Amsterdam Monumentenstad

Plantage Middenlaan 2C

Naam: Hugo de Vries-laboratorium
Adres: Plantage Middenlaan 2C
Postcode: 1018DD
Gebouwtype: Bestuurs-/openbaar gebouw
Geveltype: Lijstgevel
Bouwstijl: Amsterdamse School
Bouwjaar: 1910-1915
Architect: J.M. van der Mey

(2 afbeeldingen)

Plantage Middenlaan 2C

Het Hugo de Vries-laboratorium werd door J.M. van der Mey ontworpen en vormt een belangrijk beeldbepalend element van het Hortus-complex. Het was het eerste bouwwerk van Van der Mey. Het uit de rooilijn geplaatste bakstenen gebouw bestaat uit een groot centraal bouwblok van twee bouwlagen en drie maal drie traveeën, waarvan de middelste drie een travee vooruit springend en architectonisch geaccentueerd zijn uitgebouwd. Hierin bevindt zich de opnieuw vooruitspringende toegangspartij. Deze middenpartij heeft een met pannen gedekt schilddak. De overige daken zijn platgedekt. Interieur: Hal met een marmeren plaquette met een stichtingstekst.

N.B. Deze beschrijving is zo kort omdat wij nog niet de kans hebben gehad dit pand te bezoeken en te beschrijven. Als u vindt dat wij snel langs moeten komen, laat het ons weten!

Monumentenstatus: RM
Monumentennummer: 518272
Adres: Plantage Middenlaan 2C
Adressen: Plantage Middenlaan 2
Inschrijvingsdatum: 27-05-2002
Redengevende omschrijving: Inleiding. In 1910-1915 naar ontwerp van J.M. van der Mey in rationalistische trant gerealiseerd LABORATORIUM voor de plantkunde, genaamd Hugo de Vries-laboratorium. Dit laboratorium is het eerste door Van der Mey gerealiseerde ontwerp. Het laboratorium is onderdeel van het complex Hortus Botanicus. NB. Dit laboratorium bevindt zich ter plaatse van de 19de-eeuwse palmenkas en orangerie en is mede op aanwijzing van prof.dr. Hugo de Vries en diens assistent Theo Stomps ontworpen. In 1990 is het gebouw gerenoveerd. Omschrijving. Op een samengesteld symmetrisch grondplan tot stand gekomen laboratorium voor de plantkunde op enige afstand van de rooilijn gelegen. Het geheel bestaat uit een groot centraal bouwblok van twee bouwlagen en drie maal drie traveeën, waarvan de middelste drie een travee vooruit springend en architectonisch geaccentueerd zijn uitgebouwd. Hierin bevindt zich de opnieuw vooruitspringende toegangspartij. Deze middenpartij heeft een met pannen gedekt schilddak met blauwgrijze pannen. De overige daken zijn platgedekt. Aan weerszijden van het grote centrale bouwwdeel sluit nogmaals een bouwdeel aan. Deze zijn eveneens twee bouwlagen, maar in totaliteit lager dan het centrale deel en ze zijn vijf traveeën breed In tegenstelling tot het centrale deel, dat geheel in baksteen is uitgevoerd hebben deze zijvleugels een stucafwerking binnen een omlijsting van baksteen. Doordat het gebouw op enige afstand van de rooilijn ligt, is voor het centrale deel een forse, gemetselde toegangspartij aangebracht met o.a. een trap,bordes, kleine pijlers waartussen een ijzeren hek en afsluitend muurwerk waarin forse pijlers. Het metselwerk van de gevels aan de voorzijde is hoofdzakelijk in staand verband uitgevoerd met rijke variatie in kleurnuances. Verder accenten in natuursteen en decoratief metselwerk. De centrale toegangspartij bestaat uit een vooruitspringens portiek over twee bouwlagen. De eikenhouten cassettedeur heeft nog het oorspronkelijk hang- en sluitwerk. Hierboven een siersmeedijzeren hekwerk met de tekst "D'ARTZENIJHOFF" en het wapen van Amsterdam. Boven de toegang een gevelsteen met een reliëf van het laboratorium gebouw. Hierboven een kruisvenster met vierruits gelede benedenlichten en zesruits gelede bovenlichten. Natuurstenen kruis en hoekstenen en gemetselde hanekam. Portiek afgesloten met natuurstenen fronton. Spaarvelden als liseen met kapiteel en stadswapen in baksteen onder natuurstenen afdekking. De zijwand van dit portiek bevat een gemetselde nis. Aan de bovenzijde lancetvensters. Natuurstenen accenten op de hoeken en dekplaten op de gevelbeëindiging. Afgeronde hoeken en decoratief uitkragende baksteen. Het geheel staat op een natuurstenen plint. Op de hoek een hoge taps toelopende schoorsteen met natuurstenen afdekking. De vensters in de zijvleugels bevatten op de op de begane grond schuiframen met roedenverdeling, op de verdieping vensters met tuimelraam. De achtergevel toont kruisvensters in gevarieerde vormen. Links en rechts een gepleisterde voorsprong van de aanbouwen. Cordonlijst en kroonlijst. Trellis werk voor klimplanten. Het middenpaviljoen heeft in het midden een segment vormige erker over twee bouwlagen en eenvoudige toegangsdeur en vensters. Bovenzijde met gekoppelde laddervenster en witgeschilderd houten kozijnwerk. Interieur. In de hal een marmeren plaquette met tekst: 'Dit laboratorium werd door de gemeente Amsterdam gesticht. Als blijk van erkenning van de grote verdienste van Hugo de Vries. Ter blijvende herinnering aan deze gebeurtenissen deden zijn oud-leerlingen en leerlingen deze plaat aanbrengen op den dag der opening 13 januari 1915'. Boven de plaquette weer het wapen van Amsterdam. Vide met marmeren trap met siersmeedijzeren borstwering met houten leuning. Waardering. Hugo de Vries laboratorium van algemeen belang vanwege de architectuurhistorische waarden en vanwege zijn plaats in het oeuvre van Van der Mey. Voorts van belang vanwege de wetenschapshistorische waarde en als beeldbepalend onderdeel van het complex Hortus Botanicus.

RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.

[Toon locatie op historische kaarten]