Beulingstraat 27 
Adres: Beulingstraat 27
Oud adres: II495, wijk 33, klein nr. 10, kadaster F50, verponding 6003
Postcode: 1017BA
Gebouwtype: Woonhuis
Geveltype: Klokgevel
Bouwstijl:
Hollands Classicisme
Bouwjaar: 1649
Opdrachtgever: Elias Gerritsz (wijnkoper)
Restauratie: 1964
(13 afbeeldingen)
Hoekhuis, sobere pilastergevel (brede muurdam-pilasters zonder basementen), gebogen topfronton, overkraagde zijgevel met pothuis op driehoekig erf, jaartalsteen. Waarschijnlijk oorspronkelijk een halsgevel, in de 19de eeuw gewijzigd in een lijstgevel. In 1964 top sober gereconstrueerd zodat het klokgevel lijkt door architect IJ. Kok.
In 1964 werd dit prachtige hoekpand gerestaureerd, waarbij de lijstgevel werd veranderd in een klokgevel. Hiermee wordt de suggestie gewekt van een halsgevel: de pilasters lopen in de klok door. Vermoedelijk was het pand oorspronkelijk een met het buurpand, Beulingstraat 25, vergelijkbare halsgevel van het Vingboons-type.
Dat het pand in tegenstelling tot zijn buurpanden dateert van vóór 1650, blijkt al uit de overkraagde zijgevel. Het pand staat nog net in de Derde Uitleg van 1613 en is gebouwd in 1649 in opdracht van de wijnkoper en distillateur Elias Gerritsz. In de kelder stond een distillateursfornuis met speciale rookgaten voorzien. De wijnkoper gaat echter al failliet in 1657 waarbij het huis bij executie wordt verkocht aan koopman Paulus Emtinck (overleden in 1665). De Vierde Uitleg van 1663 werd toen al uitgevoerd en de verandering van de rooilijn van de Herengracht leidde ertoe dat in 1665/66 een klein driehoekig erfje bij het pand van Emtinck werd getrokken. De schegvormige strook grond was te klein van omvang om te verkopen en daarom werd het voor 3 stuiver per vierkante meter beschikbaar gesteld voor de eigenaren van de belendende huizen. De weduw Emtinck kocht haar erfje voor 51 gulden. De buurpanden aan de Herengracht hebben uiteindelijk hun extra stukje grond bebouwd (zie Herengracht 405), maar dit gebeurde niet bij het hoekpand. Zodoende geeft dit pand nog steeds de oude rooilijn van de stadswal vóór de Vierde Uitleg van 1663 aan, terwijl de panden op de Herengracht ernaast de nieuwe rooilijn weergeven. Op het stukje grond staat een pothuis en misschien wel het enige tuintje van de Herengracht.
Gebruikte literatuur:
- Ir. A. Boeken. Amsterdamse stoepen. Amsterdam, 1950: p. 84
- I.H. van Eeghen. 'De restauratie van Beulingstraat 27'. Maandblad Amstelodamum 55 (1968): p. 141-143
- Theo Rouwhorst. Bewaard voor Amsterdam. Historische geveltoppen herplaatst 1945-2015. Amsterdam, 2016: p. 70
Monumentenstatus: RM
Monumentennummer: 432
Adres: Beulingstraat 27
Adressen: Beulingstraat 27 1,2;Herengracht 403 A
Inschrijvingsdatum: 02-04-1970
Redengevende omschrijving: Hoekhuis (1649) op de oude rooilijn van de Herengracht. Voorgevel met lisenen, waarvan de top XIXa door een rechte lijst is vervangen. Pui met bovenhuisdeur (XVIII). Jaartalsteen. Zijgevel overgebouwd op balkkoppen; pothuis.
RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.
Laatste wijziging: april 2023
