Rembrandt. Na zijn dood (na 1650) erfde zijn zoon, de advocaat mr. Gerard Regt, getrouwd met Sara Vorsten, het huis. Laatstgenoemde hertrouwde met ds. Laurentius Homma, gereformeerd predikant. Hun zoon verkocht het pand in 1700 een Gerard Barmanteloo. Zijn kleinkinderen verkochten het huis in 1724 aan zilversmid Dirk van Santen. Deze liet het huis verbouwen waardoor de huidige verschijningsvorm in Lodewijk XIV-stijl tot stand kwam.
Het huis stond eeuwenlang op de rustige kruising van twee grachten, de Herengracht en de Warmoesgracht, totdat in 1894 de aanleg van de 'Westelijke Verkeersweg' begon. Deze verkeersweg die de westelijke stadsuitbreidingen moest verbinden met het Centraal Station begon met de sloop van huizen aan Singel, Spuistraat en NZ Voorburgwal, waarna de afbraak van huizen tussen Heren- en Keizersgracht volgde (Winkelgalerij). Tenslotte werd de Warmoesgracht gedempt. De hele verkeersdoorbraak werd vastgelegd door fotograaf Jacob Olie. Op 6 november 1896 kon de nieuwe straat, de Raadhuisstraat, voor het verkeer worden opengesteld.
Gebruikte literatuur:
Vier Eeuwen Herengracht: p. 246
Monumentenstatus: RM
Monumentennummer: 1572
Adres: Herengracht 211
Adressen: Herengracht 211 A B C D;Raadhuisstraat 26
Inschrijvingsdatum: 26-05-1970
Redengevende omschrijving: Hoekhuis met halsgevel (XVIIIb) en een deurpartij (XIXb) in omlijsting (XVIIIb) en met gebeeldhouwde trapvensters in- en een stoephek tegen de zijgevel.
RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.
Laatste wijziging: december 2019