Plantage Middenlaan 31-35 
Hubertushuis
Naam: Hubertushuis
Adres: Plantage Middenlaan 31-35
Oud adres: 33: (Plantage Muiderstraat) V67, wijk 15, klein nr. 45, kadaster H3509, verponding 6638
35: (Plantage Muiderstraat) V66, wijk 15, klein nr. 44, kadaster H3508, verponding 6639
Gebouwtype: Liefdadigheid/gezondsheidszorg
Bouwstijl:
Hedendaags
Bouwjaar: 1973/78
Architect: A.E. van Eyck (1973-1978)
(9 afbeeldingen)
Het Hubertus- of Moederhuis bestaat uit een nieuwbouw van 6 lagen, een karakteristiek ontwerp van Van Eyck, en de renovatie van het naastgelegen neo-barokke woonhuis van 4 lagen. De gevel is ingesneden ter plaatse van de entree en het trappenhuis. Door een split-levelachtige constructie wordt het verschil in verdiepingshoogte met het naastgelegen pand overbrugd. Opvallend zijn de ruimtelijke elementen als terrassen, trappen en passages ten behoeve van sociaal contact. Achter de panden bevindt zich in de binnentuin een laagbouwgedeelte. Voorbeeld van Post '65 architectuur uit de periode 1966-1990.
In 1882 werd op deze locatie aan de Plantage Middenlaan door architect Isaac Gosschalk in opdracht van de vereniging Talmoed Torah een school met op de verdieping een grote synagoge gebouwd. Toen de vereniging in 1924 naar de Tweede Boerhaavestraat verhuisde, werd in dit gebouw de zuigelingen- en kinderopvangcrèche Huize Henriëtte gevestigd. Dat was bij de opening in 1924 het modernste kinderdagverblijf van de stad. Het was een Joodse instelling waar ook niet-Joodse kinderen welkom waren.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de kindercrèche een opvang van baby's en kinderen van Joden die in de Hollandsche Schouwburg hun deportatie afwachtten. Vanuit deze crèche zijn ca. 600 Joodse kinderen naar onderduikadressen overgebracht. De school links hiervan (Plantage Middenlaan 27) speelde daarin een belangrijke rol. Ter herinnering hieraan werd in het buurpand een Holocaust Museum ingericht.
In 1976 werd de voormalige school/synagoge afgebroken. Het 'Moederhuis' dat door Aldo van Eyck in 1973 werd ontworpen, kwam op de plaats van de kindercrèche te staan, maar liet het neo-barokke woonhuis rechts daarvan intact, dat bij het complex werd getrokken. Het gebouw past qua afmetingen en verhoudingen in de gevelwand, maar onderscheidt zich daarvan door de "regenboogkleuren" blauw, groen, rood en geel.
Gebruikte literatuur:
- W. van der Horst. 'Talmud Tora'. Ons Amsterdam 31 (1979): p. 140-143
- Inventarisatie architectuur post-'65. Amsterdam: Bond Heemschut, 2019
MIP-nummer: 10278
Functie: Woonhuis
Bouwstijl: Stucadoorsstijl
Het Monumenten Inventarisatie Project, afgekort MIP, is een landelijk project van de Nederlandse Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed dat tussen 1986 en 1995 werd uitgevoerd. In de MIP-database zijn cultuurhistorische gegevens opgenomen van 152.400 waardevolle Nederlandse gebouwde objecten uit de periode 1850-1940. Het inventarisatieproject leidde tot de aanwijzing van rijksmonumenten: het Monumenten Selectie Project (MSP). Niet alle MIP-panden werden beschermde rijksmonumenten. Meer informatie: www.nationaalgeoregister.nl.
Monumentenstatus: GM
Monumentennummer: 200261
Adres: Plantage Middenlaan 31-33
Adressen: Plantage Middenlaan 33-35
Inschrijvingsdatum: 29-06-2001
Redengevende omschrijving: Op de plek van een voormalige synagoge, school en cr_che, van waaruit tijdens de oorlog ruim 500 joodse kinderen naar onderduikadressen zijn overgebracht, verrees in 1976 het Hubertushuis. Nu een van de jongste monumenten in Amsterdam. Het ontwerp van A. van Eyck was bestemd voor ongehuwde moeders en hun kinderen. Tegelijk met de nieuwbouw werd het naastgelegen huis uit 1885 ingrijpend verbouwd. Beide panden zijn met elkaar verbonden door een inspringend en transparant trappenhuis. Doel was het cre_ren van een veilige ruimte voor kinderen en volwassenen, door een combinatie van besloten- en openheid. De glazen overkapte speelstraat vormt de verbinding tussen de woonunits en het trappenhuis. Doorkijkjes op onverwachte plaatsen, hoogteverschillen, trappetjes en spiegels zorgden voor tal van speelmogelijkheden. Opvallend is het gebruik van de kleuren van de regenboog in de voor- en achtergevel.
RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.
Laatste wijziging: maart 2024