Lijnbaansgracht 287
De Notenboomenuitkijk
Naam: De Notenboomenuitkijk
Adres: Lijnbaansgracht 287
Oud adres: (Baangracht) BB70, wijk 57, klein nr. 85, kadaster I3335, verponding 4266
Postcode: 1017RM
Gebouwtype: Hofje
Geveltype: Lijstgevel
Bouwjaar: 1724, 1778
Eigendom: 1974
(8 afbeeldingen)
Op de scherpe hoek van de Lijnbaansgracht en de Tweede Weteringdwarsstraat staat een trapeziumvormig gebouw dat oorspronkelijk een pakhuis was maar werd verbouwd tot een complex kleine woninkjes. Omlopende lijst, schilddak, en een ingangspartij aan de Lijnbaansgracht. In de 19de eeuw werden de gevels gepleisterd. De hoek was oorspronkelijk blind: de historiserende onderpui evenals de klok is bij de restauratie in 1974 aangebracht.
Dit hofje is geen hofje in de gebruikelijke zin, maar een verbouwd pakhuis, op de scherpe hoek van de Lijnbaansgracht en de Tweede Weteringdwarsstraat. Het in 1724 gebouwde pakhuis werd in 1752 aangekocht door de houthandelaar Jan van Mekeren (1718-1791), tevens regent van het krankzinnigengesticht. Hij bepaalde dat het gebouw moest worden verbouwd tot een burgerwoonhuis waarin oude dames van N.H. gezindte op kamers konden wonen. Het ging daarbij vooral om familieleden van Van Mekeren en zijn vrouw Johanna Margaretha Okhuysen. Er werd bepaald dat het hofje moest gaan heten: "Geslacht steun door God’s Zeegen, van Jan van Mekeren en Johanna Margaretha Okhuysen". Deze naam was kennelijk te lang, want het hofje kreeg de naam van het pakhuis. Het hofje werd gesticht in 1774 en tot woningen verbouwd in 1778. Het werd echter pas een hofje na de dood van Van Mekeren in 1791. Het hofje bestaat niet meer, sinds de jaren '60, misschien jaren '70, maar het gebouw is er nog wel.
Het is in 1974 gerestaureerd. De hoek was oorspronkelijk blind: de historiserende onderpui evenals de klok is bij de restauratie in 1974 aangebracht.
Gebruikte literatuur:
- A.W. Wichers Hoeth. 'Het Gesticht 'De Nooteboome Uytkijk''. Jaarboek Amstelodamum 44 (1950): p. 7-15
Monumentenstatus: RM
Monumentennummer: 3648
Adres: Lijnbaansgracht 287
Adressen: Lijnbaansgracht 287 A B;Spiegelgracht 31
Inschrijvingsdatum: 14-07-1970
Redengevende omschrijving: Hofje De Notenboomenuitkijk, gesticht in 1778, gepleisterd gebouw (XVIII ?) onder schilddak, op de scherpe hoek van de Tweede Weteringdwarsstraat en de Lijnbaansgracht. In de voorgevel een aantal gekoppelde vensters en deurpartij in omlijsting, in de achtergevel vrij goede roedenverdeling. Om 't hele gebouw heen een rij stoeppalen.
RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.
Laatste wijziging: september 2020