Oudezijds Voorburgwal 136-138 
Adres: Oudezijds Voorburgwal 136-138
Oud adres: 136: I342, wijk 5, klein nr. 181, kadaster G910, verponding 1141
Gebouwtype: Woonhuis
Geveltype: Klokgevel
Bouwstijl:
Lodewijk XIV
Bouwjaar: 1733
Opdrachtgever: Jan Pranger
Restauratie: 1941, 1999, 2022
(15 afbeeldingen)
Hoekhuis, hoog koopmanshuis met drie verdiepingen, een zolder en een vliering met klokgevel in Lodewijk XIV-stijl, jaartalsteen 1733 boven venster 1ste verdieping. Ingangspartij met frontale stoep in het midden (ongebruikelijk). Deuromlijsting met houten reliëf van admiraal Cornelis Tromp. Naast de ingang bevindt zich een extra ingang ter ontsluiting van de bovenwoningen. In de zijgevel in de Blaauwlakensteeg drie gebeeldhouwde vensteromlijstingen boven elkaar. Achterin een apart bewoond achterhuis ontsloten vanuit de steeg.
Het kunsthistorisch belangrijke reliëf met admiraal Cornelis Tromp (1629-1690) met zijn bij de Slag bij Kijkduin (1673) gehavende schip De Gouden Leeuw werd al eens gerestaureerd, namelijk door architect A.A. Kok in 1941. Naar aanleiding daarvan werd er onderzoek gedaan. Het was H. Warnaars, die in 1942, in het Jaarboek Amstelodamum de juiste naam aan het deurkalf verbond. Het was namelijk nog niet duidelijk welke Tromp, de vader of de zoon, hier was afgebeeld. Een gravure van Lambertus Visscher uit 1665 naar een portret van Cornelis Tromp door Ferdinand Bol had als voorbeeld voor de houtsnijder gediend. Het Trompreliëf dateert mogelijk uit 1738 (toen het pand eigendom werd van Jan Pranger, Gouverneur van de Zuid en kusten van Afrika). Het werd 1999 gerestaureerd door Kees van Mierlo in opdracht van de VVAG.
Het huis werd in 2022 gerestaureerd als een pilotproject voor een energiezuinig en duurzaam woonhuis door architectenbureau Van Stigt en aannemer Nico de Bont. Het is goed geïsoleerd en wint energie terug uit ventilatie. Dankzij de warmtepomp en zonnepalen kon het pand worden afgesloten van het gasnet. Dankzij de monumentenexpertise van André van Stigt werd daarbij niets ingeleverd aan monumentale waarden.
Gebruikte literatuur:
- Onno Boers. 'Trompreliëf'. Binnenstad 174 (jan./febr. 1999)
- H.B.E. Warnaars. 'Admiraal Cornelis Tromp in den gevel van het huis Oudezijds Voorburgwal 136 te Amsterdam'. Jaarboek Amstelodamum 39 (1942): p. 105-108
Monumentenstatus: RM
Monumentennummer: 6130
Adres: Oudezijds Voorburgwal 136
Adressen: Oudezijds Voorburgwal 136 1,H,O;Oudezijds Voorburgwal 138
Inschrijvingsdatum: 20-10-1970
Redengevende omschrijving: Pand met klokgevel, (1733). Deuromlijsting met borstbeeld van admiraal de Ruyter, gebeeldhouwde kelderpui, jaartalsteen.
RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.
Laatste wijziging: maart 2023