Singel 167-185 
P.C. Hoofthuis
Naam: P.C. Hoofthuis
Adres: Singel 167-185
Spuistraat 128-134
Oud adres: 167: G377, wijk 23, klein nr. 161, kadaster F1341, verponding 2819
169: G376, wijk 23, klein nr. 160, kadaster F1340, verponding 2818
171: G375, wijk 23, klein nr. 159, kadaster F1339, verponding 2817
173: G372, wijk 23, klein nr. 156, kadaster F1307, verponding 2814
175: G371, wijk 23, klein nr. 155, kadaster F1336, verponding 2813
177: G370, wijk 23, klein nr. 154, kadaster F1335, verponding 2812
179: G366, wijk 23, klein nr. 150, kadaster F1333, verponding 2808
181: G364, wijk 23, klein nr. 148, kadaster F1331, verponding 2806
183: G363, wijk 23, klein nr. 147, kadaster F1330, verponding 2805
185: G362, wijk 23, klein nr. 146, kadaster F1329, verponding 2804
Postcode: 1012VK
Gebouwtype: Onderwijs/wetenschap
Bouwstijl:
Hedendaags
Bouwjaar: 1980-1984
Architect: Th. Bosch en A. van Eyck
(12 afbeeldingen)
Voor deze nieuwbouw voor de Letterenfaculteit is bijna een geheel bouwblok tussen Singel en Spuistraat in beslag genomen. Massaliteit is getracht te verzachten door een indeling in vooruitspringende paviljoens (waarvan de laatste in omvang aansluit bij het Witte Huis, Singel 187). Door insnoeringen geleed en door het benadrukken van de verticaliteit poging tot aanpassing aan de omgeving. Het gebouw heeft zeven lagen. Gezichtsbepalend is ook de grote hijskraan op het dak (maar vormde geen onderdeel van het ontwerp). Typische structuralistische architectuur van Theo Bosch en oorspronkelijk ook Aldo van Eyck, met erkers, vides en trappen. De passage is helaas nu afgesloten. Voorbeeld van Post '65 architectuur uit de periode 1966-1990.
De 100 m lange Letterenfaculteit van de UvA neemt een geheel bouwblok in tussen de Spuistraat en het Singel. De gevel van het gebouw, in 1977 ontworpen door de architecten Theo Bosch en Aldo van Eyck, is een aantal keer onderbroken door diepe sleuven waardoor de gebouwdelen zich als vooruitspringende paviljoens manifesteren. De architecten hebben hiervoor gekozen om de enorme lengte van het gebouw visueel te breken en voor een betere aansluiting met de aangrenzende gebouwen, maar ook om voldoende lichtinval te garanderen. Licht en ruimte waren voor Bosch en Van Eyck belangrijke begrippen en het menselijk welzijn stond centraal. Omdat deze sleuven zowel aan het Singel als de Spuistraat voorkomen, is de minimale breedte van het gebouw daar waar de insnoeringen samen komen slechts 2,5 m. Het Witte Huis (Singel 187) is daarbij als uitgangspunt genomen en is opgenomen in het totaalontwerp (zie de vogelschets).
Van Eyck heeft meegewerkt, maar haakte af naar aanleiding van het doortrekken van de begane grond, wat hij een inbreuk vond op de structuralistische opzet van het gebouw. Het gebouw heeft een betonconstructie die bestaat uit een ruggengraat van meanderende balken die door zware kolommen wordt gedragen. Aan weerszijden van deze ruggengraat bevindt zich een skelet van geprefabriceerde betonbalken en -kolommen.
Het PC Hoofthuis wordt een hoogtepunt van het Nederlandse structuralisme genoemd. Het gebouw heeft inwendig een gevarieerd karakter door alle trappen, vides en erkers, waardoor het bijna een stad op zichzelf is. Het entreegebied is bedoeld als publieke ruimte. Op de eerste drie verdiepingen zijn centrale voorzieningen gehuisvest, zoals de bibliotheek en de kantine. Daarboven liggen lesruimten en werkkamers. Ook het interieur is door het architectenbureau ontworpen en wordt gekenmerkt door kleuren die de routing door het pand aangeven. Op aandrang van Bosch werd een mix van functies in het gebouw ondergebracht, wat moet bijdragen aan een levendig en menselijk straatbeeld. Bosch plande een boetiek, boekwinkels en een café. Tegen zijn bedoelingen in werd het gebouw door hekken steeds meer afgesloten. Ook het dak is niet de groene oase geworden die Bosch had gewild.
De UvA gaat het gebouw verkopen. Een herbestemming is dus op komst. Er zijn al meerdere voorstellen voor een nieuwe bestemming gedaan. Een renovatie zal mogelijk gevolgen hebben voor de aanwezige monumentale waarden.
Gebruikte literatuur:
- Theo Koster. 'Letterenfaculteit Universiteit van Amsterdam. Een dienstbaar gebouw'. De Architect (sept. 1984): p. 80-85
- Hans van Heeswijk en Paul de Ley. 'Gebouw voor de faculteit der letteren te Amsterdam'. Bouw 13 (juni 1986): p.36-41
- Inventarisatie architectuur post-'65. Amsterdam: Bond Heemschut, 2019
Monumentenstatus: GM
Monumentennummer: 200846
Adres: Singel 167-185
Inschrijvingsdatum: 13-10-2015
Redengevende omschrijving: geen beschrijving
RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.
Laatste wijziging: juli 2023
