Warmoesstraat 83 
De Elant
Huisnaam: De Elant
Adres: Warmoesstraat 83
Oud adres: I11, wijk 3, klein nr. 68, kadaster G717, verponding 720
Postcode: 1012HZ
Gebouwtype: Winkel-woonhuis
Geveltype: Lijstgevel
Bouwjaar: 1ste helft 16de eeuw, 2de helft 19de eeuw
Eigendom: Vereniging Hendrick de Keyser 1918
Restauratie: 1991
(9 afbeeldingen)
Hoekhuis, zaalhuis met kelder en insteek, voorgevel uit 2de helft 19de eeuw, maar met Renaissance zijgevel uit begin-17de eeuw (waarschijnlijk 1628). Interieur: Een gotisch houtskelet met peerkraalsleutelstukken duidt op een veel ouder huis, ook fraai afgewerkt op hoge kapverdieping die dus waarschijnlijk geen pakzolder was (één van de oudste huizen van Amsterdam). Zie ook: Enge Kerksteeg 2 en Enge Kerksteeg 4.
Het huis De Elant behoort tot de oudste huizen van de stad. De restauratie van 1989-1991 bracht een 15de-eeuws houtskelet aan het licht. Als eigendom van lakenkoopman Lambert, kerkmeester van de Oude Kerk in 1505, had het huis een bijzondere band met de Oude Kerk. Herman Willemszn. Elant, een volgende bewoner en kapelaan van de Oude Kerk, bracht als priester van de Hamburger kooplieden in 1566 de misgewaden van hun kapel in veiligheid.
Het huis blijkt uit recent houtonderzoek minder oud te zijn. Sommige delen zouden uit de 1ste helft van de 15de eeuw dateren, maar het zou een eeuw minder oud zijn.
Gebruikte literatuur:
- R. Meischke, H.J. Zantkuijl, W. Raue en P.T.E.E. Rosenberg. Huizen in Nederland. Amsterdam. Zwolle, 1995: p. 126-135
- Gabri van Tussenbroek. De houten eeuw van Amsterdam. Amsterdam, 2023: p. 29
- H.J. Zantkuijl. 'Amsterdam, Warmoesstraat 83 (De Elant).' Jaarverslag Vereniging Hendrick de Keyser 1985: p. 35-40
- H.J. Zantkuijl. Bouwen in Amsterdam. Amsterdam, 1993: p. 83
Monumentenstatus: RM
Monumentennummer: 6263
Adres: Warmoesstraat 83
Adressen: Warmoesstraat 83 A B
Inschrijvingsdatum: 20-10-1970
Redengevende omschrijving: Hoekhuis (XVB, verbouwd XVIIA en XIXB). Voorgevel waarvan de pui XIXa en de bovenbouw XIXB; zijgevel XVIIA. Inwendig gothische houtconstructie.
RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.
Laatste wijziging: augustus 2024