Amsterdam Monumentenstad

Villa Coninck Westenberg

Adres: Plantage Lepellaan 6
Gebouwtype: Woonhuis
Geveltype: Lijstgevel
Bouwstijl: Neostijlen
Bouwjaar: 1874, 1893
Architect: W. en J.L. Springer
Opdrachtgever: J. Coninck Westenberg

(6 afbeeldingen)

Villa Coninck Westenberg

Deze schilderachtige stadsvilla contrasteert sterk met de oudere witgepleisterde gevels elders in de Plantage. Opmerkelijk zijn de zinken vazen en beelden in de gevel. In 1893 werd het huis aan de kant van de Plantage Middenlaan in dezelfde stijl uitgebreid. Achter de villa ligt een tuin met koetshuis. Behoort tot een complex van individueel beschermde rijksmonumenten.

N.B. Deze beschrijving is zo kort omdat wij nog niet de kans hebben gehad dit pand te bezoeken en te beschrijven. Als u vindt dat wij snel langs moeten komen, laat het ons weten!

MIP-nummer: 10273
Functie: Woonhuis
Architect: Springer, W.en J.L.
Jaartal: 1874 met aanbouw uit 1893
Bouwstijl: Classicistische bouwtrant

Het Monumenten Inventarisatie Project, afgekort MIP, is een landelijk project van de Nederlandse Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed dat tussen 1986 en 1995 werd uitgevoerd. In de MIP-database zijn cultuurhistorische gegevens opgenomen van 152.400 waardevolle Nederlandse gebouwde objecten uit de periode 1850-1940. Het inventarisatieproject leidde tot de aanwijzing van rijksmonumenten: het Monumenten Selectie Project (MSP). Niet alle MIP-panden werden beschermde rijksmonumenten. Meer informatie: www.nationaalgeoregister.nl.

Monumentenstatus: RM
Monumentennummer: 518268
Adres: Plantage Lepellaan 6
Adressen: Plantage Lepellaan 6
Inschrijvingsdatum: 26-10-2004
Redengevende omschrijving: Inleiding. Een in 1874 naar ontwerp van W. en J.L. Springer gebouwde stadsvilla met bijbehorend tuinhek. Later is de villa vergroot met een aanbouw aan de ZO-zijde. In 1907-'08 werd in de tuin van de villa aan de Plantage Lepellaan een koetshuis annex stal en koetsierswoning gebouwd naar ontwerp van Staal en Kropholler. Omschrijving STADSVILLA, onderdeel van het villacomplex Plantage Lepellaan, gelegen op de hoek van de Plantage Lepellaan en de Plantage Middenlaan, gebouwd op een vrijwel vierkant grondplan van twee bouwlagen en één kelder onder het voorhuis en één onder het achterhuis onder omgaand afgeplat schild- dak met kunstleien. De latere aanbouw aan de ZO-zijde bestaat uit één bouwlaag met tentdak. Gevels zijn van vermetselde rode baksteen, waalvorm. De voorgevel(NW) vertoont een grote plasticiteit, ontstaan door het ver terugleggen van de middentravee, waardoor het muurwerk aan weerszijden als driezijdig uitgebouwde erkers naar voren lijkt te komen. De achtergevel (ZO) is grotendeels gestuct en heeft enkele vensters. Het gebouw vertoont een rijk gedecoreerde architectuur in diverse materialen. De plinten, stoeptreden, deur- en raamdorpels, borstweringslijsten van de beide verdiepingen zijn van "Escauzijnschen" (hard)steen. De banden, cordonlijsten, architraafstukken rondom de kozijnen, de lijsten daarboven, de kolommen en alle verdere lijstwerken zijn van kunststeen uit Portlandcement vervaardigd. Op de begane grond zijn omlopende speklagen aangebracht. Kepers van de dakschilden met bandwerk versterkt. Bij de overgang naar het afgeplatte deel een omgaande architraaflijst. Op het hoofddak een viertal schoorstenen. Deze gemetselde schoorstenen hebben rookgaten en cassette waarboven een afdekplaat waarop verder metselwerk met rookgaten en tweede afdekplaat. Het opgaande dakschild aan de ZO-zijde is onderbroken. Het opgaande dakschild aan de NO-zijde heeft een rijk uitgewerkte oeil-de-boeuf, witgepleisterd lijstwerk, klauwstukken, architraaf, kroonlijst en donkere zinken siervazen met als guirlandes afhangende draperieën. Dergelijke oeils-de-boeuf ook aan de NW-zijde. Plooiing van de gevel aan de Plantage Lepellaan ook in de kap voortgezet, alwaar een zwaardere dakkapel met gemetselde pilasters met band, basement en kapiteel. Verder oeil-de-boeuf, architraaf, consoles, onderbroken fronton met profielen en decoratieve vulling van het timpaan. Hierboven nog een ranke metalen als windwijzer uitgevoerde spits. Dakschild aan de ZW-zijde bevat eenvoudiger dakkapel. De lagere aanbouw aan de NO-zijde heeft boven de kroonlijst zowel aan de zijde van de Plantage Middenlaan als aan de zijde van de tuin een balustrade met drie series van vier balusters, vierkante pijlers, voluten en afdekking met sterk geprofileerde sier-obelisken op de hoeken. Rechterdeel van de NO-gevel maakt een kleine voorsprong en heeft boven een plint, onderdorpels met lijst, beneden een verdiept venster geflankeerd door twee door speklagen onderbroken en gecanneleerde lisenen. Op de lisenen een bewerkte console met blok. Venster met schuifraam met vierruits roedenverdeling, bovenlicht met tweeruits roedenverdeling. Speklagen zijn omlopend op het niveau van de begane grond. Aan de linkerzijde twee schuifvensters met gepleisterde omlijsting. Fries en geprofileerde cordonlijst. Cordonlijst kraagt ter plekke van de blokken op de lisenen uit en biedt plaats aan het basement van de aedicula. In het basement is een kleine balustrade opgenomen. Deze aedicula accentueert het rechts op de verdieping gelegen venster en bestaat uit twee halfzuilen met basement en Ionisch kapiteel, hoofdgestel met festoenen van afhangende draperieën en fronton met leeg timpaan. Aan weerszijden hiervan een spaarveld met lijst en oeil-de-boeuf. Aan de linkerzijde twee zesruits schuifvensters met uitgewerkte bovendorpel met festoen. Witgepleisterde gevelstenen en gemetselde risalering onder de vensters. Fries met verdiept geplaatste cassettes. Geprofileerde kroonlijst op klossen. De hoekdelen van de gevel aan de NW-zijde (Plantage Lepellaan)hebben een indeling en detaillering als vermeld bij het linkerdeel van de NO-gevel. De twee evenwijdig aan de Plantage Lepellaan lopende geveldelen hebben beide op de begane grond temidden van speklagen een omkaderd en geprofileerd veld met console waarop zinken siervaas. Hierachter een rond kader met concaaf veld. Boven de cordonlijst een aedicula. In de absidiool-vormige nis een zinken beeld. Fries en kroonlijst als omschreven. De hoofdingang in de middelste travee bevat een dubbele houten paneeldeur met bovenlicht boven het kalf. Diamantkoppen en gemetselde kwartzuil aan weerszijden. Hierboven een zesruits schuifvenster met gepleisterde omlijsting en onderaan kleine balustrades. De gevel aan de ZW-zijde (tuin) is drie vensterassen breed en bevat aan de linkerzijde een halfronde erker op een natuurstenen basement. Korte segmentvormige trap met vier treden. Gebogen openslaande vensterdeuren met aan weerszijden vaste gebogen panelen met vensters. Gemetselde posten met spekblokken en kapitelen. Gemetseld fries en kroonlijst. Aan de rechterzijde een brede rechthoekige serre met smalle natuurstenen trap met vier treden en flankerende posten. Meerruits ijzeren roedenverdeling en glas-in-lood raamvulling in de bovenste serie. Ook naast de centraal geplaatse openslaande deuren bevindt zich glas-in-lood raamvulling. Glazen dak van deze serre is schuingeplaatst. De gevel aan de ZO-zijde heeft een op vallend teruggezet geveldeel. De lagere aanbouw heeft een NO-gevel aan de Plantage Middenlaan. Deze gevel toont in het midden een omkaderd en geprofileerd veld met console waarop in oorsprong een zinken siervaas. Hierachter een rond kader met concaaf veld. Verdiept geplaatse eenvoudige vensters, speklagen en flankerende zuilen met basement en kapiteel. Gemetselde uitkragende sokkels ondersteunen de basementen. Architraafdelen bij de bovendorpels. Fries met consoles. Cordonlijst van de villa vormt hier als kroonlijst de rechte gevelbeëindiging. Deze lagere aanbouw heeft een ZW-gevel aan de tuinzijde. Hierin naast de gebruikelijke elementen een tuindeur met korte stoep met treden en een meerruits licht. Verder twee vensters met elk dubbel openslaande ramen en een bovenlicht. Interieur. In de entrée, vestibule en trapportaal zijn de muren bezet met lambrizeringen van witgeaderd marmer. Trap met mahoniehouten leuningen en hoofdbalusters; trapbalusters van zink. In de eetzaal een eikenhouten parketvloer met een mozaiekrand ven verschillende soorten hout. Classicistische invloeden in de detaillering: tandlijsten, eierlijsten en sierlijsten met florale motieven, verder pilasters met Corinthische kapitelen en rijk bewerkte cassetteplafonds, festoenen met afhangende doeken en guttae- motieven, frontons boven deuren. Paneeldeuren hebben hun oorspronkelijke kwartiergehoute veldvulling verloren en zijn thans van blank hout.. Wentel- of slingertrap. Lambrizering bij de serre van donker marmer met witte aders. Strakke zuilen en kolommen zorgen hier voor de afscheiding en overgang naar de binnenruimte van de villa. Diverse gestucte plafonds. Waardering In rijke eclectische trant met neo-renaissancistische, neo-barok en neo-Lodewijk-XVI elementen uitgevoerde stadsvilla, hoofdonderdeel van het villacomplex Plantage Lepellaan, van algemeen belang wegens architectuur- en cultuurhistorische alsook typologische waarde. Tevens van belang wegens situationele en ensemblewaarde als beeldbepalend element in de laat-19de-eeuwse woonhuisbebouwing van de Plantage. Voorts van belang wegens de rijke detaillering in- en uitwendig, waaronder de plaatsing van zinken vazen en sculpturen en het gebruik van gepleisterde ornamenten alsook van een geheel ronde slingertrap.

RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.

[Toon locatie op historische kaarten]