Amsterdam Monumentenstad

Dam 17-21

Naam: Lewenstein
Adres: Dam 17-21
Oud adres: 17: I630, wijk 7, klein nr. 42, kadaster G217, verponding 1566
19: H65, wijk 7, klein nr. 49, kadaster G201, verponding 1591
Postcode: 1012JS
Gebouwtype: Winkel/warenhuis
Geveltype: Puntgevel
Bouwstijl: Rationalisme
Bouwjaar: 1912/1913, 1929, 1937
Architect: H. Elte (1912), Ed Cuypers (1918, 1925, 1929), Posthumus Meyjes & Van der Linden (1937)
Opdrachtgever: N.V. Amsterdamsche Naaimachinenhandel v/h A. Lewenstein

(6 afbeeldingen)

Dam 17-21

Dit deel van de Dam heette tot 1957 Vijgendam. Het adres van dit gebouw was Vijgendam 8-12. Het pand was het eerste nieuwe gebouw aan de Dam na de herstructurering van het plein aan het begin van de eeuw waardoor een veel groter plein tot stand kwam. Opdrachtgever was de in 1868 opgerichte naaimachinehandel v/h A. Lewenstein, die zelf het grootste gedeelte van het gebouw in gebruik nam. Lewenstein kwam over van Warmoesstraat 189 (waar nu Krasnapolsky staat op Dam 9). Het ontwerp werd meerdere malen afgekeurd door de Schoonheidscommissie en kreeg uiteindelijk na meerdere wijzigingen goedkeuring. Het gebouw voegt zich goed op de Dam, naast Industria dat in een vergelijkbare stijl is opgetrokken, maar aanzienlijk hoger is. Het is meerdere keren verbouwd, in 1918 en 1925 door architect Ed Cuypers (t.b.v. N.V. Kaufmann & Co's Bank), in 1926 door architect Foeke Kuipers (als uitbreiding van Industria), in 1929 door Ed Cuypers en in 1937 door Posthumus Meyjes & Van der Linden. Ook daarna vonden nog verbouwingen plaats. Bij de ingreep in 1925 werd een deel van het gebouw, nr. 21, verbouwd voor Hugo Kaufmann & Co's Bank. Daarbij werden de winkelpuien aan de Hermietenstraat vervangen door stevige borstweringen met getraliede vensters. Hugo Kaufmann werd vermoord in Auschwitz in 1942. Sinds 2016 is nr. 21 in gebruik bij toeristenattractie Ripley's.

Gebruikte literatuur:

• Gert Eijkelboom en Gerrit Vermeer. 'Berlagiaanse invloeden rond de Middeldam'. Binnenstad 280 (maart/april 2017)
• Vincent van Rossem. 'Amsterdam 1900. Harry Elte Phzn. (1880-1944).' Binnenstad 235 (augustus 2009)

[Overige literatuur]

MIP-nummer: 13101
Functie: Kantoor
Architect: Elte, H.
Jaartal: 1913
Bouwstijl: Traditionalisme

Het Monumenten Inventarisatie Project, afgekort MIP, is een landelijk project van de Nederlandse Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed dat tussen 1986 en 1995 werd uitgevoerd. In de MIP-database zijn cultuurhistorische gegevens opgenomen van 152.400 waardevolle Nederlandse gebouwde objecten uit de periode 1850-1940. Het inventarisatieproject leidde tot de aanwijzing van rijksmonumenten: het Monumenten Selectie Project (MSP). Niet alle MIP-panden werden beschermde rijksmonumenten. Meer informatie: www.nationaalgeoregister.nl.

Monumentenstatus: GM
Monumentennummer: 210009
Adres: Dam 17-21
Adressen: Dam 17 ;Dam 19 ;Dam 21 ;Hermietenstraat 1 ;Hermietenstraat 3 ;Hermietenstraat 5
Inschrijvingsdatum: 23-05-2006
Redengevende omschrijving: geen beschrijving

RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.

[Toon locatie op historische kaarten]