Vredenburgersteeg 1-35
Vredenburgh
Naam: Vredenburgh
Adres: Vredenburgersteeg 1-35
Oud adres: 1: M241, wijk 1, klein nr. 1, kadaster G1826, verponding 110
Postcode: 1012DZ
Gebouwtype: Liefdadigheid/gezondsheidszorg
Geveltype: Trapgevel
Bouwstijl:
Neostijlen
Bouwjaar: 1836, 1890
Architect: A.C. Bleijs
(10 afbeeldingen)
Het RK Burger Oude Vrouwen Huis, ook bekend als het huis Vredenburgh, is in 1890 gebouwd. Oorspronkelijk was het een bierbrouwerij en herberg, later een oudevrouwenhuis, het Vredenhofje. Architect A.C. Bleys, bekend van de Sint Nicolaaskerk, ontwierp in 1890 een romantisch kasteeltje, compleet met siermetselwerk, ontlastingsbogen en stenen kruiskozijnen met aan de voorzijde een trapgevel. Torenachtige schoorsteen op de hoek.
De laat-19de-eeuwse architectuur in neo-renaissance-stijl, ontworpen door architect Bleys, verwijst naar de Amsterdamse architectuur uit de vroege 17de eeuw. Kenmerkende onderdelen zijn het siermetselwerk, de ontlastingsbogen, de speklagen en de stenen kruiskozijnen. Men sprak over de Oud-Hollandse stijl en dat is precies wat het is. Door de kleine ramen en het torentje heeft het wel iets van een burcht. Overigens mocht Bleys niet zijn hele plan uitvoeren - alleen de hoek bij de Vredenburgersteeg. Daarachter bleef een deel van het gebouw uit 1836 staan. Bleys leefde zich wel bijzonder uit waardoor het gebouw welhaast het karakter krijgt van een romantisch kasteeltje. Merk de hoge torenachtige schoorsteen op de hoek op, die zich manifesteert als een middeleeuwse pinakel. De nieuwbouw kwam in de plaats van een gotische trapgevel die misschien wel het laatste exemplaar van dit middeleeuwse geveltype in Amsterdam was. Het ontwerp van Bleys verwijst ook duidelijk naar de eerdere versie van het oudevrouwenhuis; zie bijvoorbeeld de horizontaal gekoppelde ontlastingsbogen. Bleys' ontwerp refereert dus aan het eerste huis Vredenburgh maar kan ook als een 'verbeterde' versie daarvan worden gezien, zoals dat in de 19de eeuw wel vaker gebeurde.
Het Oudevrouwenhuis heeft tot 1976 bestaan. Daarna namen krakers er hun intrek, die er woningen, een dansstudio en een theaterstudio van maakten. Inmiddels gelegaliseerd, zitten ze er nog steeds. 's Nachts gaat de naastgelegen steeg dicht en wordt bij wijze van spreken de ophaalbrug opgetrokken. Nergens in het Wallengebied zit je beter beschermd tegen gespuis en toeristenoverlast.
Gebruikte literatuur:
- Peter-Paul de Baar en Katja Kreukels. 'Een veilige burcht in het Rottenest. De bewogen geschiedenis van Huis Vredenburgh'. Ons Amsterdam 63-9 (sept. 2011): p. 336-339
- Drs S.A.C. Dudok van Heel. 'Vroege brouwerijen aan de Amstel in de vijftiende en zestiende eeuw'. Jaarboek Amstelodamum 82 (1990): p. 23-74
MIP-nummer: 13080
Functie: RK Burger Oude Vrouwen Huis
Architect: Bleys, A.C. (uitbreiding hofje)
Jaartal: 1890
Bouwstijl: Neorenaissance XIXB
Het Monumenten Inventarisatie Project, afgekort MIP, is een landelijk project van de Nederlandse Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed dat tussen 1986 en 1995 werd uitgevoerd. In de MIP-database zijn cultuurhistorische gegevens opgenomen van 152.400 waardevolle Nederlandse gebouwde objecten uit de periode 1850-1940. Het inventarisatieproject leidde tot de aanwijzing van rijksmonumenten: het Monumenten Selectie Project (MSP). Niet alle MIP-panden werden beschermde rijksmonumenten. Meer informatie: www.nationaalgeoregister.nl.
Monumentenstatus: RM
Monumentennummer: 6163
Adres: Vredenburgersteeg 1-35
Adressen: Vredenburgersteeg 1
Inschrijvingsdatum: 20-10-1970
Redengevende omschrijving: Vredenhofje, een aan drie zijden in het water liggend complex, dat behalve uit een nieuw gedeelte (1890) o.a. bestaat uit drie parallelle achtervleugels (XVII/XVIII) met puntgevels. Goede roedenverdeling.
RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.
Laatste wijziging: januari 2021