Nieuwe Prinsengracht 2-6 
Adres: Nieuwe Prinsengracht 2-6
Amstel 105
Oud adres: 4: (Joden Prinsengracht) W702, wijk 14, klein nr. 47, kadaster H4114, verponding 4530
6: (Joden Prinsengracht) W707, wijk 15, klein nr. 45, kadaster H4080, verponding 6106
Postcode: 1018XH
Gebouwtype: Woonhuis
Geveltype: Tuitgevel
Bouwjaar: 1901
Architect: C. Van Beemdelust
(6 afbeeldingen)
Hoekhuis met erker en balkon onder een soort tuitgevel. N.B. Het beschermde gemeentelijk monument bestaat niet alleen uit het hoekpand Amstel 105 maar ook de gelijktijdig gebouwde panden met opvallende luifels daarachter aan de Nieuwe Prinsengracht 2-4-6 die met het hoekpand een ensemble vormen. Bijzonder is de wijze waarop een architectuurhistorische eenheid is verkregen met min of meer vrijstaande eenheden.
N.B. Deze beschrijving is zo kort omdat wij nog niet de kans hebben gehad dit pand te bezoeken en te beschrijven. Als u vindt dat wij snel langs moeten komen, laat het ons weten!
Monumentenstatus: GM
Monumentennummer: 209030
Adres: Amstel 105
Adressen: Amstel 105 2,3,H;Nieuwe Prinsengracht 2 H;Nieuwe Prinsengracht 6 1,2,H
Inschrijvingsdatum: 14-02-2006
Redengevende omschrijving: Het wooncomplex Nieuwe Prinsengracht 2-6/Amstel 105 maakt deel uit van het bouwblok dat verder wordt begrensd door de Onbekendegracht en de Korte Amstelstraat. Dit deel van de oostelijke grachtengordel is in 1660-1662 tot ontwikkeling gekomen maar vrijwel de gehele bebouwing dateert uit het einde van de negentiende en begin twintigste eeuw. De bebouwing heeft zodoende een grote ensemblewaarde. Met name aan de Nieuwe Prinsengracht werden de gronden bebouwd met wooncomplexen die als speculatieobjecten voor de middenklasse waren bedoeld. Nieuwe Prinsengracht 2-6/Amstel 105 is typologisch van belang als goed voorbeeld van een dergelijk wooncomplex waarbij de architect met een viertal repeterende wooneenheden een groot aantal woningen op een relatief klein oppervlakte heeft gerealiseerd. Fraai is de wijze waarop het complex is gegroepeerd aan de kop van het bouwblok. De vier wooneenheden zijn op ondiepe kavels gesitueerd waardoor in tegenstelling tot de traditionele indeling in de diepte van het pand, de ruimtes hier in de breedte langs de gevels zijn opgebouwd: een kamer-en-suite indeling met aparte keuken en sanitaire ruimten aan de achterzijde. Elk ‘woonhuis’ werd ingericht met twee woningen die de beschikking kregen over twee bouwlagen; de kapverdiepingen fungeerden vermoedelijk als gezamenlijke droogzolders en bergingsplaatsen. Het bouwwerk is architectuurhistorisch van belang vanwege de esthetische kwaliteiten van het ontwerp, met name in de wijze waarop de architect een architectuurhistorische eenheid heeft weten te behouden in de vormgeving van de verschillende, min of meer vrijstaande, eenheden. De afscheidingsmuurtjes van de achterterreinen vormen de schakels tussen de woonhuizen, ingeluid door de iets achter de rooilijn gelegen trappenhuizen. Compositorisch vormen de middelste twee identiek vormgegeven wooneenheden het centrale bouwdeel en worden de twee hoekhuizen architectonisch verbijzonderd met topgevels, brede met schouderbogen overtoogde raampartijen en erkers. Opvallend is dat alleen de straatgevels architectonisch gestalte hebben gekregen, mogelijk in verband met destijds bestaande bouwplannen voor de achterliggende percelen, en zijn de blinde achter- en zijgevels voorzien van crèmekleurig geschilderd pleisterwerk. Hoewel het onderhavige complex niet de rijke vormgeving en decoratie vertoont als bijvoorbeeld de chique woonhuizen aan de Weteringschans is met alle beschikbare middelen gestreefd naar een effectvol architectonisch geheel. Zo zijn de in kruisverband opgemetselde straatgevels, hoewel sober van opzet, zeer nauwkeurig vormgegeven en verlevendigd met fraaie gesmede hekwerken van de balkons, de onder de daklijst geplaatste tandlijstjes, met diamantkoppen gedecoreerde aanzet- en sluitstenen en keramische plantdecoraties in de spaarvelden. Vermeldenswaardig zijn de originele toegangsdeuren die in portieken zijn geplaatst en voorzien zijn van zorgvuldig houtsnijwerk. Met uitzondering van enkele ramen en de deuren naar de achterterreinen is het complex gaaf in hoofdvorm en in detail.
Het wooncomplex bevat vermoedelijk gave interieurelementen.
RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.
Laatste wijziging: maart 2022