Amstelstraat 49 
Adres: Amstelstraat 49
Oud adres: Y373, wijk 28, klein nr. 1, kadaster I629
Postcode: 1017DA
Gebouwtype: Winkel-woonhuis
Geveltype: Tuitgevel
Bouwjaar: 18de eeuw, 1938, 2003
Architect: Dick Smeding (2003)
Restauratie: 2003
(8 afbeeldingen)
Oorspronkelijk halsgevel, in 1938 versoberd tot tuitgevel in rollagen. In de 19de eeuw kwam er een nieuwe houten onderpui, een winkelpui. In 2003 werd een pakhuis-tuitgevel herplaatst: een tuitgeveltop met C-voluten uit het 4de kwart van de 17de eeuw.
De oorspronkelijke halsgevel met hoornblazende tritons was sinds 1938 niet meer aanwezig. Vanwege bouwvalligheid werd de top verwijderd en opgeslagen in de tuin van het Stedelijk Museum en werd in 1960 herplaatst op de Prinsengracht 755. In 1964 werd overwogen om op het pand in de Amstelstraat de halsgevel te herplaatsen van Zwanenburgerstraat 4, maar dat ging niet door. Die top werd ook overwogen voor Leidsegracht 12, maar kwam uiteindelijk in 1996 op Lange Niezel 24 terecht. Op het pand in de Amstelstraat kwam in 2003 een pakhuis-tuitgevel afkomstig van de Haarlemmer Houttuinen 193. De herplaatsing van geveltoppen heeft bij monumenten iets weg van een stoelendans.
Gebruikte literatuur:
- Paul Broers. 'Amsterdam gemeten. Amstelstraat 49'. Binnenstad 120 (april 1990)
- David Mulder. 'De hoornblazende tritons van Prinsengracht 755'. Binnenstad 310 (jan.-maart 2023)
- Theo Rouwhorst. Bewaard voor Amsterdam. Historische geveltoppen herplaatst 1945-2015. Amsterdam, 2016: p. 176
Monumentenstatus: RM
Monumentennummer: 264
Adres: Amstelstraat 49
Adressen: Amstel 198 C;Amstelstraat 49
Inschrijvingsdatum: 02-04-1970
Redengevende omschrijving: 18e eeuws huis waarvan de gevel wordt bekroond door een latere punttop.
RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.
Laatste wijziging: april 2023