Keizersgracht 244-246 
Adres: Keizersgracht 244-246
Oud adres: 244: KK352, wijk 39, klein nr. 516, kadaster E3457, verponding 1581
246: KK353, wijk 39, klein nr. 517, kadaster E3458, verponding 1580
Postcode: 1016EV
Gebouwtype: Woonhuis
Geveltype: Verhoogde lijstgevel
Bouwstijl:
Lodewijk XIV
Bouwjaar: 1738
Architect: Jan van Logteren
Opdrachtgever: Constantijn Cornelis de Wilhelm
Restauratie: 1984
(7 afbeeldingen)
Fraaie lijstgevel-tweeling in Lodewijk XIV-stijl, gaaf gebleven, kroonlijst met consoles en raampjes en driepasvormige verhoging met vlieringluik, daarboven rijk gebeeldhouwde attiek met open omhooggebogen balustrade, middenverhoging met siervaas in top. Vormde onderdeel van het krakersbolwerk Groote Keyser.
Deze gaaf gebleven verhoogde lijstgevel-tweeling behoort tot de mooiste tweelingtoppen van Amsterdam. Ze zijn gelijktijdig gebouwd door dezelfde opdrachtgever, Constantijn Cornelis de Wilhelm. De kroonlijst in Lodewijk XIV-stijl heeft consoles en raampjes en een driepasvormige verhoging met vlieringluik met daarboven een rijk gebeeldhouwde attiek met een open balustrade en siervaas. Ook de gevels zelf zijn identiek, zij het spiegelbeeldig: het linkerpand heeft de ingang en dus de daarachter gelegen gang links, het rechterpand de ingang rechts. Dat betekent dat de voor- en achterkamers tegen elkaar liggen en dus ook de schouwen en schoorstenen.
De panden hebben ook een vermeldenswaardige 20ste-eeuwse geschiedenis. De zgn. OGEM-panden Keizersgracht 242, 244-246, 248, 250 en 252 werden in 1978 gekraakt. Het krakersbolwerk werd De Groote Keyser genoemd. De ontruiming ging niet door omdat burgemeester Polak de panden niet durfde te ontruimen: de krakers hadden van het complex een goed gebarricadeerde vesting gemaakt. Deuren en ramen werden dichtgelast en gebarricadeerd met metalen platen en balken. De panden waren daardoor voor de krakers zelf onbewoonbaar gemaakt. Op 13 januari 1980 startte een illegaal radiostation onder de naam Radio de Groote Keijser, later omgedoopt tot Radio de Vrije Keijser, haar uitzendingen vanuit het pand. Deze zender werd een spreekbuis voor krakers en sympathisanten. In 1980 kocht de gemeente de speculatiepanden en verbouwde ze voor jongerenhuisvesting als zogenaamde HAT-eenheden. Het gemeentelijk Woningbedrijf werd in 1994 geprivatiseerd en fuseerde tussen 2004 en 2014 met woningcorporaties in Amsterdam, Almere, Haarlem, Haarlemmermeer, Noord-Kennemerland en Weesp tot de huidige Stichting Ymere, waardoor één van de grootste woningcorporaties van Nederland ontstond. De panden vormen, als gevolg van hun kraakgeschiedenis, tot de zeldzame sociale woningbouw aan de gracht.
Gebruikte literatuur:
- P.M. Fischer. Ignatius en Jan van Logteren. Alphen aan de Rijn, 2005: p. 434-435
- Paul Spies e.a. Het Grachtenboek. Den Haag, 1991: p. 180
Monumentenstatus: RM
Monumentennummer: 2545
Adres: Keizersgracht 244-246
Adressen: Keizersgracht 244 A B C D E F G H L M
Inschrijvingsdatum: 09-06-1970
Redengevende omschrijving: Pand met gevel onder gesneden verhoogde lijst en attiek, met gesneden deuromlijsting, alles XVIIIb.
Monumentenstatus: RM
Monumentennummer: 2546
Adres: Keizersgracht 244-246
Adressen: Keizersgracht 246 A B C D E F
Inschrijvingsdatum: 09-06-1970
Redengevende omschrijving: Pand met gevel onder gesneden verhoogde lijst en attiek, met gesneden deuromlijsting, alles XVIIIb.
RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.
Laatste wijziging: juli 2024
