Amstel 242
Adres: Amstel 242
Oud adres: Z638, wijk 60, klein nr. 52, kadaster I1365, verponding 6085
Postcode: 1017AK
Gebouwtype: Woonhuis
Geveltype: Lijstgevel
Bouwjaar: 1715±, 1ste helft 19de eeuw, 1918±
Architect: K.P. Tholens (1918)
Opdrachtgever: Geertruid Cromhout (1715), K.P. Tholens (1918)
(2 afbeeldingen)
Vroeg-18de-eeuwse gevel, in de 19de eeuw gewijzigd in een lijstgevel met een rechte lijst, deuromlijsting, inwendig verbouwd in 1918, 1932 en 1971. Interieur: stucplafond in de hal.
Op de erven van Keizersgracht 816-818-820-822-824 en Amstel 234-236-238-240-242 bouwden steenhouwer Pieter Pietersz van Kuijck en timmerman Samuel van der Hagen in 1672 twee maal vijf, dus tien, identieke woonhuizen met gemeenschappelijke gevels, dus zo goedkoop mogelijk, een goed voorbeeld van speculatiebouw. In ca. 1715 kwam de huidige voorgevel tot stand, vermoedelijk in opdracht van Geertruid Cromhout. In de 19de eeuw werd de gevel gewijzigd in een lijstgevel. In dit pand woonde en werkte tussen 1918 en 1968 de bekende architect Karel Petrus Tholens (1882-1971), ontwerper van onder andere de rooms-katholieke kerk van Onze Lieve Vrouw van Altijddurende Bijstand in de Chasséstraat (Chassékerk). In 1932 werd het souterrain verbouwd voor huisvesting van het architectenbureau van Tholens. Diverse belangrijke projecten, zoals de Sint Augustinuskerk aan de Postjesweg en de rooms-katholieke ambachtsschool Don Bosco aan de Polderweg, beide gesloopt, zijn hier op de tekentafels ontstaan.
Gebruikte literatuur:
- I.H. van E. 'De restauratie van Keizersgracht 822'. Maandblad Amstelodamum 57 (1970): p. 234-235
- David Mulder. ''Daer de Amerout uythangt'. Amstel 242: woonhuis van architect K.P. Tholens'. Binnenstad 272 (september/oktober 2015)
Monumentenstatus: RM
Monumentennummer: 240
Adres: Amstel 242
Adressen: Amstel 242
Inschrijvingsdatum: 26-03-1970
Redengevende omschrijving: Pand met gevel (XVIII A) onder rechte lijst (XIXa). Versierde stoep met Lod. XIV balusters. Deur, -kalf en snijraam, in houten omlijsting, XIXa.
RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.
Laatste wijziging: januari 2020