Prins Hendrikkade 100 
's Lands Welvaren
Huisnaam: 's Lands Welvaren
Adres: Prins Hendrikkade 100
Postcode: 1011AH
Gebouwtype: Woonhuis
Geveltype: Lijstgevel
Bouwjaar: 1600±, 1890±
Opdrachtgever: Cornelis Gorisz
(6 afbeeldingen)
Twee huizen, in de kern 17de-eeuws, oorspronkelijk allebei met trapgevel, die eind 19de eeuw werden samengevoegd en deze lijstgevel kregen. N.B. In de 17de eeuw had het grotere rechterpand een torentje aan de achterzijde.
Dit stukje kade droeg tot 1879 de naam Oude of Kromme Waal en werd daarna de Prins Hendrikkade genoemd. Zeilmaker Cornelis Gorisz bouwde direct na 1600 een complex bestaande uit twee huizen achter drie trapgevels, waaronder Prins Hendrikkade 101 die wel nog de trapgevel heeft behouden. Het huidige pand Prins Hendrikkade 100 (vroeger Kromme Waal 1) is een samenvoeging van een drie vensters breed pand met links daarvan een twee vensters breed pand dat oorspronkelijk samen met Prins Hendrikkade 101 een tweeling vormde. Het is dus merkwaardig dat de samenvoeging als het ware een pand is opgeschoven. Het brede pand werd 's Lands Welvaren' genoemd en het smalle pand 'de Kracht van het Land'. Zeer waarschijnlijk waren dit uithangborden want in een akte van 1663 wordt gesproken van 'twee huijsen ende erfen staande onder drie gevels op de Oude Waal bij het Camperhooft, daer in 't eene uithangt 's Lands Welvaren' ende 't andere 'de 3 Canefas Baalen'. Op de kaart van Balthazar Florisz (1625) zijn inderdaad de drie panden met trapgevels te zien, het drie vensters brede en daarnaast de twee smallere panden, elk twee ramen breed. Opvallend is dat nr. 100 aan de achterzijde voorzien is van een uitkijktorentje. Een zelfde type toren dat bekend is van het zg. 'Huis met het torentje' op de hoek van Damrak en Prins Hendrikkade (voorheen Texelsche Kaai). Ook op het stadsprofiel van Pieter van der Keere (1614-1618) is dit uitkijktorentje duidelijk weergegeven. In Prins Hendrikkade 100 is heel lang een zeilmakerij gevestigd geweest. De panden op nr. 100 en 101 werden in 1690 omschreven als '2 huijsen en erven, t een genaempt 't Lands Welvaren' en 't ander 'de Canefasbael'.
Gebruikte literatuur:
- Onno Broers. 'Gevelsteen met een ingepakte baal - Prins Hendrikkade 101'. Binnenstad 273 (november/december 2015)
- I.H. van Eeghen. 'De restauratie van Prins Hendrikkade 101'. Maandblad Amstelodamum 71 (1984): p. 110-114
Monumentenstatus: RM
Monumentennummer: 4151
Adres: Prins Hendrikkade 100
Adressen: Prins Hendrikkade 100 1L,1R,2L,2R,3L,3R,H
Inschrijvingsdatum: 01-09-1970
Redengevende omschrijving: Twee huizen (XVII) samen een groep etagewoningen vormend. Gevel (XVIII ?, gepleisterd XIXc), onder rechte lijst met consoles (XIXc).
RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.
Laatste wijziging: juli 2022