Singel 118 
De Zon
Naam: De Zon
Adres: Singel 118
Oud adres: RR5, wijk 30, klein nr. 317, kadaster F548, verponding 5199
Postcode: 1015AE
Gebouwtype: Woon/bedrijfspand
Geveltype: Lijstgevel
Bouwstijl:
Neostijlen
Bouwjaar: 1609, 1854
Architect: W.A. Froger (1854)
Opdrachtgever: Loth Gijselman en Benjamin van Bleyenburgh (1854)
(11 afbeeldingen)
Gevel met verhoogde geknikte kroonlijst met daarin een vergulde zon dateert uit ca. 1850, vermoedelijk in de kern ouder pand daarachter.
Het pand dateert oorspronkelijk uit 1609 en stond bekend als het huis 'daer de Son op 't dak staat'. In 1663 werd het pand door de toenmalige eigenares, de weduwe van burgemeester Geelvinck, verkocht aan een groep doopsgezinden die zich in 1660 hadden afgescheiden van de hoofdkerk. De nieuwe gemeente nam de huisnaam De Zon als haar naam aan. Achter het pand werd een grote schuilkerk gebouwd, een galerijkerk met drie tongewelven waarbij de twee kleinere gewelven door Dorische zuilen werden gedragen die ook de galerijen droegen. Er werd ook een kamer ingericht met een beschilderd plafond en een schoorsteenstuk van Jan van Neck, nu onderdeel van Singel 120. De schuilkerk was ook toegankelijk via een gang in Herengracht 109.
De zonisten gingen in 1823 weer samen met de doopsgezinde hoofdkerk, waarna het pand in bezit kwam van de makelaars Loth Gijselman en Benjamin van Bleyenburgh. Zij vestigden in de schuilkerk het eerste particuliere veilinghuis van Amsterdam. Ten behoeve daarvan werd het pand aan de gracht in 1854 verbouwd naar ontwerp van W.A. Froger. De kerkruimte werd in tweeën gedeeld: het onderste gedeelte werd kijkzaal, daarboven kwam de veilingzaal. In 1988/89 werd het veilinghuis verbouwd tot appartementen, maar de belangrijke ruimtes en ook het gewelf bleven bewaard.
Gebruikte literatuur:
- I.H. van Eeghen. 'Het Zonshofje.' Maandblad Amstelodamum 55 (1968): p. 121-130
- Carel J. Ströer. 'De voormalige vergaderplaatsen der Doopsgezineden'. Jaarboek Amstelodamum 11 (1913): p. 151-158
- Het Grachtenboek deel I: p. 103
MIP-nummer: 10384
Functie: Veilinggebouw
Jaartal: 1850±
Bouwstijl: Neorenaissance XIXB
Het Monumenten Inventarisatie Project, afgekort MIP, is een landelijk project van de Nederlandse Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed dat tussen 1986 en 1995 werd uitgevoerd. In de MIP-database zijn cultuurhistorische gegevens opgenomen van 152.400 waardevolle Nederlandse gebouwde objecten uit de periode 1850-1940. Het inventarisatieproject leidde tot de aanwijzing van rijksmonumenten: het Monumenten Selectie Project (MSP). Niet alle MIP-panden werden beschermde rijksmonumenten. Meer informatie: www.nationaalgeoregister.nl.
Monumentenstatus: RM
Monumentennummer: 5296
Adres: Singel 118
Adressen: Singel 118 A B C D E
Inschrijvingsdatum: 29-09-1970
Redengevende omschrijving: Pand met gevel onder rechte lijst met geknikte verhoging, (XIXc).
RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.
Laatste wijziging: juli 2020