Keizersgracht 104 
De Rode Hoed
Huisnaam: De Rode Hoed
Adres: Keizersgracht 104
Oud adres: RR156, wijk 47, klein nr. 443, kadaster D5365, verponding 4043
Postcode: 1015CV
Gebouwtype: Woonhuis
Geveltype: Klokgevel
Bouwjaar: 1619, 3de kwart 18de eeuw, 19de eeuw
Architect: Lambert Massa (timmerman)
Opdrachtgever: Hans Lenartsz de Jonge
(20 afbeeldingen)
Vroeg-17de-eeuwse trapgevel in Amsterdamse renaissancestijl nog slechts op 1ste verdieping aanwezig (ontlastingsbogen), sinds de 19de eeuw een eenvoudige rollagenklok. Gevelsteen met rode hoed. Empire-ingangspartij. Interieur: Gang en kamers met stucwerkplafond en marmeren schouwen in Lodewijk XV-stijl (midden-18de eeuw).
De erven aan de westzijde van de Keizersgracht werden in 1616 uitgegeven. De erven 41, 42 en 43 (ter plaatse van Keizersgracht 102, 104 en 106) kwamen in 1619 in handen van hoedenmaker Hans Lenartsz de Jonge. Hij liet drie panden met gemeenschappelijke tussenmuren bouwen en ging zelf in (zie Keizersgracht 102 wonen. De gevelsteen met de hoed in het middelste pand herinnert aan hem. Hij liet achter zijn erven een hoedenmakerij bouwen, bereikbaar vanuit een gang vanuit zijn huis. Het huis heeft nog een achterhuis gehad.
In 1629 verkocht Sara Willers, de weduwe van Hans Lenartsz, Keizersgracht 102 met daarachter gelegen hoedenmakerij aan Antoni de Lange, wijnkoper, en doctor Jan van Hartoghvelt. Zij traden op namens de Remonstrantse gemeente.
Het Grachtenboek toont een vroeg-17de-eeuwse trapgevel. In de 19de eeuw werd het bovenste deel van de trapgevel versoberd tot een sobere rollagentop, een verbouwing die in deze periode wel vaker voorkomt. Het middendeel van de gevel, met ontlastingsbogen en speklagen, is wel bewaard gebleven. De houten onderpui is versteend.
De fraaie 17de-eeuwse gevelsteen toont de rode hoed, waarnaar het complex van de Remonstrantse kerk is genoemd. De gevelsteen is in 2002 gerestaureerd en polychromeerd door de Vereniging Vrienden van Amsterdamse Gevelstenen, die het behoud en herstel van gevelstenen nastreeft.
Gebruikte literatuur:
- Marlin Burkunk. 'Toets en proef der loffelijker bouwkonst'. Stadsherstel op de Wallen en in de Haarlemmerbuurt. Open Monumentendag 1996, Amsterdam, 1996: p. 123
- H.J. Zantkuijl. 'De architectuur van de Oude Remonstrantse Kerk'. Uit: Vrijburg. Geschiedenis en toekomst van een Amsterdamse schuilkerk. Amsterdam 1980: p. 21-48
Monumentenstatus: RM
Monumentennummer: 2486
Adres: Keizersgracht 104
Adressen: Keizersgracht 104
Inschrijvingsdatum: 09-06-1970
Redengevende omschrijving: Pand met gevel, versierd met grote boogblokken (XVIIb), onder recente rollagentop; empire deurpartij.
RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.
Laatste wijziging: januari 2022