Amsterdam Monumentenstad

Huidekoperstraat 2-18

Adres: Huidekoperstraat 2-18
Gebouwtype: Woonhuis
Geveltype: Lijstgevel
Bouwstijl: Neostijlen
Bouwjaar: 1869-1870
Architect: P.J. Hamer
Opdrachtgever: Vereeniging ten behoeve der Arbeidersklasse

(3 afbeeldingen)

Huidekoperstraat 2-18

Het blok van oorspronkelijk 72 arbeiderswoningen met op de hoeken twee winkels werd gebouwd naar een ontwerp van P.J. Hamer in opdracht van de Vereeniging ten behoeve der Arbeidersklasse, de oudste woningbouwvereniging van Amsterdam (1851). De bakstenen voorgevel van het in eclectische bouwstijl uitgevoerde blok is verdeeld in 9 traveeën, die verticaal worden geleed door witgepleisterde lisenen. De gevelvakken waar zich de ingangsdeuren bevinden springen licht naar voren, waarbij de verticale geleding boven de kroonlijst wordt benadrukt door de dakkapellen. Het centrale middengedeelte is rijker gedecoreerd en beneden voorzien van een gepleisterd en horizontaal gegroefd gedeelte.

Aan weerszijden van de dakkapellen op de hoeken en tussen de beide dakkapellen van het middengedeelte waren oorspronkelijk balustrades aangebracht.

Elke woning bestond uit een voor- en achterkamer, met in elke kamer een bedstede, aan weerszijden van een gemeenschappelijk portaal met trappenhuis. Aan de achterzijde waren de woningen voorzien van een kleine uitbouw met daarin plaats voor de keuken en privaat.

MIP-nummer: 12830
Functie: Etagewoningen en winkels
Architect: Hamer, P.J.
Jaartal: 1870
Bouwstijl: Neorenaissance XIXB

Het Monumenten Inventarisatie Project, afgekort MIP, is een landelijk project van de Nederlandse Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed dat tussen 1986 en 1995 werd uitgevoerd. In de MIP-database zijn cultuurhistorische gegevens opgenomen van 152.400 waardevolle Nederlandse gebouwde objecten uit de periode 1850-1940. Het inventarisatieproject leidde tot de aanwijzing van rijksmonumenten: het Monumenten Selectie Project (MSP). Niet alle MIP-panden werden beschermde rijksmonumenten. Meer informatie: www.nationaalgeoregister.nl.

Monumentenstatus: RM
Monumentennummer: 518435
Adres: Huidekoperstraat 2-18
Adressen: Falckstraat 8 1,2,3,H;Huidekoperstraat 4 1L,1R,2L,2R,3L,3R,HL,HR;Huidekoperstraat 6 1L,1R,2L,2R,3L,3R,HL,HR;Huidekoperstraat 8 1L,1R,2L,2R,3L,3R,HL,HR;Huidekoperstraat 10 1L,1R,2L,2R,3L,3R,HL,HR;Huidekoperstraat 12 1L,1R,2L,2R,3L,3R,HL,HR;Huidekoperstraat 14 1L,1R,2L,2R,3L,3R,HL,HR;Huidekoperstraat 16 1L,1R,2L,2R,3L,3R,HL,HR;Huidekoperstraat 18 1L,1R,2L,2R,3L,3R,HL,HR;Weteringschans 265 1,2,3;Weteringschans 267
Inschrijvingsdatum: 22-04-2002
Redengevende omschrijving: Inleiding. Aan de westzijde van de Huidekoperstraat en gedeeltelijk om de hoek van Falckstraat en Weteringschans gelegen blok van 72 ARBEIDERSWONINGEN en twee WINKELS, gebouwd in 1869-70 naar een ontwerp in eclectische trant van P.J. Hamer in opdracht van de Vereeniging ten behoeve der Arbeidersklasse. Omschrijving. L-vormig blok van 72 arbeiderswoningen bestaande uit vier bouwlagen onder een omlopend, met pannen bedekt schilddak. De in baksteen opgetrokken voorgevel aan Huidekoperstraat is 28 vensterassen breed en wordt verticaal geleed door witgepleisterde lisenen met eenvoudige kapiteelaanduidingen langs de traveeën waar zich de ingangsdeuren en trapportalen bevinden. Deze traveeën risaleren iets en worden boven de gootlijst benadrukt door de dakapellen. De herhaling van deze verticale elementen wordt visueel ondersteund door de gepleisterde omlijsting van venster- en deuropeningen. De als één geheel behandelde gevels zijn symmetrisch van opzet, gespiegeld ten opzichte van een centrale middenas, en met accenten op de hoeken. De vier middelste traveeën zijn rijker gedetailleerd en hebben beneden een gepleisterde bossering, een gepleisterde omlijsting van de vensters en een balustrade tussen beide dakkapellen. De drie traveeën brede hoekpartijen (met afgeronde middentravee) zijn eveneens benadrukt door witgepleisterde geledingen en rijk geprofileerde vensteromlijstingen en in oorsprong balustrades (thans, 1996, verdwenen). De vensters in de terugliggende geveldelen zijn eenvoudiger behandeld. Ze liggen iets verdiept in het gevelvlak, aan de bovenzijde getoogd met een gepleisterde sluitsteen. Alle vensters, met uitzondering van de dakkapellen en de winkelramen, hebben zesruits schuiframen. De gevels worden afgesloten door een doorlopende geprofileerde kroonlijst, om de risalieten gekornist. Brede dubbele toegangsdeuren geven toegang tot portaal met trappenhuis, dat via vensters in de voorgevel wordt verlicht. Woningen aan de achterzijde voorzien van uitbouw, oorspronkelijk bedoeld als keuken en privaat. De om de hoekpartij gelegen geveldelen aan Weteringschans en Falckstraat zijn vier vensterassen breed. Aan de Falckstraat is de laatste travee voorzien van een omlijste dubbele deur. Aan de Weteringschans is de laatste travee iets afgeschuind. Waardering. Vroeg voorbeeld van arbeiderswoningblok in eclectische trant van algemeen belang wegens architectuur-, cultuur- en sociaalhistorische waarde alsook wegens innoverende typologische waarde als één van de eerste in opdracht van de oudste woningbouwvereniging te Amsterdam gerealiseerde complexen. Tevens van belang in het oeuvre van P.J. Hamer.

RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.

[Toon locatie op historische kaarten]