Amsterdam Monumentenstad

Tuinhuis

Adres: Herengracht bij 476
Gebouwtype: Overige objecten
Geveltype: Verhoogde lijstgevel
Bouwstijl: Lodewijk XIV
Bouwjaar: 1714±
Eigendom: Vereniging Hendrick de Keyser 1953

(5 afbeeldingen)

Tuinhuis

Achterin de tuin van Herengracht 476 staat één van de mooiste en breedste (15 m) tuinhuizen van Amsterdam: een breed tuinhuis uit ±1730 in Lodewijk XIV-stijl. Tuinhuizen komen in de grachtengordel voor in de stadsuitleggingen van 1613 en 1662 toen door de stad werd bepaald dat een groot deel van het kavel bestemd moest worden tot tuin. Voor het bouwverbod werd echter een uitzondering gemaakt voor een tuinhuis achterin het kavel. Tuinhuizen achter dubbele huizen, die de volle kavelbreedte in beslag nemen, zijn echter vrij zeldzaam. Andere voorbeelden zijn: Herengracht 412 en Herengracht 475. Dit tuinhuis lijkt sterk op het tuinhuis van Keizersgracht 317, maar daar is de tuin en daarmee ook het tuinhuis breder dan het huis waarbij de tuin hoort.

Het tuinhuis van Herengracht 476 lijkt op het eerste gezicht tot stand gekomen in de bouwperiode van ca. 1729/30, maar moet, gezien de stijl, al tot stand zijn gekomen in ca. 1714, in (slechte) navolging van het tuinhuis van Anthonie Turck van Keizersgracht 317 uit 1713. Het tuinhuis heeft een reliëf van Mercurius in het middenfronton en grote beelden van Apollo en Diana in nissen aan beide zijkanten. Kunsthistoricus Pieter Fischer ziet hier noch de hand van Anthonie Turck noch Ignatius van Logteren.

Monumentenstatus: RM
Monumentennummer: 528388
Adres: Herengracht 476
Adressen: Herengracht 476
Inschrijvingsdatum: 13-05-2008
Redengevende omschrijving: Het TUINHUIS, met één bouwlaag en een plat dak, dateert uit de eerste helft van de achttiende eeuw en is opgetrokken in zandsteen. De gevel heeft een vooruitspringend middengedeelte met dubbele deur, omlijst door pilasters en een halfronde bekroning met bas-reliëf. De gevelwanden ter weerszijden daarvan wijken naar achteren en bevatten elk een schuifraam. Aan weerszijden van de middenpartij bevindt zich naast een blinde nis een travee met vrijstaand beeld. De gevel wordt ter rechter en linker zijde beëindigd met elk één deur. De gevel wordt boven het fries en de lijst nog versierd met beelden en vazen. Het interieur is in de jaren 90 van de vorige eeuw verbouwd.

RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.

[Toon locatie op historische kaarten]