Rozengracht 117 
Rozentheater
Naam: Rozentheater
Adres: Rozengracht 117
Oud adres: EE100, wijk 40, klein nr. 139, kadaster E766, verponding 2058
Postcode: 1016LV
Gebouwtype: Cultuur
Geveltype: Lijstgevel
Bouwstijl:
Art Nouveau
Bouwjaar: 1912-1913
Architect: Z.D. Gulden en M. Geldmaker
(Eén van de 200 nieuwe Rijksmonumenten uit de periode 1850-1940, in 2001 op de monumentenlijst geplaatst.)
N.B. Deze beschrijving is zo kort omdat wij nog niet de kans hebben gehad dit pand te bezoeken en te beschrijven. Als u vindt dat wij snel langs moeten komen, laat het ons weten!
MIP-nummer: 11439
Functie: Theater
Jaartal: 1912
Bouwstijl: Art Nouveau
Het Monumenten Inventarisatie Project, afgekort MIP, is een landelijk project van de Nederlandse Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed dat tussen 1986 en 1995 werd uitgevoerd. In de MIP-database zijn cultuurhistorische gegevens opgenomen van 152.400 waardevolle Nederlandse gebouwde objecten uit de periode 1850-1940. Het inventarisatieproject leidde tot de aanwijzing van rijksmonumenten: het Monumenten Selectie Project (MSP). Niet alle MIP-panden werden beschermde rijksmonumenten. Meer informatie: www.nationaalgeoregister.nl.
Monumentenstatus: RM
Monumentennummer: 518326
Adres: Rozengracht 117
Adressen: Rozengracht 117
Inschrijvingsdatum: 22-04-2002
Redengevende omschrijving: Inleiding. Op een nagenoeg rechthoekig terrein aan de Rozengracht - en tot aan de Rozenstraat doorlopend - in 1912-1913 in een Berlagiaanse trant tot stand gekomen BIOSCOOPTHEATER, genaamd Rozentheater, naar een ontwerp van Z.D. Gulden en M. Geldmaker in opdracht van H.D. Zwaluw. In 1947 nieuwe filmcabine achter in de zaal door Dick Greiner waarbij de oorspronkelijke vóór het toneel geplaatste filmcabine verdween.
In 1948 verbouwing van trappehuis, eveneens door D. Greiner.
Omschrijving. Op een rechthoekige plattegrond en uit afwisselend baksteen en natuursteen opgetrokken, geheel onderkelderde, bioscoop bestaande uit beganegrond en een verdieping. De symmetrische voorgevel bestaat uit twee torens onder met lood bedekte schilddaken waartussen een boven de ingang gepaatst bolvormig middendeel, eveneens met lood bedekt. Daarachter het hoofdbouwvolume, rechthoekig van vorm, onder een plat dak.
De natuurstenen ingang in het middendeel bestaat uit drie rondbogen waarin drie niet meer oorspronkelijke deuren. De glas-in-lood bovenlichten zijn nog wel origineel. Boven de toegangsdeuren een breed natuurstenen fries met daarin de naam van het theater: ROZENTHEATER. Onder het fries vier verschillende reliëfstenen met daarop steeds verschillend afgebeeld een Pierrot met een luit in zijn hand. Het boven de ingang geplaatste bolvormige bouwvolume omsluit de erachter gelegen toneelruimte en is drie traveeën breed welke van elkaar worden gescheiden door bakstenen pilasters voorzien van een gestileerd natuurstenen kapiteel. Daartussen 3 paarsgewijs in de gevel geplaatste glas-in-lood vensters met veelkleurige bloemmotieven en wajangpoppen. De glas-in-lood ramen zijn in het midden voorzien van ranke natuurstenen lisenen. Boven de vensters een zeer breed fries met in reliëf en enigszins gestileerd weergegeven guirlandes.
De torens hebben beganegronds een met natuursteen omlijste ingang (niet meer origineel). In de bovenbouw 2 smalle door natuurstenen lisenen van elkaar gescheiden glas-in-lood stroken tussen twee bakstenen pilasters. De pilasters worden bekroond door een natuurstenen reliëfsteen voorzien van een afbeelding in van een zittende man met de handen aan de oren. De glas-in-lood ramen hebben eveneens veelkleurige bloemmotieven. Onder de gootlijst een natuurstenen fries. Aan de binnenzijde van de torens een klein glas-in-lood raam met natuurstenen bovendorpel. Het INTERIEUR heeft nog enkele oorspronkelijke onderdelen.
Waardering. Voormalige bioscoop in Berlagiaanse stijl met bijbehorende interieuronderdelen van belang vanwege de architectuurhistorische waarde. De vormgeving, waarbij de voorgevel doet denken aan een sacraal bouwwerk, is typerend voor dergelijke gevelontwerpen waarbij gebouwen met een culturele functie werden gezien als een 'cultuurtempel'. Het gebouw is tevens van cultuurhistorische waarde vanwege de opkomst van de bioscoopbouw in de eerste twintig jaar van onze eeuw.
RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.
Laatste wijziging: januari 2020