Heiligeweg 21-25 
Adres: Heiligeweg 21-25
Oud adres: 21: D225, wijk 27, klein nr. 35, kadaster F4377, verponding 4056
23: D224, wijk 27, klein nr. 34, kadaster F3251, verponding 4055
25: D223, wijk 27, klein nr. 33, kadaster F3250, verponding 4054
Postcode: 1012XN
Gebouwtype: Winkel/warenhuis
Geveltype: Tuitgevel
Bouwstijl:
Rationalisme (invloed)
Bouwjaar: 1906-1907
Architect: A.J. Kropholler en J.F. Staal
Opdrachtgever: Firma C. Kettner
(6 afbeeldingen)
Winkel met een in hardgrauwe Vechtsteen van het Waalformaat opgetrokken gevels bestaande uit twee tuitgevels met op de begane grond drie grote halfcirkelvormige vensteropeningen, op de 1ste verd. opvallende diepliggende getoogde vensters met zijlichten, daaronder tegeltableau's met de teksten: Piano's, Orgels en Vleugels. Glas-in-lood vensters en bovenvensters. (Eén van de 200 nieuwe Rijksmonumenten uit de periode 1850-1940, in 2001 op de monumentenlijst geplaatst.)
Architect Alexander Jacobus Kropholler (1881-1973) was één van de belangrijkste voormannen van het traditionalisme. Van 1902 tot en met 1910 had hij samen met Jan Frederik Staal (1879-1940) een architectenbureau. In deze periode ontwierpen zij een groot aantal gebouwen in een stijl die sterk tegen de jugendstil aanleunt, waaronder een aantal gebouwen voor verzekeringsmaatschappij De Utrecht (zie: Damrak 26-27 en Damrak 28-30). Later werden zij ook beïnvloed door de grote vernieuwer van de Nederlandse architectuur H.P. Berlage en ontstond een stijl waarbij enerzijds eenvoud en baksteen centraal staan en anderzijds steunberen en topgevels extra groot werden uitgevoerd. Dit winkelpand is van deze stijl een voorbeeld. Het werd ontworpen en gebouwd voor Kettners' pianohandel (van C. Kettner).
Het Nieuws van den Dag schreef na de opening in april 1907: "De nieuwe zaak ziet er fraai en geriefelijk uit. Het gebouw is voorzien van moderne inrichtingen, electrisch licht, lift enz. Er zijn drie magazijnen boven elkander, alles in stijl gemeubeld en stemmig ingericht. Ieder soort van instrumenten heeft hare eigene afdeeling, in elk daarvan vindt men een rijke keuze van instrumenten. Er is eene groote verscheidenheid van piano's en vleugels uit de bekende fabrieken van Bechstein en Steinway, waarvan de firma reeds vele jaren de hoofdvertegenwoordiger voor Nederland en koloniën is. Ook is de firma Kettner vertegenwoordiger van Erard uit Parijs geworden. Er is in de zaak ook een speciale zaal voor de zelfspelende instrumenten, als de 'Angelus' en de 'Mignon'. De 'Mignon' is toch een prachtige vinding. Het spel der grootste virtuozen wordt tot in de kleinste schakeeringen weergegeven. Ook orgels en harmoniums worden talrijk in het magazijn aangetroffen."
Gebruikte literatuur:
- Derks, Axel, Jan-Jaap Kuyt en Juliette Roding. A. J. Kropholler (1881-1973) : terugkeer tot de Hollandse architectuurtraditie. Rotterdam: Stichting BONAS, 2002
- Vincent van Rossem. 'Jan Frederik Staal (1879-1940)'. Binnenstad 271 (juli/augustus 2015)
MIP-nummer: 13067
Functie: Winkel
Jaartal: 1906
Bouwstijl: Rationalisme
Het Monumenten Inventarisatie Project, afgekort MIP, is een landelijk project van de Nederlandse Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed dat tussen 1986 en 1995 werd uitgevoerd. In de MIP-database zijn cultuurhistorische gegevens opgenomen van 152.400 waardevolle Nederlandse gebouwde objecten uit de periode 1850-1940. Het inventarisatieproject leidde tot de aanwijzing van rijksmonumenten: het Monumenten Selectie Project (MSP). Niet alle MIP-panden werden beschermde rijksmonumenten. Meer informatie: www.nationaalgeoregister.nl.
Monumentenstatus: RM
Monumentennummer: 518428
Adres: Heiligeweg 21-25
Adressen: Heiligeweg 21 ;Heiligeweg 25 1,H
Inschrijvingsdatum: 11-12-2001
Redengevende omschrijving: Inleiding. In 1906-1907 tot stand gekomen WINKEL voor piano's, orgels en vleugels naar een ontwerp van A.J. Kropholler & J.F. Staal in opdracht van de firma Kettner bij monde van directeur C. Kettner. Het gebouw is opgetrokken in een late, liniaire Art-Nouveau stijl. N.B. Op de eerste verdieping bevond zich de toonzaal voor de vleugels. De zolder was in gebruik als reparatie werkplaats.
Omschrijving. Op een samengestelde plattegrond gerealiseerde winkel bestaande uit een begane grond en twee verdiepingen onder een schilddak. Op de nok een nokhek met de naam van de firma tussen twee hoog opgemetselde schoorstenen. Het metselwerk is uitgevoerd in miskleurige hardgrauwe Vechtsteen van het Waalformaat in Portland specie. De voorgevel eindigt in twee tuitgevels. Voorgevel bestaat uit drie traveeen met een vierde travee (rechts) van slechts twee bouwlagen. Begane grond vertoont drie vensteropeningen met grote boogvormige bovenlichten met glas-in-lood. Boven elk raam een tegeltableau met daarin achtereenvolgens: PIANO'S, ORGELS, VLEUGELS. In de rechtertravee boogvormige opening waarbij de boog rust op dobbelsteenkapitelen van natuursteen. Tweede bouwlaag van rechtertravee toont loggiaverdieping met bovenliggend plat achter een opengewerkte borstwering. Eerste verdieping vertoont diepliggende getoogde vensters met kleinere zijlichten - waarvan onderverdeling geschiedt door stijlen van eveneens Vechtsteen - met natuurstenen bovendorpels. De ramen, voorzien van glas-in-lood, hebben een houten onderverdeling. De hoekstenen zijn voorzien van gekleurd tegelwerk.
Tweede verdieping met in middentravee gekoppeld vierlicht en in de buitenste traveeën een getoogde vensteropening. Openslaande ramen met glas-in-lood bovenlichten. Vensterdecoratie als hierboven beschreven. De gevel heeft langs de bovenzijde een uitkragende waterlijst, die in de beide geveltoppen links en rechts, trapsgewijsoploopt. Op de hoeken is de waterlijst voorzien van gekleurd tegelwerk. Twee kleine vierkante lichten in elke geveltop. Rechterzijgevel eveneens eindigend in tuitgevel en vormgegeven als hierboven. Linkerzijgevel vertoont een uitkragende waterlijst onder de gootlijst en heeft op de linkerhoek een uitkragende schoorsteen voorzien van een in gekleurd tegelwerk uitgevoerde rand.
Waardering. Winkelpand aan Heiligeweg van algemeen belang vanwege cultuurhistorisch waarde als bijzondere uitdrukking van een sociaal-economische ontwikkeling alsmede van architectuurhistorische waarde vanwege het bijzondere materiaal- gebruik en de ornamentiek.
RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.
Laatste wijziging: januari 2020