Keizersgracht 464 
Adres: Keizersgracht 464
Leidsegracht 29
Oud adres: II15, wijk 55, klein nr. 608, kadaster E3104, verponding 2878
Postcode: 1017EG
Gebouwtype: Woonhuis
Geveltype: Klokgevel
Bouwstijl:
Traditionalisme
Bouwjaar: 1936
(4 afbeeldingen)
Van Houtenpand: hoekhuis Keizersgracht/Leidsegracht 29 herbouwd met hergebruik van een geveltop van elders. Het betreft een voorbeeld van de zgn. Van Houtenpanden waarvan er zo'n 200 bestaan in de binnenstad: bouwinspecteur E. van Houten bepleitte in de jaren dertig het hergebruik van oude toppen op nieuwbouw.
Het betreft een klokgevel op de hoek van de Keizersgracht met de Leidsegracht. Het pand is in 1936 gebouwd met hergebruik van een oude geveltop van elders (de Reguliersbreestraat) en wordt derhalve een Van Houten-pand genoemd. De Van Houten-panden zijn genoemd naar de bouwkundige Eelke van Houten (1872-1970), (hoofd)inspecteur van het Gemeentelijke Bouw- en Woningtoezicht, die vanaf de jaren twintig van de vorige eeuw in het voetspoor van Jan de Meijer ijverde voor het behoud en de herplaatsing van historische geveltoppen van gesloopte Amsterdamse woonhuizen. Zijn officiële taak was erop toe te zien dat woningen voldeden aan de in 1901 ingestelde Woningwet. Toen echter mede als gevolg daarvan veel oude panden onbewoonbaar werden verklaard en wegens bouwvalligheid werden afgebroken, verdwenen ook fraai gebeeldhouwde geveltoppen en andere natuurstenen ornamenten in de puinbak. Op aandringen van het Genootschap Amstelodamum werd in 1909 door Publieke Werken besloten om de 17de- en 18de-eeuwse gevelornamenten te bewaren. Door toedoen van inspecteur Van Houten zijn in de jaren twintig en dertig circa tweehonderd natuurstenen toppen op eenvoudige, nieuw gebouwde gevels herplaatst. De zogenaamde Van Houtenpanden zijn dan ook panden die volgens de bepalingen van de Woningwet zijn herbouwd of nieuw ontworpen gebouwen die we nu historiserende architectuur zouden noemen. Behalve aan de oude geveltop zijn ze te herkennen aan de onevenwichtige verhoudingen van de gevel (gelijke verdiepinghoogten) en aan het typische jaren-dertig-metselwerk met brede, diepliggende voegen en de voor die tijd gangbare baksteen. Zie ook: Herengracht 309-311.
Gebruikte literatuur:
- Vincent van Rossem. 'Moderne architectuur in de schaduw van het modernisme.' Bulletin KNOB 2008-4: p. 138-146
- Walther Schoonenberg. 'De Van Houten-monumenten.' Binnenstad 219 (dec. 2006)
- Walther Schoonenberg. 'De Van Houtenmonumenten. Een reconstructie van de werkwijze van bouwinspecteur Eelke van Houten (1872-1970).' Bulletin KNOB 2012-4: p. 221-231
Monumentenstatus: GM
Monumentennummer: 200389
Adres: Keizersgracht 464
Adressen: Keizersgracht 464 1,2;Leidsegracht 29
Inschrijvingsdatum: 02-04-1996
Redengevende omschrijving: geen beschrijving
RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.
Laatste wijziging: oktober 2018