Amsterdam Monumentenstad

Marnixstraat 150

Naam: Toneelschool
Adres: Marnixstraat 150
Postcode: 1016TE
Gebouwtype: Bestuurs-/openbaar gebouw
Geveltype: Lijstgevel
Bouwstijl: Neostijlen
Bouwjaar: 1877-1878
Architect: A.L. van Gendt

(5 afbeeldingen)

Marnixstraat 150

Schoolgebouw in eclectische stijl. (Eén van de 200 nieuwe Rijksmonumenten uit de periode 1850-1940, in 2001 op de monumentenlijst geplaatst.)

N.B. Deze beschrijving is zo kort omdat wij nog niet de kans hebben gehad dit pand te bezoeken en te beschrijven. Als u vindt dat wij snel langs moeten komen, laat het ons weten!

MIP-nummer: 13443
Functie: Toneelschool en woning
Architect: Gendt, A.L. van
Jaartal: 1877-1878
Bouwstijl: Eclecticisme

Het Monumenten Inventarisatie Project, afgekort MIP, is een landelijk project van de Nederlandse Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed dat tussen 1986 en 1995 werd uitgevoerd. In de MIP-database zijn cultuurhistorische gegevens opgenomen van 152.400 waardevolle Nederlandse gebouwde objecten uit de periode 1850-1940. Het inventarisatieproject leidde tot de aanwijzing van rijksmonumenten: het Monumenten Selectie Project (MSP). Niet alle MIP-panden werden beschermde rijksmonumenten. Meer informatie: www.nationaalgeoregister.nl.

Monumentenstatus: RM
Monumentennummer: 518501
Adres: Marnixstraat 150
Adressen: Marnixstraat 150 A C D E F G K L
Inschrijvingsdatum: 22-04-2002
Redengevende omschrijving: Inleiding. In 1877-1878 naar een ontwerp van A.L. van Gendt in de stijl van het Eclecticisme - met invloeden van de Neo -Renaissance - tot stand gekomen TONEELSCHOOL met inpandige conciërgewoning aan de Marnixstraat. In oorsprong bevonden zich op de verdieping drie leerzalen en een bescheiden toneelruimte; aan de achterzijde van het gebouw bevindt zich de verbindende gang en het trappenhuis. In 1949-1951 in opdracht van de Vereniging Nederlands Toneelverbond voor de Academie voor Dramatische Kunst, naar ontwerp van F. Huisman en Lau Peters uitgebreid met een achterliggende bebouwing tot de Singelgracht, waarbij het in oorsprong uitwendige trappenhuis werd ingebouwd en ook de nieuwe toneelzaal werd ingericht. Deze uitbreiding wordt niet van rijkswege beschermd; ook de brede dakkapel aan de achterzijde van de toneelschool valt buiten de bescherming. Omschrijving. De voormalige toneelschool is tot stand gekomen op een rechthoekig grondplan en heeft twee bouwlagen onder een afgeknot schilddak met rechtsdekkende blauwgrijze pannen; het dakschild aan de zijde van Singelgracht heeft rode platte pannen. Gevels in bruinrode baksteen, waarbij de voor- en linkerzijgevel donker zijn gesausd. Vijf traveeën brede voorgevel op plint met ontluchtingsroosters. De gevelaccenten bij lisenen, vensters en toegangspartij, alsmede de gevelstenen zijn van zandsteen. De risalerende hoektraveeën worden geflankeerd door lisenen met middenaccent, fantasie-kapitelen en een verticale groef in het metselwerk. De middentravee heeft een portiek met toegangspartij met dubbele houten deur met smeedijzeren traliewerk voor de deurlichten en een drieruits bovenlicht. De zware latei is voorzien van inscriptie: TONEELSCHOOL. De vensters op de begane grond hebben zesruits ramen, waarboven een gevelsteen met attributen die met het toneelspel in verband staan. Een meanderende gevellijst scheidt begane grond en verdieping. De vensters van de verdieping zijn halfrond gesloten met boog met sluit- en aanzetstenen en geprofileerde lijst op kleine consoles en hebben zesruits ramen. Onder de geprofileerde kroonlist bevindt zich tussen de lisenen een keperboogfries. De middentravee wordt afgesloten door een uitkragende Vlaamse geven met tuit, muizentandlijst, hoge consoles en geleed spitsboogvenster. De twee dakkapellen hebben een dubbel draairaam, houten klauwstukken en een frontonvormige bekroning met schouders. De linkerzijgevel is blind; de rechterzijgevel sluit aan op de belending. De achtergevel heeft verdiept geplaatste vensters met draairamen onder licht getoogde strek, en muurankers. Boven de rechte gevelbeëindiging een dakkapel als genoemd. Waardering. Voormalige toneelschool uit 1877-1878 van algemeen belang vanwege de architectuurhistorische en typologische waarde; van belang voor de geschiedenis van het onderwijs in het algemeen en voor die van het kunst- en toneelonderricht in het bijzonder.

RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.

[Toon locatie op historische kaarten]