Barndesteeg 15 
Adres: Barndesteeg 15
Oud adres: K251, wijk 4, klein nr. 7, kadaster G2194, verponding 896
Postcode: 1012BV
Gebouwtype: Woonhuis
Geveltype: Tuitgevel
Bouwjaar: 1664, 19de eeuw
Opdrachtgever: Jan Pouwelsz de Jonge
Eigendom: Diogenes 1961
Restauratie: 1963/64
(9 afbeeldingen)
17de-eeuws woonhuis met een in de 19de eeuw versoberde voorgevel, een tuitgevel. Een vrijwel houten onderpui (onder een puibalk). Gevelsteen met drie vosjes afkomstig van dit huis teruggekeerd op deze locatie bij de restauratie. Van het achterhuis is alleen het onderste gedeelte nog over. Interieur: balkenlagen met sleutelstukken met acanthusbladeren, traptoren tegen de achtergevel.
In 1664 kocht Jan Pouwelsz de Jonge hier een huis dat hij sloopte en verving door het huidige woonhuis. De woningverbetering leidde tot een verhoging van de verponding. Het is een groot huis waarin in het interieur nog aardige details behouden zijn gebleven, zoals de fraaie sleutelstukken met acanthusbladeren. De vrijwel houten onderpui heeft een fraaie puibalk. Bij de restauratie door de Stichting Diogenes in 1963/64 is de gevelsteen met drie vosjes, die van dit huis afkomstig was en door Lopez Suasso in ca. 1875 was beschreven en nog is gezien door Van Arkel en Weissman in 1899 en werd aangetroffen in de gevelstenenmuur in de Sint Luciënsteeg op de oorspronkelijke locatie teruggekeerd.
De Stichting Diogenes was in 1960 opgericht door kunstenaar en monumentenbeschermer Geurt Brinkgreve (1917-2005). Het doel van de stichting was bij te dragen aan het herstel van de Amsterdamse binnenstad, die in die tijd nog erg vervallen was. De oprichters wilden dat doen door verkrotte panden aan te kopen, te restaureren en bewoonbaar te maken als ateliers en woningen voor kunstenaars. Dat is tot de dag van vandaag zo gebleven.
Rechts van het pand bevond zich een gang, de Bruinistengang, die naar een kerkgebouw op het achterterrein leidde. Deze gang verdween in 1915 het huidige buurpand (Barndesteeg 21-25) verrees. Er werd toen een foto gemaakt waardoor de zijgevel van zowel het voor- als achterhuis van nr. 15 zichtbaar werd. Er waren in de zijgevel diverse vensters aangebracht zodat het huis ook licht ontving uit de gang. Van het achterhuis is alleen het onderste gedeelte behouden gebleven. Van de Bruinistenkerk is een oude muur bewaard gebleven die nu dienst doet als tuinmuur.
Gebruikte literatuur:
- Geurt Brinkgreve. 'De Stichting Diogenes. Monumentenzorg en huisvesting voor kunstenaars'. Ons Amsterdam 14 (1962): p. 294-298
- H.J. Zantkuijl, Geurt Brinkgreve e.a. Tien jaar Diogenes. Amsterdam: Stichting Diogenes (1970): p. 26-27
- 'De restauratie van Barndesteeg 15'. Maandblad Amstelodamum 55 (1968): p. 34-35
Monumentenstatus: RM
Monumentennummer: 327
Adres: Barndesteeg 15
Adressen: Barndesteeg 15 1,2,H
Inschrijvingsdatum: 02-04-1970
Redengevende omschrijving: Pand met gevel (midden XVII) onder punttop (XIX).
RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.
Laatste wijziging: oktober 2021