Prins Hendrikkade 171 
Adres: Prins Hendrikkade 171
Postcode: 1011TC
Gebouwtype: Woonhuis
Geveltype: Lijstgevel
Bouwstijl:
Lodewijk XV
Bouwjaar: 1754
Opdrachtgever: Anthonie van den Berg en Susanna Lubeley
Restauratie: 2010/11
(40 afbeeldingen)
Lijstgevel met rechte lijst met consoles en trigliefen, daarboven open balustrade met sterk verhoogd middenstuk met kuif en afbeelding van schip en globe, stoep met flesbalusters (gelijk aan die van nr. 172). Interieur: fraaie stucwerkgang met acht reliëfs van de vier elementen, boven de deur naar de zaal een reliëf met drie putti, trapleuning met verguld smeedwerk met monogram en daar boven fraaie gesneden balusters, voor- en achterkamer met marmeren schouwen en stucwerkplafonds, zaal met marmeren schouw met reliëf, betimmeringen, stucwerkplafond en buffetkast, alles in Lodewijk XV-stijl. Grote tuin met tuinhuis uit 1754.
De Prins Hendrikkade is een onderdeel van het historisch waterfront van Amsterdam en de koopmanshuizen die aan deze kade staan doen niet onder voor die van de hoofdgrachten. Amsterdam deed zich met deze huizen 'heerlijk open' aan het schiprijk IJ. Een uitzonderlijk rijk grachtenhuis is Prins Hendrikkade 171, hetgeen al wordt onthuld door de statige hoge gevel, de ingangspartij met hoge stoep met flesbalusters, een deur en Rococo-stijl en de bekroning met een zandstenen attiek met verhoogd middenstuk met kuif, eveneens in Rococo-stijl. Daarin is een schip en globe afgebeeld, symbolen van de zeevaart. Achter de voordeur bevindt zich een zeer rijke gang met stucwerk en marmeren vloer, in Rococo-stijl, met aan weerszijden acht reliëfs van de vier elementen, resp. water, vuur, aarde en lucht, een serie met putti en een serie met attributen. Het stucplafond van de gang bevat vogels die takjes vasthouden. Dan volgt het tussenlid tussen voor- en achterhuis met een trappenhuis met een trapleuning met verguld smeedwerk waarin het monogram VDB en AM is verwerkt. Op de binnenplaats staat een secretenwand. Tegen de onderzijde van de trap is een stucreliëf aangebracht met een zandloper, boven de ingang naar de zaal een reliëf met drie putti waarvan één in de attributen van Minerva. De zaal kan het hoogtepunt van het hele huis worden genoemd door de marmeren schouw met reliëf op de schoorsteenboezem, het stucwerkplafond met hoekreliëfs met scheepvaartattributen en de buffetkast, eveneens allemaal in Rococo-stijl, op het plafondstuk na dat uit ca. 1900 dateert. Het stucreliëf op de schoorsteenboezem toont Ceres met putti. Ook de voor- en achterkamer hebben stucplafonds en schouwen uit de bouwtijd: de voorkamer een met de zaal vergelijkbaar stucplafond met hoekreliëfs, de achterkamer een aardig hangschouwtje. Dit huis heeft, kortom, een bijzonder gaaf interieur uit 1754. Ook het fraaie tuinhuis met natuurstenen gevel met kuif dateert uit dit jaar. De opdrachtgevers waren Anthonie van den Berg en Susanna Lubeley. Het monogram in de trapleuning staat voor de familienaam Van den Berg en van hun kinderen Anthony en Marie.
In het trappenhuis zijn in de jaren twintig van de 20ste eeuw glas-in-loodvensters aangebracht door de toenmalige bewoner, prof. dr. D. van Embden, hoogleraar economie aan de Universiteit van Amsterdam. Hij woonde een kwart eeuw in dit grachtenhuis. Twee ramen zijn gemaakt door Schouten, en twee door Bogtman. Ze bevatten een herinnering aan de Eerste Wereldoorlog, de stichting van de Volkenbond, een allegorische voorstelling, gemaakt ter gelegenheid van de koperen bruiloft van het echtpaar van Embden, het Haagse stadhuis en het Universiteitsgebouw in de Oudemanhuispoort, geplaatst bij de zilveren bruiloft en het daarmee samenvallend ambtsjubileum van de hoogleraar en tenslotte de Montelbaanstoren, die, niet ver hier vandaan, deel uitmaakt van één van de mooiste stadsgezichten.
Gebruikte literatuur:
- D. Kouwenaar. 'Het huis van prof. dr. D. van Embden, Prins Henderikkade 171'. Maandblad Amstelodamum 24 (1937): p. 41-43
- H.J. Zantkuijl. Bouwen in Amsterdam. Amsterdam, 1993: p. 369, 457
Monumentenstatus: RM
Monumentennummer: 4200
Adres: Prins Hendrikkade 171
Adressen: Prins Hendrikkade 171 A B C D E F G K
Inschrijvingsdatum: 01-09-1970
Redengevende omschrijving: Pand met gevel onder zandstenen triglyfenlijst met consoles en balustrade waarin een schip enz. (plm 1750); Louis XV stoep, flesbalusters en deur; snijraam en hek XIX A.
RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.
Laatste wijziging: januari 2020