Vijzelgracht 4-8 
Adres: Vijzelgracht 4-8
Oud adres: 4: BB305, wijk 57, klein nr. 44, kadaster I3307, verponding 4347
6: BB304, wijk 57, klein nr. 43, kadaster I3308, verponding 4346
8: BB303, wijk 57, klein nr. 42, kadaster I3309, verponding 4345
Postcode: 1017HR
Gebouwtype: Woonhuis
Geveltype: Lijstgevel
Bouwstijl:
Hollands Classicisme
Bouwjaar: 1670/1680
Architect: Philips Vingboons
Restauratie: 2011
(5 afbeeldingen)
Wevershuizen. Noordse Bos. Woonhuizen onder dwarskap onder eenvoudige lijst. Goed bewaard gebleven, verzakt door metroaanleg in 2008, gerestaureerd door Stadsherstel in 2011.
De wevershuizen langs de Vijzelgracht zijn gebouwd naar ontwerp van architect Philips Vingboons (1607-1678). Ze vormen een onderdeel van de zes bouwblokken tussen de Spiegelgracht en Reguliersgracht, die in 1670/71 in één bouwstroom volgens een standaardontwerp van Vingboons tot stand zijn gekomen. De huizen bevatten een woonkelder, voor spinsters, en een woonhuis daarboven, voor wevers, met op de eerste verdieping de weefkamer. Het ontwerp is van de hand van de bekende 17de-eeuwse bouwmeester Philips Vingboons die ingetogen classicistische gevels met goede verhoudingen ontwierp: de voorgevel is exact een vierkant. Het classicisme van deze architectuur komt niet tot uitdrukking in de ornamentatie, maar in de afgewogen verhoudingen van de architectuur. Deze wevershuizen aan de Vijzelgracht verzakten in 2008 door de aanleg van het metrostation Vijzelgracht van de Noord/Zuidlijn. Na de aankoop door de gemeente zijn ze door architectenbureau Vroom in opdracht van Stadsherstel gerestaureerd.
Gebruikte literatuur:
- I.H. v. Eeghen. 'Het Noortse Bos'. Maandblad Amstelodamum 74 (1987): p. 7-11
- Dr. Leonie van Nierop. 'De huizen in het Noortsche Bosch.' Jaarboek Amstelodamum 34 (1937): p. 93-131
- Walther Schoonenberg. 'Wevershuizen gerestaureerd.' Binnenstad 248 (oktober 2011)
- H.J. Zantkuijl. 'Variaties op een thema: de werkmanswoning in de 17de, 18de en 19de eeuw'. Bouwen in Nederland : vijfentwintig opstellen over nederlandse architectuur opgedragen aan Prof. ir. J.J. Terwen [Ed de Heer (eindred.) ... et al (Leids kunsthistorisch jaarboek, nr. 3, 1984)
Monumentenstatus: RM
Monumentennummer: 6182
Adres: Vijzelgracht 4-8
Adressen: Vijzelgracht 4
Inschrijvingsdatum: 20-10-1970
Redengevende omschrijving: Gaaf hoekpand van het Noortse-Bos-type (plm 1670, enigszins verbouwd XVIII). Goede roedenverdeling. Pothuizen tegen voor- en zijgevel. Vormt nog een rij met nrs 6 en 8.
Monumentenstatus: RM
Monumentennummer: 6183
Adres: Vijzelgracht 4-8
Adressen: Vijzelgracht 6 H,O
Inschrijvingsdatum: 20-10-1970
Redengevende omschrijving: Gaaf huis van het Noortse-Bos-type: (plm 1670, nog vrijwel in oorspronkelijke staat, doch met latere goede roedenverdeling). Vormt nog een rij met de nrs. 4 en 8.
Monumentenstatus: RM
Monumentennummer: 6184
Adres: Vijzelgracht 4-8
Adressen: Vijzelgracht 8 1,H,O
Inschrijvingsdatum: 20-10-1970
Redengevende omschrijving: Pand van het Noortse-Bos-type (plm 1670, verbouwd tot boven en benedenhuis midden XIX). Goede roedenverdeling (midden XIX). Vormt nog een rij met de nrs. 4 en 6.
RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.
Laatste wijziging: februari 2021